การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ครั้งที่ 5 วันที่ 5 สิงหาคม 2489
ผู้เรียบเรียง ชาย ไชยชิต
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์นรนิติ เศรษฐบุตร และ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรครั้งนี้เป็นการเลือกตั้งด้วยวิธีการแบ่งเขต โดยประชาชนเป็นผู้ลงคะแนนเสียงเลือกตั้งผู้แทนราษฎรในเขตของตนเองโดยตรง การจัดการเลือกตั้งครั้งนี้เป็นผลมาจากบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2489 ได้กำหนดเพิ่มจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตามจำนวนพลเมือง และยกเลิกสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่สอง ซึ่งทำให้ต้องมีการจัดการเลือกตั้งเพิ่มเติมเฉพาะในพื้นที่ 47 จังหวัด เพื่อให้ได้ผู้แทนราษฎรแทนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่สอง จำนวน 82 คน ผลการจัดการเลือกตั้งพบว่า จากจำนวนผู้มีสิทธิลงคะแนนเสียงเลือกตั้งทั้งหมด 5,819,662 คน มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งจำนวน 2,026,823 คน คิดเป็นร้อยละ 34.92 จังหวัดที่มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งมากที่สุดคือ จังหวัดสกลนคร คิดเป็นร้อยละ 57.49 และจังหวัดที่มีผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งน้อยที่สุดคือ จังหวัดนราธิวาส คิดเป็นร้อยละ 16.62
ในการเลือกตั้งครั้งนี้มีพรรคการเมืองที่ส่งผู้สมัครในสังกัดพรรคลงแข่งขันกันจำนวน 5 พรรค ได้แก่ พรรคสหชีพ พรรคแนวรัฐธรรมนูญ พรรคอิสระ พรรคประชาธิปัตย์ และพรรคประชาชน การเลือกตั้งครั้งนี้เป็นไปตามบทบัญญัติรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2489 ซึ่งกำหนดให้ฝ่ายนิติบัญญัติมีระบบสองสภา นั่นคือ มีสภาผู้แทนราษฎร และพฤฒิสภา ซึ่งมีที่มาจากการเลือกตั้งโดยอ้อม แต่ไม่ทันได้มีการเลือกตั้งสมาชิกพฤฒิสภาแต่อย่างใด
อ้างอิง
บุญทัน ดอกไธสง, การเปลี่ยนแปลงทางการบริหารและการเมืองไทย, กรุงเทพฯ : โอเดียนสโตร์, ๒๕๒๒
ฝ่ายพัฒนาการเมืองและการปกครอง สำนักนโยบายและแผนมหาดไทย, อนุสารการเมือง, มีนาคม ๒๕๒๒
โคทม อารียา, สารานุกรมรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. ๒๕๔๐) หมวดองค์กรทางการเมือง เรื่องที่ ๕ ระบบการเลือกตั้ง, กรุงเทพฯ : สถาบันพระปกเกล้า, ๒๕๔๔
