9 ธันวาคม พ.ศ. 2534
ผู้เรียบเรียง ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
วันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2534 เป็นวันที่มีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ ฉบับที่ 14 ของไทย เพื่อใช้แทนธรรมนูญการปกครองราชอาณาจักร พ.ศ. 2534 ที่ “สภารักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ” หรือ รสช. ได้นำออกมาประกาศใช้หลังการยึดอำนาจล้มรัฐบาล พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 สภารักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาตินี้มี พล.อ.สุนทร คงสมพงษ์ เป็นหัวหน้าและสภารักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติก็ได้ตั้งคณะกรรมาธิการร่างรัฐธรรมนูญที่มีนายมีชัย ฤชุพันธ์ เป็นประธาน
คณะกรรมาธิการคณะนี้ได้ร่างรัฐธรรมนูญอย่างเร็ว ในระยะประมาณ 6 เดือนเต็มก็ร่างเสร็จ ในวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2534 และเสนอต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติเพื่อพิจารณาจนผ่านสภานิติบัญญัติแห่งชาติออกมา ประกาศใช้ได้ในวันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2534
สำหรับเนื้อหาสาระในรัฐธรรมนูญนั้นก็ถูกวิจารณ์จากผู้ที่เรียกร้องประชาธิปไตยว่าเป็นรัฐธรรมนูญที่มุ่งหมายจะเปิดทางให้บุคคลที่เป็นผู้นำในสภา รสช. ได้มีโอกาสสืบทอดอำนาจต่อไป แต่ข้อดีอย่างหนึ่งของรัฐธรรมนูญฉบับนี้ก็คือเป็นครั้งแรกที่ได้กำหนดจำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรตายตัวเอาไว้เลย มิให้แปรผันไปตามจำนวนประชากรที่เพิ่มขึ้น ส่วนข้อด้อยที่ถูกโจมตีก็คือให้ประธานวุฒิสภาเป็นประธานรัฐสภา และการมีบทเฉพาะกาลให้อำนาจสมาชิกวุฒิสภาในการร่วมลงมติเพื่อไว้วางใจหรือไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็นรายบุคคลและคณะด้วย
หลังการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับนี้ การเลือกตั้งครั้งแรกก็คือการเลือกตั้งทั่วไป ในวันที่ 22 มีนาคม พ.ศ. 2535 ที่พรรคสามัคคีธรรม ซึ่งเป็นพรรคที่ตั้งขึ้นใหม่แต่เชื่อว่าได้รับการสนับสนุนจากผู้นำทางทหารได้เสียงสนับสนุนและได้ที่นั่งในสภาผู้แทนราษฎรเป็นอันดับหนึ่ง แต่หัวหน้าพรรคคือ นายณรงค์ วงศ์วรรณ ก็ได้ปฏิเสธที่จะรับตำแหน่ง เพราะมีแรงบีบจากข่าวที่เกี่ยวกับวีซ่าเข้าสหรัฐอเมริกาของนายณรงค์ วงศ์วรรณ และ พล.อ.สุจินดา คราประยูร ได้ลาออกจากผู้บัญชาการทหารบกมารับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ทำให้เกิดการประท้วงมากและ พล.อ.สุจินดา ต้องลาออกจากนายกรัฐมนตรี หลังจากดำรงตำแหน่งได้เพียง 48 วัน และนำไปสู่การแก้ไขรัฐธรรมนูญใน 4 ประเด็นที่สำคัญ ประเด็นหนึ่งก็คือทำให้ นายกรัฐมนตรีต้องมาจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเท่านั้น
รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2534 นี้ ถูกเรียกร้องให้มีการแก้ไข และเรียกร้องให้มีการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ขึ้น จึงมีการแก้ไขมากถึง 4 ประเด็น 4 ฉบับใน พ.ศ. 2535 และยังแก้ไขอีกใน พ.ศ. 2538 และ 2539 ที่นำไปสู่การตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญ และมีรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ พ.ศ. 2540 ออกมาบังคับใช้ในวันที่ 11 ตุลาคม พ.ศ. 2540
