การหาเสียงเลือกตั้งอย่างเปิดเผยตามกฎหมาย
ผู้เรียบเรียง รองศาสตราจารย์ ดร.นครินทร์ เมฆไตรรัตน์
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์นรนิติ เศรษฐบุตร และ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
การหาเสียงเลือกตั้งอย่างเปิดเผยตามกฎหมาย
การหาเสียงเลือกตั้งอย่างเปิดเผยหรือเป็นทางการ หมายถึง การหาเสียงเลือกตั้งสำหรับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในเขตเลือกตั้ง ด้วยวิธีการที่เป็นไปตามบทบัญญัติของ[[พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและการสรรหาวุฒิสภา]] และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง รวมทั้งประกาศของคณะกรรมการการเลือกตั้ง ในการหาเสียงเลือกตั้งอย่างเป็นทางการนี้ ผู้สมัครหรือพรรคการเมือง สามารถดำเนินการหาเสียงเลือกตั้งได้ด้วยวิธีการดังต่อไปนี้
(1) แจกเอกสารเกี่ยวกับการหาเสียงเลือกตั้งในเขตชุมชน สถานที่ต่าง ๆ หรืองานพิธีการต่าง ๆ โดยเอกสารเกี่ยวกับการหาเสียงเลือกตั้งสามารถมีรูปถ่าย หรือข้อความเกี่ยวกับตัวผู้สมัคร
(2) ใช้พาหนะในการหาเสียงเลือกตั้ง หรือจัดสถานที่หรือเวทีเพื่อโฆษณาหาเสียง นอกเหนือจากการจัดสถานที่โฆษณาหาเสียงหรือเวทีกลาง ตาม[[ประกาศคณะกรรมการการเลือกตั้ง เรื่องหลักเกณฑ์การดำเนินการของรัฐในการสนับสนุนการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2550]]
(3) ใช้เครื่องขยายเสียงเพื่อช่วยในการหาเสียงเลือกตั้ง
(4) จัดทำแผ่นป้ายโฆษณาหาเสียงเลือกตั้งโดยมีชื่อ รูปถ่าย หมายเลขประจำตัวผู้สมัครรูปถ่ายที่เกี่ยวกับตัวผู้สมัคร
(5) จัดหาเสื้อผ้า สิ่งของ เลี้ยงอาหารหรือเครื่องดื่ม สำหรับบุคคลผู้ช่วยในการหาเสียงเลือกตั้ง โดยต้องแจ้งรายชื่อและจำนวนบุคคลผู้ช่วยหาเสียงเลือกตั้ง ให้คณะกรรมการการเลือกตั้งประจำจังหวัดทราบด้วย
(6) โฆษณาหาเสียงเลือกตั้งผ่านทางเว็บไซต์ จดหมาย สื่อสิ่งพิมพ์ และสื่ออิเล็กทรอนิกส์ถึงผู้มีสิทธิเลือกตั้ง
(7) จัดทำเอกสารที่มีการกากบาทในช่องลงคะแนนเลือกตั้งให้กับตนเองหรือผู้สมัครอื่นเพื่อใช้ในการหาเสียงเลือกตั้งให้กับตนเองหรือผู้สมัครอื่นได้ แต่การจัดทำเอกสารดังกล่าวต้องไม่มีขนาดลักษณะ หรือสีที่คล้ายกับบัตรเลือกตั้ง
ในระหว่างดำเนินการหาเสียงเลือกตั้งด้วยวิธีการต่าง ๆ ดังกล่าวข้างต้น พรรคการเมืองหรือผู้สมัครรับเลือกตั้ง มีควรปฏิบัติดังต่อไปนี้
(1) ควรมีการจัดฝึกอบรมให้กับบุคคลผู้ช่วยในการหาเสียงเลือกตั้ง โดยให้ความรู้เกี่ยวกับกฎหมายเลือกตั้งอย่างถูกต้อง
(2) หลีกเลี่ยงการใช้วิชาชีพหรือประกอบอาชีพเกี่ยวกับรายการวิทยุโทรทัศน์ วิทยุกระจายเสียง สื่อสารมวลชน สื่อโฆษณา เช่น นักแสดง นักร้อง นักดนตรี พิธีกร สื่อมวลชน เป็นต้น เพื่อเอื้อประโยชน์ในการหาเสียงเลือกตั้งแก่ตนเอง ผู้สมัครอื่นหรือพรรคการเมืองใด ในช่วงที่มีการประกาศพระราชกฤษฎีกาให้มีการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจนถึงวันเลือกตั้ง
(3) ดำเนินการหาเสียงเลือกตั้งโดยใช้ถ้อยคำที่สุภาพ
นอกจากนี้ ในการหาเสียงเลือกตั้ง พรรคการเมืองและผู้สมัครรับเลือกตั้งยังต้องปฏิบัติตามข้อห้ามต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการหาเสียงเลือกตั้ง ได้แก่ ข้อห้ามมิให้ผู้สมัคร พรรคการเมือง หรือผู้มีสิทธิเลือกตั้ง กระทำการหรืออาศัยผู้ใดกระทำการแจกจ่ายเอกสารเกี่ยวกับการหาเสียงเลือกตั้งด้วยวิธีการวางหรือโปรยในที่สาธารณะ ข้อห้ามมิให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งซึ่งดำรงตำแหน่งทางการเมืองหรือข้าราชการการเมืองที่มีอำนาจบังคับบัญชาหรือกำกับดูแลหน่วยราชการ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานอื่นของรัฐที่มีสถานีอยู่ในสังกัด หรือในกำกับ สั่งหรือกระทำการด้วยประการใด ๆ ให้สถานีนั้นกระทำการเพื่อประโยชน์ในการโฆษณาหาเสียงอันเป็นคุณหรือเป็นโทษแก่ผู้สมัครหรือพรรคการเมืองใด ข้อห้ามมิให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งโฆษณาหาเสียงไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อมให้กับผู้สมัครหรือพรรคการเมืองใดในรายการของสถานี เว้นแต่การรายงานข่าวหรือการวิเคราะห์ข่าวของสถานีหรือผู้ใดตามหลักวิชาชีพที่ดำเนินการด้วยความเป็นกลาง และข้อห้ามมิให้ผู้สมัคร พรรคการเมือง หรือผู้มีสิทธิเลือกตั้ง นอกจากรัฐซื้อหรือเช่าเวลาหรือรายการของสถานี หรือทำให้ได้มาซึ่งเวลาออกอากาศทางสถานี เพื่อโฆษณาหาเสียง
ที่มา
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการการเลือกตั้ง พ.ศ. 2550 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และการได้มาซึ่งสมาชิกวุฒิสภา พ.ศ. 2550
“ระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้ง ว่าด้วยการหาเสียง ข้อควรปฏิบัติและข้อห้ามมิให้ปฏิบัติในส่วนที่เกี่ยวกับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และการดำเนินการใด ๆ ของพรรคการเมือง ผู้สมัครรับเลือกตั้ง และผู้มีสิทธิเลือกตั้ง พ.ศ. ๒๕๕๐” ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 74 ก วันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2550 หน้า 1-4.
“ระเบียบคณะกรรมการการเลือกตั้งว่าด้วยการหาเสียง ข้อควรปฏิบัติและข้อห้ามมิให้ปฏิบัติในส่วนที่เกี่ยวกับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และการดำเนินการใด ๆ ของพรรคการเมือง ผู้สมัครรับเลือกตั้ง และผู้มีสิทธิเลือกตั้ง (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. 2550” ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 124 ตอนที่ 75 ก วันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2550 หน้า 1-2.
