12 สิงหาคม พ.ศ. 2480

จาก ฐานข้อมูลการเมืองการปกครอง สถาบันพระปกเกล้า

ผู้เรียบเรียง ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร


ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต


วันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2480 เป็นวันที่มีการรุมกันจับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรคนหนึ่งไป “โยนน้ำ” นั่นก็คือโยนลงในสระน้ำหน้าพระที่นั่งอัมพรสถานนั่นเอง และก็เป็นเรื่องที่เล่าขานเป็นตำนานของสภาผู้แทนราษฎรไทยด้วยเรื่องหนึ่ง ผู้ที่ถูกจับตัวไปโยนน้ำก็คือ นายเลียง ไชยกาล สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้งของจังหวัดอุบลราชธานี

วันนั้นเป็นวันที่มีการประชุมสภาตามปกติ สมัยโน้นยังมีสภาอยู่เพียงสภาเดียวคือสภาผู้แทนราษฎร ขณะที่พักการประชุมในตอนบ่าย คุณเลียง ไชยกาล ผู้นี้เรียนมาทางกฎหมายจากมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง ท่านนั่งดื่มอยู่ที่สโมสรรัฐสภา จู่ ๆ ก็มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ประเภทที่ 2 ซึ่งเป็นประเภทที่มาจากการแต่งตั้ง จำนวน 3 คน ได้แก่ นายร้อยเอกขุนนิรันดรชัย นายเรือเอกกุหลาบ กาญนสกุล และนายวิเชียร สุวรรณทัต ทั้ง 3 คนได้ช่วยกันจับตัวนายเลียง ไชยกาล และยกเก้าอี้และตัวนายเลียง ไชยกาล ที่นั่งอยู่บนเก้าอี้ออกไปจากสโมสรรัฐสภา โดยมีสมาชิกสภาประเภทที่ 2 คนอื่นถือถาดและส้อมช้อน เคาะเป็นจังหวะ เดินแห่กันเป็นกลุ่มไปทางหลังสโมสรรัฐสภา คนกลุ่มนำตัวนายเลียง ไชยกาล ไปถึงสระน้ำหน้าพระที่นั่งอัมพรสถาน แล้วก็โยนนายเลียง ไชยกาล ลงไปในสระน้ำ ดูจะเป็นที่สนุกสนานของผู้ที่รุมกันจับตัวนายเลียง ไชยกาล แต่ทางฝ่ายที่ถูกโยนลงน้ำไปเปี๊ยกและเปื้อนนั้นเห็นจะไม่สนุกด้วยอย่างแน่นอน

ส่วนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 1 ที่มาจากการเลือกตั้ง เห็นเขารุมกันจับยกตัวเพื่อนสมาชิกสภาออกไปก็พากันตามออกมาดู โดยเฉพาะผู้แทนราษฎรที่มาจากภาคอิสานด้วยกัน อย่างเช่น นายถวิล อุดล นายเตียง ศิริขันธ์ และนายทองอินทร์ ภูริพัฒน์ คนสุดท้ายนี้เป็นผู้แทนราษฎรที่มาจากจังหวัดอุบลราชธานีด้วยกัน และคนกลุ่มหลังนี่เองที่วิ่งลงไปเอาตัว นายเลียง ไชยกาล ขึ้นมาจากน้ำ จึงทำให้พลอยเปี๊ยกเปื้อนไปด้วย สมัยโน้นชุดสากลที่ผู้แทนราษฎรใส่จะเป็นชุดสีขาว ดังนั้นเปี๊ยกเปื้อนแล้วจะดูมอมแมมอย่างเห็นได้ชัด

สาเหตุของการจับนายเลียง ไชยกาล ไปโยนน้ำนี้ต้องย้อนหลังไปดูการเมืองในสภาจึงทราบว่า เมื่อวันที่ 27 กรกฎาคม พ.ศ. 2480 นายเลียง ไชยกาล ผู้นี้เองที่เป็น ส.ส. ผู้กล้าตั้งกระทู้ถามรัฐบาลในสภาผู้แทนราษฎรเรื่องการขายที่ดินของพระคลังข้างที่ ที่ไปเปิดโปงการที่คนในรัฐบาลและคนในสภาไปซื้อที่ดินของกรมพระคลังข้างที่ในราคาที่ถูกมาก โดยทำกันอย่าง เงียบ ๆ แต่รวดเร็ว นายเลียง ไชยกาล กล่าวว่า

“เวลานี้เสียงโจษจันว่าในกรมพระคลังข้างที่เกิดทุจริตกันมาก น่าจะตั้งกรรมการคือคนภายนอกจริง ๆ ไม่เกี่ยวแก่ส่วนได้เสีย ชำระสะสางถึงเรื่องทุจริตเกี่ยวแก่ที่ดินได้หรือไม่”

คำอภิปรายเรื่องนี้ของ นายเลียง ไชยกาล ทำให้เรื่องบานปลายไปถึงขั้นนายกรัฐมนตรี พระยาพหลพยุหเสนา ต้องขอลาออก คณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ก็ขอลาออก จนต่อมาสภาก็ได้ไปขอให้พระยาพหลพยุหเสนากลับมาเป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้งหนึ่ง โดยได้รับการแต่งตั้งในวันที่ 9 สิงหาคม พ.ศ. 2480

เพียง 3 วันที่ได้พระยาพหลฯ กลับมาเป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้ง นายเลียง ไชยกาล ถูกคุมคามโดยถูกจับโยนน้ำเสียเลย