ดุลยภาพงบประมาณ
เศรษฐกิจในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว อยู่ในภาวะที่ยากลำบาก เพราะได้รับกระทบมาจากเศรษฐกิจโลก ประกอบกับวิธีการแก้ไขปัญหาอย่างเคร่งครัด มีส่วนทำให้สภาพเศรษฐกิจบีบคั้นมากยิ่งขึ้น
“....ถ้าการเงินของโลกไม่ดีขึ้นจริงๆ แล้ว ไม่ว่าใครจะเปนผู้ปกครองแผ่นดินสยาม ก็จะต้องอยู่ในฐานะที่น่ากลัวอันตรายอย่างยิ่ง เพราะถ้าราษฎรจนมากขึ้นและคนมั่งมีก็จะถูกรีดมากขึ้น ความไม่พอใจก็มีเต็มเมือง คงต้องระเบิดแน่...”
ใน พุทธศักราช ๒๔๗๒ เศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลกอีกครั้งหนึ่ง โดยเริ่มที่สหรัฐอเมริกาเมื่อรวมกับระบบเงินตราต่างประเทศเปลี่ยนแปลงไป ส่งผลให้ฐานะการเงินของสยามตกต่ำอย่างที่ไม่เคยเป็นมาก่อน เป็นผลให้ทรงพยายามแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจระลอกใหม่ด้วยการตัดทอนค่าใช้จ่าย รวมทั้งปลดหรือดุลข้าราชการ ซึ่งเป็นวิธีการเดียวกับที่ใช้แก้ไขปัญหาเศรษฐกิจเมื่อต้นรัชกาล
“...ข้าพเจ้าเองรู้สึกเหมือนเกิดมาสำหรับตัดรอน ตั้งแต่ต้นก็ตัดมาแล้ว คราวนี้ก็ต้องตัดอีก...รู้สึกว่าเป็นเคราะห์กรรมของตัวที่ต้องทำเช่นนั้นเสมอ...ที่จริงการที่จะปลด จะตัดคราวนี้ รู้สึกหนักใจกว่าคราวก่อนมาก ไม่อยากทำเลย...และรู้สึกสงสารที่สุดสำหรับผู้ที่จะต้องออกไป...”
ที่มา
บทสารคดี “ปกเกล้าธรรมราชา” สารคดีเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่ในวโรกาสครบ ๑๒๐ ปี แห่งวันพระบรมราชสมภพและเป็นบุคคลสำคัญของโลก โดยองค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ประจำปี ๒๕๕๖
