พรรคอนาคตใหม่
ผู้เรียบเรียง ศุทธิกานต์ มีจั่น
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
พรรคอนาคตใหม่ยื่นจดแจ้งชื่อจัดตั้งพรรคต่อคณะกรรมการการเลือกตั้งเมื่อวันพฤหัสบดีที่ 15 มีนาคม พ.ศ. 2561 ก่อตั้งขึ้นโดยนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ อดีตรองประธานบริหารบริษัทไทยซัมมิท ร่วมกับรองศาสตราจารย์ ดร.ปิยบุตร แสงกนกกุล อดีตอาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัย ธรรมศาสตร์ และผู้ร่วมจดจัดตั้งอีก 24 คน รวมทั้งความร่วมมือกับเครือข่ายแรงงานและเครือข่ายเยาวชนคนรุ่นใหม่ (New Gen Network – NGN) แม้ว่ากลุ่มเครือข่ายเยาวชนคนรุ่นใหม่ได้ถอนตัวจากการร่วมกิจกรรมกับพรรคในเวลาต่อมา
ในวันอาทิตย์ที่ 27 พฤษภาคม พ.ศ. 2561 พรรคอนาคตใหม่ได้จัดการประชุมใหญ่สามัญ ครั้งที่ 1 ที่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิตเพื่อรับรองอุดมการณ์พรรค อันได้แก่ “เสรีภาพ เสมอภาค ภราดรภาพ” รวมไปถึง นโยบายพรรค ข้อบังคับพรรค ชื่อพรรค ชื่อย่อพรรค และเลือกตั้งคณะกรรมการบริหารพรรคชุดแรก ก่อนที่จะได้รับการรับรองจากคณะกรรมการการเลือกตั้งให้มีสถานะเป็นพรรคการเมืองอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2561 โดยพรรคอนาคตใหม่ ใช้เครื่องหมาย “สามเหลี่ยมกลับหัว” แสดงถึงการให้ความสำคัญกับประชาชนคนส่วนใหญ่ของประเทศ ลูกศรที่ชี้พุ่งขึ้นไป คือ การมุ่งหน้าไปสู่ “อนาคตใหม่” และเครื่องหมายนี้จึงหมายถึง ประชาชนผู้ทรงอำนาจสูงสุดร่วมกันนำพาสังคมไทยก้าวไปสู่อนาคตใหม่
พรรคอนาคตใหม่ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร พ.ศ.2562
ด้วยปัจจัยของการเติบโตของคนกลุ่มรุ่นใหม่ที่มีความสนใจในประเด็นทางสังคมและการเมือง ซึ่งมีการประกาศถึงอุดมการณ์และจุดยืนของพรรคที่ชัดเจนว่าเป็นพรรคที่สนับสนุนแนวทางประชาธิปไตยและต่อต้านการสืบทอดอำนาจของคณะรัฐประหาร นอกจากนี้แล้วพรรคอนาคตใหม่ยังให้ความสำคัญของต่อการเคลื่อนไหวและผลิตเนื้อหาในสื่อสังคมออนไลน์อย่างเข้มแข็ง ซึ่งได้รับความสนใจและประสบความสำเร็จมากในการสร้างประเด็นต่างๆ รวมทั้งตอบโต้ฝ่ายตรงข้ามได้อย่างมีประสิทธิภาพ ประกอบกับการสรรหาคัดเลือกกรรมการบริหารพรรคและผู้สมัครที่เน้นการเป็นตัวแทนภาคสังคมด้านต่างๆ ที่นำไปสู่การผลิตนโยบายหาเสียงที่มีความก้าวหน้าและครอบคลุมกลุ่มคนที่มีความหลากหลายในสังคม ซึ่งแตกต่างจากพรรคการเมืองอื่นๆ ที่ยังคงเน้นยุทธศาสตร์และวิธีการหาเสียงแบบเดิม ส่งผลให้ในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ.2562 พรรคอนาคตใหม่ได้รับเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบแบ่งเขตเลือกตั้งจำนวน 31 คน และแบบบัญชีรายชื่อจำนวน 50 คน รวมเป็นจำนวน 81 คน ถือเป็นพรรคที่ได้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อสูงสุด ทั้งยังเป็นพรรคที่มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นอันดับสาม รองจากพรรคเพื่อไทยและพรรคพลังประชารัฐ
ต่อมาในวันที่ 30 มีนาคม พ.ศ. 2562 พรรคอนาคตใหม่แถลงจัดตั้งรัฐบาลร่วมกับพรรคการเมืองอีก 6 พรรคในนามของพรรคฝ่ายประชาธิปไตยและคัดค้านการรัฐประหาร โดยนายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ เป็นหนึ่งในผู้ได้รับการเสนอชื่อผู้สมควรดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีในการประชุมรัฐสภาชุดแรกในวันที่ 5 มิถุนายน พ.ศ.2562 แม้การจัดตั้งรัฐบาลโดยกลุ่มพรรคฝ่ายประชาธิปไตยไม่ประสบความสำเร็จแต่ก็ยังคงทำงานร่วมกันในฐานะพรรคฝ่ายค้านเพื่อประชาชนต่อไป
บทบาทของพรรคอนาคตใหม่ในสภาผู้แทนราษฎร
พรรคอนาคตใหม่เป็นหนึ่งในพรรคที่ได้รับความสนใจอย่างมาก จากการนำเสนอประเด็นต่างๆ ในการอภิปราย โดยเฉพาะอย่างยิ่งการประชุมสภาผู้แทนราษฎรเพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563 โดยเฉพาะการอภิปรายการตั้งงบจัดซื้ออาวุธยุทโธปกรณ์ของกองทัพ การตั้งงบสำหรับทหารเกณฑ์ และการจัดซื้อเรือดำน้ำ เป็นต้น ต่อมาในการประชุมสภาผู้แทนราษฎรเพื่ออภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐมนตรีเป็นรายบุคคลเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ.2563 ซึ่งเป็นการทำหน้าที่ภายหลังมีคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ สมาชิกพรรคได้นำเสนอถึงประเด็นปัญหาและอภิปรายถึงความไร้ความสามารถของนายกรัฐมนตรีเรื่องการดำเนินนโยบายเศรษฐกิจและการต่างประเทศของรัฐบาล รวมไปถึงการเปิดโปง "ขบวนการ IO" ที่เป็นการแทรกแซงของกองทัพในพื้นที่สื่อสังคมออนไลน์ เป็นต้น
นอกจากนี้ภายหลังการประท้วงจากห้องประชุมสภาผู้แทนราษฎร เนื่องจากไม่พอใจเรื่องการจัดสรรเวลาในการอภิปรายไม่ไว้วางใจ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจากพรรคอนาคตใหม่ยังแสดงบทบาทในการเปิดเผยข้อมูลและอภิปรายไม่ไว้วางใจนอกสภาผู้แทนราษฎร กรณีรัฐบาลไทยเข้าไปมีส่วนเกี่ยวข้องกับผู้กระทำผิดคดีทุจริต 1 Malaysia Development Berhad (1MDB) หรือ กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติมาเลเซีย โดยนางสาวพรรณิการ์ วานิช และกรณีมูลนิธิอนุรักษ์ป่ารอยต่อ 5 จังหวัดภาคตะวันออกที่เอื้อประโยชน์ให้กับพวกพ้องซึ่งมีกลุ่มนายทุนเข้ามาเป็นที่ปรึกษามูลนิธิ โดยนายรังสิมันต์ โรม
การยุบพรรคอนาคตใหม่
จากกรณีนายศรีสุวรรณ จรรยา ยื่นคำร้องต่อคณะกรรมการการเลือกตั้งให้ไต่สวนวินิจฉัยกรณี นายธนาธร จึงรุ่งเรืองกิจ หัวหน้าพรรคอนาคตใหม่ ให้พรรคกู้ยืมเงินเป็นจำนวน 191.2 ล้านบาท เพื่อทำกิจกรรมในช่วงก่อนการเลือกตั้งเมื่อปี พ.ศ. 2562 นั้น จากนั้นคณะกรรมการการเลือกตั้งได้มีมติส่งคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญให้พิจารณาและต่อมามีมติให้ยุบพรรคอนาคตใหม่ เนื่องจากเห็นว่าเป็นการกระทำอันเป็นการฝ่าฝืนมาตรา 72 ของพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 และมีมติให้สั่งเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของกรรมการบริหารพรรคที่ดำรงตำแหน่งอยู่ ณ วันที่มีการทำสัญญากู้เงินคือ วันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2562 และ 11 เมษายน พ.ศ. 2562 ทั้งหมด 16 คนถูกตัดสิทธิทางการเมืองและถูกเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง เป็นเวลา 10 ปี ผลจากมติของศาลรัฐธรรมนูญทำให้พรรคอนาคตใหม่ มีอายุทางการเมืองเพียง 1 ปี 4 เดือน นับจากคณะกรรมการการเลือกตั้งประกาศรับรองสถานะความพรรคการเมือง ทั้งยังส่งผลต่อจำนวนสมาชิกสภา ผู้แทนราษฎรในสัดส่วนของพรรคฝ่ายค้านด้วย
ภาพ กรรมการบริหารพรรคอนาคตใหม่ จำนวน 16 คนที่ถูกตัดสิทธิทางการเมือง 10 ปี
ที่มา “ฉบับเต็ม! คำวินิจฉัยศาล รธน.ฟัน อนค.ทำพรรคเป็นธุรกิจการเมือง-บงการเพียงผู้เดียว”.สืบค้นจาก
https://www.isranews.org/isranews-scoop/85831-isranewss-85822.html(23 สิงหาคม
2563).
อย่างไรก็ดี ภายหลังจากการยุบพรรค อดีตสมาชิกพรรคอนาคตใหม่ โดยเฉพาะในส่วนของสมาชิกพรรคที่ถูกตัดสิทธิทางการเมืองได้จัดตั้งเป็น "คณะบุคคล" ที่ใช้ชื่อว่า "คณะอนาคตใหม่" เพื่อดำเนินกิจกรรมทางการเมืองร่วมกับมวลชนที่ให้การสนับสนุนพรรค อีกส่วนหนึ่งเข้าร่วมกับพรรคก้าวไกลเพื่อดำเนินกิจกรรมทางการเมืองในรัฐสภา
บรรณานุกรม
“7 ปรากฏการณ์ “อนาคตใหม่” ที่สุดทางการเมืองในรอบ 2 ปี 6 เดือน”. สืบค้นจาก https://www.
prachachat.net/politics/news-412771(17 กันยายน 2563).
“ประชุมสภา : อนาคตใหม่ถล่มงบ 63 ของกลาโหม ตั้งงบเกณฑ์ทหาร บอก "นายพลโตแล้วซักผ้าเองได้"”.
สืบค้นจาก https://www.bbc.com/thai/thailand-51030231(20 สิงหาคม 2563).
“เปิดขั้นตอนการเลือกนายกรัฐมนตรีคนใหม่ ประยุทธ์-ธนาธร”. สืบค้นจาก https://workpointtoday.
com/vote-new-pm190605/(20 สิงหาคม 2563).
ประกาศคณะกรรมการการเลือกตั้ง เรื่อง ผลการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ เล่ม 136
ตอนที่ 62 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2562
“ประกาศนายทะเบียนพรรคการเมือง เรื่อง รับจดทะเบียนจัดตั้งพรรคอนาคตใหม่” วันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ.
2561 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 135 ตอนที่ 87 ง ลงวันที่ 15 พฤศจิกายน 2561 หน้า 104-150.
“พรรคอนาคตใหม่”. สืบค้นจาก https://futureforwardparty.org
“ย้อนเส้นทาง “พรรคอนาคตใหม่” แสนขรุขระ เติบใหญ่ 507 วัน สู่ลาลับ จุดปิศาจกาลเวลา”.สืบค้นจาก
https://www.thairath.co.th/news/politic/1777266(17 กันยายน 2563).
“เลือกตั้ง 2562 : กกต. ประกาศรับรอง 149 ส.ส. บัญชีรายชื่อ”. สืบค้นจาก https://www.bbc.com/thai/
thailand-48197070 (20 สิงหาคม 2563).
“รังสิมันต์ โรม อภิปรายนอกสภาฯ ชี้ประวิตรสร้างเครือข่ายอำนาจ เอื้อประโยชน์คนใกล้ชิด”.สืบค้นจาก
https://thestandard.co/rungsiman-rome-debate-outside-council/(20 สิงหาคม 2563).
“อนาคตใหม่ : มติศาลรัฐธรรมนูญสั่งยุบพรรคอนาคตใหม่ ตัดสิทธิ กก.บห. 10 ปี”.สืบค้นจาก https://
www.bbc.com/thai/thailand-51582581(20 สิงหาคม 2563).
“อนาคตใหม่ : แยกกันเดิน รวมกันตี กับ “อุดมการณ์เดิม” ของชาวอนาคตใหม่”.สืบค้นจาก https://www.
bbc.com/thai/thailand-51706739(20 สิงหาคม 2563).
“อภิปรายไม่ไว้วางใจรัฐบาล : ส.ส. อดีตอนาคตใหม่ชี้ 6 ปัญหา คนไทยเผชิญ จากนโยบายเอาใจจีนของ คุณ
ประยุทธ์” .สืบค้นจาก https://www.bbc.com/thai/thailand-51626913(20 สิงหาคม 2563).
