มีดโกนอาบน้ำผึ้ง

ผู้เรียบเรียง : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิชุดา สาธิตพร และ ศิปภน อรรคศรี

ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ : รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต

 

          “มีดโกนอาบน้ำผึ้ง” คือ หนึ่งในฉายาทางการเมืองของ นายชวน_หลีกภัย ประธานรัฐสภาคนปัจจุบัน (2562-2564) อดีตนายกรัฐมนตรี คนที่ 20 ของประเทศไทย ฉายานี้กลับมาเป็นที่กล่าวถึงอย่างกว้างขวางในโลกออนไลน์และสังคมทั่วไป หลังจากการเลือกตั้งทั่วไป เมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2562 เมื่อสภาผู้แทนราษฎรชุดที่ 25 ลงมติเลือก นายชวน หลีกภัย เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรด้วยคะแนนเสียง 258 คะแนน[1]

 

ประวัติในวงการการเมืองโดยสังเขป

          ประวัติทางการเมืองของ นายชวน หลีกภัย มีจุดเริ่มต้นจากการเปลี่ยนเส้นทางอาชีพจากการเป็นทนายความสู่การลงสมัครเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดตรัง เป็นครั้งแรกใน ปี 2512 โดยได้รับแรงสนับสนุนการหาเสียงจากครอบครัว และได้โอกาสจากช่วงที่ผู้สมัครของพรรคการเมืองหนึ่งเกิดถอนตัวไปกลางคัน ส่งผลเป็นการเปิดโอกาสให้นายชวนได้รับการเลือกตั้งเป็น ส.ส. สมัยแรก[2] และได้รับการเลือกตั้งต่อเนื่องมาจนกระทั่งได้รับตำแหน่งเป็นรองนายกรัฐมนตรีเมื่อ ปี 2533 ซึ่งหลังจากสังคมไทยผ่านพ้นเหตุการณ์พฤษภาทมิฬ 2535 การเลือกตั้งทั่วไปหลังจากนั้น พรรคประชาธิปัตย์ได้รับชัยชนะ นายชวน หลีกภัย จึงได้รับเลือกให้เป็นนายกรัฐมนตรี คนที่ 20 ในปี 2535 และในปี 2540 หลังเกิดวิกฤตต้มยำกุ้งที่ พล.อ.ชวลิต ยงใจยุทธ ตัดสินใจลาออกจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี การต่อรองทางการเมืองที่เกิดขึ้นในขณะนั้นนำไปสู่การที่กลุ่ม ส.ส. พรรคประชากรไทยย้ายมาสนับสนุนให้พรรคประชาธิปัตย์เป็นแกนนำจัดตั้งรัฐบาลแทน นายชวน หลีกภัย จึงได้รับโอกาสอีกครั้งในการเป็นนายกรัฐมนตรี ครั้งที่ 2 ในปี 2540[3] แม้ว่าเวลาต่อมาใน ปี 2546 นายชวน หลีกภัย จะลงจากตำแหน่งหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์หลังจากดำรงตำแหน่งมาเป็นเวลา 12 ปี[4] แต่ชีวิตทางการเมืองของ นายชวน หลีกภัย ยังคงดำเนินเรื่อยมาในฐานะสมาชิกพรรคประชาธิปัตย์ และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร จนกระทั่งได้รับตำแหน่งประธานสภาผู้แทนราษฎรในปี 2562

 

ที่มาของฉายา

          คุณสมบัติหนึ่งที่ทำให้ ส.ส. ตรัง หลายสมัยผู้นี้ได้รับการกล่าวขานก็คือการใช้วาทะคารมที่สุภาพอ่อนหวานปานน้ำผึ้ง แต่มีหลักการและเชือดเฉือนดุจใบมีดโกนไปพร้อมกัน ดังฉายาที่ว่า “มีดโกนอาบน้ำผึ้ง” ซึ่งเริ่มฉายแววมาตั้งแต่เมื่อแรกเข้าทำหน้าที่ในสภาในฐานะ ส.ส. หนุ่มหลังการเลือกตั้งเมื่อปี 2512 จากเหตุการณ์การอภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐบาลจอมพลถนอม_กิตติขจร ด้วยการยกประเด็น “งบราชการลับ” มาเป็นข้ออภิปรายโจมตีร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี พุ่งเป้าไปยังกระทรวงกลาโหมโดยเฉพาะ[5] นอกจากนี้ ลีลาการอภิปรายในสภาของ นายชวน หลีกภัย ยังเป็นที่กล่าวถึงในแง่ของความลุ่มลึก คมคาย ดังที่ นายไชยวัฒน์ ไตรยสุนันท์ อดีต ส.ส. เพชรบูรณ์ พรรคประชาธิปัตย์หลายสมัยได้กล่าวถึงในลักษณะที่ว่า “ลีลาการกรีดฝ่ายตรงข้ามตามฉายามีดโกนอาบน้ำผึ้ง” นั้นเป็นมาตั้งแต่หนุ่ม ๆ แล้ว... ส.ส. พรรคอื่นบางคนเคยเดินมาบอกผมว่าเวลาโดนนายชวนด่า ต้องกลับบ้านไปกินข้าว อาบน้ำ ถึงเพิ่งนึกขึ้นได้ว่าโดนด่า” [6]

 

ลีลาการกรีดของใบมีดโกน

          การกรีดของมีดโกนอาบน้ำผึ้งนั้นปรากฏให้เห็นมาอย่างต่อเนื่องกว่า 50 ปี ทั้งลีลาการกรีดที่มีต่อพรรคการเมืองฝ่ายตรงข้าม พรรคร่วมรัฐบาล กลุ่มที่แยกตัวไปจากพรรคเดิม หรือแม้กระทั่งพรรคเดียวกันก็ตาม โดยหากสังเกตจะพบว่าการกรีดแต่ละครั้งของนายชวนเองก็มีความแตกต่างในการแสดงความคิดเห็นโดยขึ้นอยู่กับการวางตัวในแต่ละสถานะ ไม่ว่าจะถานะ ส.ส. ฝ่ายค้าน สถานะนายกรัฐมนตรี หรือสถานะประธานสภาผู้แทนราษฎรก็ตาม

          ในช่วงเวลาหลังการเลือกตั้งทั่วไป เมื่อวันที่ 24 มีนาคม 2562 การกลับมาอีกครั้งของ นายชวน หลีกภัย ในฐานะประธานสภาผู้แทนราษฎรได้แสดงให้เห็นความคมคายของใบมีดโกนอีกครั้ง อาทิ กรณีที่นายชวน หลีกภัย กล่าวตอบโต้พรรคฝ่ายค้านที่วิพากษ์วิจารณ์การทำหน้าที่ประธานฯ ให้มีความเป็นกลางในระหว่างการพิจารณาร่างข้อบังคับการประชุมสภาผู้แทนราษฎร เมื่อวันที่ 8 สิงหาคม 2562 ว่า 

          “ผมเข้ามาเล่นการเมืองไม่ใช่ไม่มีงานทำ แต่ตัดสินใจเพื่อเป็นนักการเมือง โดยเป็นหนี้บุญคุณคน จ.ตรัง เป็นหนี้บุญคุณคนภาคใต้ เป็นหนี้บุญคุณพี่น้องทั้งประเทศ เพื่อมาทำงานการเมือง ฉะนั้น ท่านอย่าประเมินว่าคนที่มาแบบนี้ไม่น่าเชื่อถือ ผมอยากให้ใครก็ตามย้อนกลับดูตัวเอง ว่าแต่ละคนไม่เหมือนกัน อย่าไปหวังว่าทุกคนจะเหมือนกัน เราอย่าไปตำหนิคนอื่น เพราะสำคัญที่ตัวเราเองอย่าประพฤติปฏิบัติแบบที่เราไม่เห็นด้วย ผมไม่ใช่พวกพูดอย่างลับหลังอย่าง ปากบอกสุจริตลับหลังซื้อเสียง”[7]  

          นอกจากนี้ ยังมีกรณีที่ นายชวน หลีกภัย ได้กล่าวตอบโต้ นายสิระ เจนจาคะ ที่กล่าวเสียดสีพาดพิงถึงความพยายามในการจัดตั้งคณะกรรมการสมานฉันท์ที่มีแต่ผู้สูงวัยว่า

         “หากจะวิพากษ์พิจารณ์อะไร ก็ควรต้องให้เกียรติผู้สูงอายุด้วย ถึงจะมีอายุมาก แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าบุคคลเหล่านั้นจะไม่ทราบอะไร ทุกคนล้วนแล้วแต่มีประสบการณ์ และเจอปัญหาต่าง ๆ มาก่อน และยืนยันว่า ส่วนตัวไม่รู้สึกท้อ และไม่มีปัญหาส่วนตัวกับใคร ไม่ได้โกรธใคร ตนพร้อมที่จะรับคำแนะนำต่าง ๆ แต่ขอเตือนว่าอย่ามองผู้สูงอายุในทางลบ คนจะผ่านชีวิตมาถึงขั้นที่เปรียบเทียบว่าดองเค็มได้นั้น ต้องระวัง คนพูดจะไปดองในฟอร์มาลิน ต้องระวังร่างกายด้วย”[8]

 

ข้อวิจารณ์ : ใบมีดโกนที่ขึ้นสนิม?

          บนเส้นทางการเมืองกว่า 50 ปี จนถึงปัจจุบัน นายชวน หลีกภัย ผู้ได้รับฉายา “มีดโกนอาบน้ำผึ้ง” เริ่มถูกตั้งคำถามขึ้นว่าแล้วตอนนี้ใบมีดโกนขึ้นสนิมบ้างหรือยัง โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อปลาย ปี 2562 ซึ่งเป็นช่วงหลังการเลือกตั้งทั่วไปหลังจากคณะรักษาความสงบแห่งชาติครองอำนาจมากว่า 5 ปี สื่อมวลชนประจำรัฐสภาได้ร่วมกันตั้งฉายาสภา โดยประธานสภาผู้แทนราษฎร ชวน หลีกภัย ได้รับฉายาว่า “มีดโกนขึ้นสนิม” เนื่องจากไม่สามารถทำหน้าที่ประธานสภาเข้าแก้ไขความขัดแย้งระหว่างการประชุมสภาได้ หรือการลอยตัวเหนือปัญหาที่เกิดขึ้นในคณะกรรมาธิการสามัญ ด้วยเหตุนี้แม้ว่าวาจาของนายชวนยังคงคมคาย แต่กลับไม่เทียบเท่าในอดีตเสียแล้ว[9]

          อย่างไรก็ตาม ฉายาและข้อวิจารณ์ที่สื่อมวลชนประจำรัฐสภามีต่อการทำหน้าที่ของนายชวนดังกล่าวได้ถูกโต้แย้งจากบุคคลที่ยังมองว่า นายชวน หลีกภัย ยังคงเป็นมีดโกนอาบน้ำผึ้งที่นุ่มนวลแต่คมคายเหมือนเดิม ดังกรณีที่ เทพไท เสนพงศ์ อดีต ส.ส. นครศรีธรรมราชหลายสมัย พรรคประชาธิปัตย์ได้ออกมาปกป้องนายชวนจากการตั้งฉายาของสื่อว่า “ฉายาใบมีดโกนขึ้นสนิมนั้นไม่เหมาะสม เนื่องจากความขัดแย้งในสภาเป็นเรื่องปกติของสภาที่มีหลายพรรคการเมือง ส่วนตัวประธานสภาเป็นกลางแล้ว”[10]

 

บรรณานุกรม

“นักการเมือง” วิจารณ์ “ทหาร” ศึกษา บทเรียน ชวน หลีกภัย. (20 ก.พ. 2562). มติชนออนไลน์. สืบค้นจาก https://www.matichon.co.th/politics/news_1371220. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

เปิดประวัติ'ชวน หลีกภัย' เจ้าของฉายา'มีดโกนอาบน้ำผึ้ง'. (25 พ.ค. 2562). เดลินิวส์. สืบค้นจาก https://www.dailynews.co.th/politics/711129. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

"เปิดตำนานประธานรัฐสภา "มีดโกนอาบน้ำผึ้ง"". (8 มิ.ย. 2562). SpringNews. สืบค้นจาก https://www.springnews.co.th/politics/507635.  (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

มีดโกนขั้นเทพการกลับมาของ "ชวน". (8 มิ.ย. 2562). คมชัดลึก. สืบค้นจาก https://www.komchadluek.net/news/people/374562. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

สื่อตั้งฉายาสภาฯ"ดงงูเห่า" "ชวน หลีกภัย" คว้า "มีดโกนขึ้นสนิม" ดาวสภาฯยกให้ "ปิยบุตร" คู่กัดแห่งปี "ปารีณา-เสรีพิศุทธิ์". (28 ธ.ค. 2562). สยามรัฐ. สืบค้นจาก: https://siamrath.co.th/n/123662. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

'เทพไท'ติงสื่อ!! ตั้งฉายา'ปธ.ชวน'ใบมีดโกนขึ้นสนิม ยันทำหน้าที่เป็นกลางที่สุดแล้ว. (29 ธ.ค. 2562). แนวหน้า. สืบค้นจาก https://www.naewna.com/politic/463273?fb_comment_id=2902590459773269_2902662176432764. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

'ชวน'กรีด! ไม่เคยดีแต่ปาก หน้าอย่างลับหลังอย่าง ภูมิใจไม่เคยซื้อเสียงเข้าสภา. (8 ส.ค. 2562). แนวหน้า. สืบค้นจาก: https://www.naewna.com/politic/431987. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564). ข้างหลังเซียน: "ชวน ลูกแม่ถ้วน" ใบมีดโกนเมืองตรัง. (29 ส.ค. 2553). มติชน, ปีที่ 33, ฉบับที่ 11859, หน้า 11.

"ชวน" กรีด "สิระ" อย่าดูถูกผู้สูงอายุ ระวังถูกแช่ฟอร์มาลิน ยัน ไม่ท้อ. (6 พ.ย. 2563). ไทยรัฐออนไลน์. สืบค้นจาก https://www.thairath.co.th/news/politic/1970870. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

 

อ้างอิง

[1] "เปิดตำนานประธานรัฐสภา "มีดโกนอาบน้ำผึ้ง". (8 มิ.ย. 2562). SpringNews. สืบค้นจาก https://www.springnews.co.th/politics/507635.  (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[2] มีดโกนขั้นเทพการกลับมาของ "ชวน". (8 มิ.ย. 2562). คมชัดลึก. สืบค้นจาก https://www.komchadluek.net/news/people/374562. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[3] อ้างถึงแล้ว.

[4] เปิดประวัติ'ชวน หลีกภัย' เจ้าของฉายา'มีดโกนอาบน้ำผึ้ง'. (25 พ.ค. 2562). เดลินิวส์. สืบค้นจาก https://www.dailynews.co.th/politics/711129. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[5] “นักการเมือง” วิจารณ์ “ทหาร” ศึกษา บทเรียน ชวน หลีกภัย. (20 ก.พ. 2562). มติชนออนไลน์. สืบค้นจาก https://www.matichon.co.th/politics/news_1371220. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[6] ข้างหลังเซียน: "ชวน ลูกแม่ถ้วน" ใบมีดโกนเมืองตรัง. (29 ส.ค. 2553). มติชน, ปีที่ 33, ฉบับที่ 11859, หน้า 11.

[7] 'ชวน'กรีด! ไม่เคยดีแต่ปาก หน้าอย่างลับหลังอย่าง ภูมิใจไม่เคยซื้อเสียงเข้าสภา. (8 ส.ค. 2562). แนวหน้า. สืบค้นจาก: https://www.naewna.com/politic/431987. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[8] "ชวน" กรีด "สิระ" อย่าดูถูกผู้สูงอายุ ระวังถูกแช่ฟอร์มาลิน ยัน ไม่ท้อ. (6 พ.ย. 2563). ไทยรัฐออนไลน์. สืบค้นจาก https://www.thairath.co.th/news/politic/1970870.  (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[9] สื่อตั้งฉายาสภาฯ"ดงงูเห่า" "ชวน หลีกภัย" คว้า "มีดโกนขึ้นสนิม" ดาวสภาฯยกให้ "ปิยบุตร" คู่กัดแห่งปี "ปารีณา-เสรีพิศุทธิ์". (28 ธ.ค. 2562). สยามรัฐ. สืบค้นจาก: https://siamrath.co.th/n/123662. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).

[10] 'เทพไท'ติงสื่อ!! ตั้งฉายา'ปธ.ชวน'ใบมีดโกนขึ้นสนิม ยันทำหน้าที่เป็นกลางที่สุดแล้ว. (29 ธ.ค. 2562). แนวหน้า. สืบค้นจาก: https://www.naewna.com/politic/463273?fb_comment_id=2902590459773269_2902662176432764. (สืบค้นเมื่อวันที่ 5 เม.ย. 2564).