9 ธันวาคม พ.ศ. 2476
ผู้เรียบเรียง ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
วันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2476 เป็นวันที่ได้มีการแต่งตั้งสมาชิกสภาประเภทที่ 2 ตามรัฐธรรมนูญ ฉบับ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 ขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทย มีจำนวน 78 คน จำนวนนี้เท่ากับสมาชิกสภาผุ้แทนราษฎรประเภทที่ 1 ที่ได้มาจากการเลือกตั้งทางอ้อมครั้งแรกของประเทศอีกเช่นกัน คือการเลือกตั้งในวันที่ 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2476 ขณะนั้นประเทศไทยมีนายพันเอก พระยาพหลพยุหเสนา เป็นนายกรัฐมนตรี
เมื่อดูจากรายชื่อของบุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งจะปรากฏว่า มีนายทหารอยู่เป็นจำนวนมากกว่า 50 นาย นำโดยนายทหารคนสำคัญ 3 คนที่มีบทบาทในการยึดอำนาจในวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 คือนายพันเอกพระยาพหลพยุหเสนา นายพันโทหลวงพิบูลสงคราม และนายนาวาโทหลวงศุภชลาศัย แต่นายทหารที่มีบทบาทนำในการเปลี่ยนแปลงการปกครองแผ่นดิน เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ที่เรียกกันว่า “สี่ทหารเสือ” นั้นเหลือเพียง นายพันเอกพระยาพหลฯ เท่านั้น ที่หายไปคือ นายพันเอก พระยาทรงสุรเดช นายพันเอกพระยาฤทธิ์อัคเนย์ และนายพันโทพระประศาสน์พิทยายุทธ แต่บรรดาผู้ที่ร่วมก่อการเปลี่ยนแปลงการปกครองฯ ครั้งนั้นทั้งทหารและพลเรือนก็ได้รับแต่งตั้งเข้าเป็นสมาชิกสภาผู้แทนมากขึ้น
จำนวนบุคคลที่ไม่ได้อยู่ในคณะราษฎรเดิมที่เป็นผู้ก่อการเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้นก็ลดจำนวนลงในสัดส่วนดูจะมีจำนวนน้อยกว่าฝ่ายผู้ก่อการ อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ที่เป็นขุนนางคนสำคัญที่มีความรู้ความสามารถทำงานสำคัญในสมัยก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง ได้รับการแต่งตั้งมาร่วมเป็นสมาชิกสภาผู้แทนฯ ชุดนี้อยู่ประมาณ 20 คน มีทั้งสมาชิกสภาฯ ในชุดแรกที่มีบทบาทสำคัญอย่างพระยามานนาราชเสวี พระยานิติศาสตร์ไพศาล เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี นายนาวาเอกพระเรี่ยมวิรัชชพากย์ เป็นต้น ส่วนคนหน้าใหม่ที่เข้ามาอย่างเช่น เจ้าพระยาศรีธรรมาธิเบศ พระยาอภิบาลราชไมตรี นายพันเอกพระเวชยันตรังสฤษดิ์ และหลวงวิจิตรวาทการ
ในจำนวนนี้ นอกจากพระยาพหลพลพยุหเสนาที่เป็นนายกรัฐมนตรีอยู่แล้ว ยังมีผู้ก่อการฯ ที่ต่อมาได้เป็นหัวหน้ารัฐบาลหรือนายกรัฐมนตรีอยู่ถึง 5 คน คือ หลวงพิบูลสงคราม หลวงโกวิทอภัยวงศ์ (นายควง อภัยวงศ์) หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (นายปรีดี พนมยงค์) และนายทวี บุณยเกตุ และหลวงธำรงค์ นาวาสวัสดิ์
ที่น่าสังเกตก็คือ พลเรือนที่เคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนรุ่นแรก คือ นายมังกร สามเสน และนายมานิต วสุวัต ซึ่งถือว่าทำงานด้านหนังสือพิมพ์ก็ไม่ได้รับแต่งตั้ง และที่สำคัญยังไม่มีสตรีได้เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเลย
