การเลือกตั้งล่วงหน้า
ผู้เรียบเรียง รองศาสตราจารย์ ดร.นครินทร์ เมฆไตรรัตน์
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์นรนิติ เศรษฐบุตร และ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
การเลือกตั้งล่วงหน้า
การเลือกตั้งล่วงหน้า หรือการขอใช้สิทธิเลือกตั้งก่อนวันเลือกตั้ง เป็นหลักเกณฑ์ที่บัญญัติไว้ครั้งแรกในมาตรา 81 ของ[[พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2541]]
เมื่อมีการประกาศพระราชกฤษฎีกาให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรหรือสมาชิกวุฒิสภา คณะกรรมการการเลือกตั้งจะดำเนินการจัดการเลือกตั้งตามกำหนดวันเลือกตั้งซึ่งระบุไว้ในพระราชกฤษฎีกาดังกล่าว โดยก่อนจะดำเนินการจัดการเลือกตั้ง คณะกรรมการการเลือกตั้งจะต้องประกาศกำหนดการต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเลือกตั้งในราชกิจจานุเบกษาเพื่อให้สาธารณชนรับทราบเสียก่อน สำหรับข้อมูลกำหนดการต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการเลือกตั้ง อาทิ กำหนดวันรับสมัครเลือกตั้งแบบแบ่งเขตเลือกตั้ง กำหนดวันที่พรรคการเมืองจะยื่นบัญชีรายชื่อผู้สมัครรับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบสัดส่วน จำนวนสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้งที่แต่ละจังหวัดจะพึงมี และจำนวนเขตเลือกตั้งแบบแบ่งเขตเลือกตั้งของแต่ละจังหวัด กำหนดเขตเลือกตั้งสำหรับการเลือกตั้งแบบสัดส่วน
นอกจากการจัดการเลือกตั้งตามกำหนดวันเลือกตั้งที่ระบุไว้ในพระราชกฤษฎีให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฏรหรือสมาชิกวุฒิสภา อันเป็นการเลือกตั้งทั่วไปแล้ว คณะกรรมการการเลือกตั้งยังมีการประกาศให้มีการเลือกตั้งล่วงหน้า เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ผู้มีสิทธิลงคะแนนเลือกตั้งที่ไม่สามารถมาใช้สิทธิเลือกตั้ง ณ เขตเลือกตั้งในวันเลือกตั้งที่กำหนดไว้ได้อีกด้วย โดยคณะกรรมการการเลือกตั้งจะมีมติคณะกรรมการการเลือกตั้งให้ออก “ประกาศกำหนดวันและเวลาลงคะแนนเลือกตั้งก่อนวันเลือกตั้ง ณ ที่เลือกตั้งกลาง” โดยในประกาศดังกล่าว จะระบุถึงวันและเวลาลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้า ณ ที่เลือกตั้งกลางในเขตเลือกตั้ง รวมถึงวันและเวลาลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้า ณ ที่เลือกตั้งกลางนอกเขตจังหวัด
สำหรับหลักเกณฑ์และวิธีการจัดการเลือกตั้งล่วงหน้านั้นเป็นไปตามกฎหมาย ระเบียบ ประกาศ และคำสั่งที่เกี่ยวกับการเลือกตั้ง นอกจากนี้ คณะกรรมการการเลือกตั้งยังได้กำหนดข้อห้ามที่สำคัญในการเลือกตั้งล่วงหน้า เช่น ในการหาเสียงเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในวันลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้า ผู้สมัครรับเลือกตั้งหรือพรรคการเมืองที่ส่งผู้สมัครรับเลือกตั้ง หรือผู้สนับสนุนผู้สมัครรับเลือกตั้งหรือพรรคการเมืองต้องไม่ดำเนินการแจกเอกสารเกี่ยวกับการหาเสียงหรือโฆษณาหาเสียงโดยใช้เครื่องขยายเสียง หรือกระทำการหาเสียงด้วยวิธีการอื่นใดอันมีลักษณะทำนองเดียวกัน ณ ที่เลือกตั้งกลางหรือบริเวณใกล้เคียงกับที่เลือกตั้งกลาง เป็นต้น
ที่มา
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2550 แห่งพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2550
ระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยข้อห้ามในการหาเสียงเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ณ ที่เลือกตั้งกลางในวันลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้า พ.ศ. 2550 “ประกาศคณะกรรมการการเลือกตั้ง เรื่อง กำหนดวันและเวลาลงคะแนนเลือกตั้งล่วงหน้า ณ ที่เลือกตั้งกลาง” ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 122 ตอนที่ 2 ก 6 มกราคม 2548
