สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี 2
หลังจากที่สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี เสด็จพระราชดำเนินกลับมาจากประเทศอังกฤษเมื่อพุทธศักราช.๒๔๙๒ แล้ว ในช่วงแรกพระองค์ประทับอยู่ที่วังสระปทุม แต่ด้วยทรงเกรงพระทัยสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ประกอบกับต้องพระราชประสงค์ประทับอยู่อย่างเงียบๆท่ามกลางพระประยูรญาติ จึงทรงซื้อที่ดินบริเวณตำบลบ้านแก้ว จังหวัดจันทบุรี เพื่อสร้างที่ประทับซึ่งพระราชทานนามว่า “สวนบ้านแก้ว”
ในชนบทห่างไกลนั้น สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี ทรงดำเนินกิจการด้านการเกษตรประเภทเลี้ยงตนเอง ปลูกพืชผัก ผลไม้ และเลี้ยงวัวและไก่ เป็นต้น นอกจากนี้ พระองค์ยังได้เผยแพร่ผลการทดลอง และพระราชทานเมล็ดพันธุ์พืชและพันธ์สัตว์แก่ประชาชนในท้องถิ่น ทรงพัฒนาการทอเสื่อจันทบูร หัตถกรรมพื้นบ้านของชาวจังหวัดจันทบุรี โดยโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตั้งโรงงานทอเสื่อกกจันทบูร โดยนำเสื่อที่ทอมาประกอบเป็นผลิตภัณฑ์ที่ทันสมัย เป็นตัวอย่างให้แพร่หลายออกไป พระองค์ประทับอยู่ที่สวนบ้านแก้วเป็นเวลา ๑๘ ปี จนถึงพุทธศักราช ๒๕๑๑ ได้เสด็จพระราชดำเนินกลับมาประทับที่วังศุโขทัยเป็นการถาวร และทรงขายวังสวนบ้านแก้วแก่กระทรวงศึกษาธิการในราคาย่อมเยาเพื่อเป็นที่ตั้งของวิทยาลัยครูจันทบุรี
อย่างไรก็ตามยังทรงสานต่อกิจการทอเสื่อ ที่ตำหนักน้ำ วังศุโขทัย ได้เสด็จลงทอดพระเนตรและทรงแนะนำช่างทอแทบทุกวัน
ปัจจุบันวิทยาลัยครูจันทบุรีได้เปลี่ยนชื่อเป็น “มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี” และได้ซ่อมแซมอนุรักษ์พระตำหนักเทาที่ประทับเดิมไว้ จัดเป็นพิพิธภัณฑ์แสดงเรื่องราวพระราชกรณียกิจต่างๆ ที่พระองค์ได้ทรงประกอบเพื่อความกินดีอยู่ดีของชาวจันทบุรีและจังหวัดใกล้เคียง
ที่มา
บทสารคดี “ปกเกล้าธรรมราชา” สารคดีเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่ในวโรกาสครบ ๑๒๐ ปี แห่งวันพระบรมราชสมภพและเป็นบุคคลสำคัญของโลก โดยองค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ประจำปี ๒๕๕๖
