9 ธันวาคม พ.ศ. 2501
ผู้เรียบเรียง ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
วันที่ 9 ธันวาคม พ.ศ. 2501 เป็นวันที่คณะปฏิวัติที่มีจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นหัวหน้าได้ออกประกาศคณะปฏิวัติ ฉบับที่ 37 ให้เลิกการเสพย์ฝิ่นและจำหน่ายฝิ่นโดยเด็ดขาดในประเทศไทย ตั้งแต่วันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2502 ผลจากประกาศคณะปฏิวัติฉบับที่ 37 นี้ จึงทำให้ทางรัฐบาล โดยกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงสาธารณสุขจัดตั้งสถานพยาบาลและสถานพักฟื้นเพื่อให้การรักษาแก่ผู้ที่ติดฝิ่นขึ้นในประเทศไทยเป็นครั้งแรกที่อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี มีชื่อว่า “สถานสงเคราะห์คนติดฝิ่นของกระทรวงมหาดไทยและกระทรวงสาธารณสุข" เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2502 นับเป็นการเตรียมตัวก่อนจะถึงวันเลิกจำหน่ายและเสพย์ฝิ่นเป็นเวลา 6 เดือน
ในวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2502 เวลาค่ำ ทางรัฐบาลได้นำเอาฝิ่นและอุปกรณ์ต่าง ๆ ในการสูบฝิ่นมาสุมเป็นกองและจุดไฟเผาอย่างเปิดเผยที่สนามหลวงให้สื่อสารมวลชนและประชาชนโดยทั่วไปได้รู้เห็น และในวันรุ่งขึ้น วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2502 จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ซึ่งเปลี่ยนตำแหน่งจากหัวหน้าคณะปฏิวัติมาเป็นนายกรัฐมนตรีก็ได้เป็นผู้นำเรื่องการเผาฝิ่นและอุปกรณ์ในการสูบฝิ่นดังกล่าวแจ้งให้คณะรัฐมนตรีทราบ
จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ นายกรัฐมนตรีได้ให้ความสำคัญกับเรื่องการกำจัดการสูบฝิ่นและจำหน่ายฝิ่นเป็นอย่างมาก ดังที่ปรากฏในคำกล่าวของท่านตอนหนึ่งว่า
“ข้าพเจ้าขอยืนยันว่า การขายและสูบฝิ่นเป็นอาชญากรรมที่ร้ายแรง และไม่ว่าใครที่ฝ่าฝืนจะต้องลงโทษอย่างรุนแรง ผู้ฝ่าฝืนที่เป็นคนต่างชาติจะต้องถูกเนรเทศ ส่วนคนไทยจะถูกตราหน้าว่าเป็นผู้ทรยศต่อชาติที่ไม่ยอมเสียสละเพื่อประเทศชาติ ซึ่งเท่ากับไม่ให้ความร่วมมือกับข้าพเจ้าเป็นส่วนตัว ข้าพเจ้าจึงถูกบังคับให้ใช้วิธีการปราบปรามอย่างรุนแรง ข้าพเจ้ายอมเสียสละแม้แต่ชีวิตของข้าพเจ้าเอง ข้าพเจ้าเชื่อว่าฝิ่นเป็นการคุกคามต่อประเทศชาติและจะต้องทำทุกอย่างเพื่อให้ชาติไทยได้เจริญก้าวหน้าสืบไป”
การเลิกสูบฝิ่นและจำหน่ายฝิ่นในเมืองไทยที่ดำรงอยู่สืบมาจนบัดนี้จึงนับได้ว่าเป็นผลงานของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ ผู้นำทหารที่เข้ามามีบทบาททางการเมืองอยู่นานกว่าทศวรรษ และเป็นผู้ที่ไม่ได้ส่งเสริมการปกครองในระบอบประชาธิปไตย แต่ก็มีงานบางอย่างของนายทหารผู้นี้ที่เป็นผลดีต่อสังคมดังตัวอย่างเรื่องการให้เลิกจำหน่ายฝิ่นและเลิกสูบฝิ่นในประเทศไทย
