24 กรกฎาคม พ.ศ. 2531

ผู้เรียบเรียง ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร

---

ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต

---

วันที่ 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2531 เป็นวันที่มีการเลือกตั้งทั่วไปครั้งที่ 14 ของประเทศไทย เป็นการเลือกตั้งที่เกิดขึ้นเร็วกว่ากำหนด เพราะนายกรัฐมนตรี พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ ได้ประกาศยุบสภา ในวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2531 เนื่องจากมีการขัดแย้งกันภายในพรรคประชาธิปัตย์ที่เป็นพรรคร่วมรัฐบาลทำให้เสียงในพรรคประชาธิปัตย์ไม่ได้มาทางรัฐบาลทั้งหมดและไปค้านรัฐบาลด้วย

การเลือกตั้งครั้งนี้ยังเป็นการเลือกตั้งแบบแบ่งเขต เป็นเขตที่มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรได้ไม่เกิน 3 คนดั่งเดิม แต่จำนวนผู้แทนราษฎรเพิ่มขึ้นเป็น 357 คน เช่นเดียวกับจำนวนประชาชนผู้มีสิทธิออกเสียงเลือกตั้งได้เพิ่มขึ้นเป็น 26,658,638 คน และมีผู้มาใช้สิทธิออกเสียงเลือกตั้งจำนวน 16,944,931 คน คิดเป็นอัตราร้อยละ 63.56 นับว่าเพิ่มขึ้นกว่าครั้งก่อน

แต่ผลการเลือกตั้งก็ยังเป็นไปในลักษณะเดิมที่ไม่มีพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่งได้เสียงข้างมากในสภา พรรคการเมืองที่ได้เสียงมากเป็นอันดับหนึ่งคือพรรคชาติไทย แต่หัวหน้าพรรคคือ พลตรีชาติชาย ชุณหะวัณ ก็ยังไม่กล้าแสดงตนว่าจะเป็นผู้จัดตั้งรัฐบาลจนกระทั่งมีเสียงจาก พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ นายกรัฐมนตรีในขณะนั้นว่า ไม่ขอรับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี พลตรีชาติชาย ชุณหะวัณ จึงได้ประกาศพร้อมเป็นนายกรัฐมนตรี จัดตั้งรัฐบาล นับว่าเป็นรัฐบาแรกและรัฐบาลสุดท้ายที่มีผลการเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2521 เป็นผู้กำหนดตัวนายกรัฐมนตรีและรัฐบาล

สภาผู้แทนราษฎรที่มาจากการเลือกตั้งครั้งนี้ได้อยู่ในอำนาจมาจนถึงวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2534 ก็ถูกคณะทหารที่เรียกตัวเอง คณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ ใช้กำลังเข้ายึดอำนาจล้มรัฐบาล ล้มรัฐธรรมนูญ ซึ่งเท่ากับล้มรัฐสภาไปด้วยในทันที