ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เจตนารมณ์ในการจัดตั้งสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัดที่ 1: | บรรทัดที่ 1: | ||
'''ผู้เรียบเรียง''' วัชรา ไชยสาร | '''ผู้เรียบเรียง''' วัชรา ไชยสาร | ||
| บรรทัดที่ 8: | บรรทัดที่ 7: | ||
---- | ---- | ||
ในการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับปี พ.ศ. 2540 นั้น สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดตั้งสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สรุปสาระสำคัญซึ่งแสดงถึงเจตนารมณ์ในการก่อตั้งสภาที่ปรึกษาฯ ดังนี้<ref>รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญฯ, ครั้งที่ 18 วันอาทิตย์ที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2540</ref> | ในการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับปี พ.ศ. 2540 นั้น สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดตั้งสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สรุปสาระสำคัญซึ่งแสดงถึงเจตนารมณ์ในการก่อตั้งสภาที่ปรึกษาฯ ดังนี้<ref>'''รายงานการประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญฯ''', ครั้งที่ 18 วันอาทิตย์ที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2540</ref> | ||
== สภาที่ปรึกษาฯ เป็นกลไกการมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของรัฐ == | == สภาที่ปรึกษาฯ เป็นกลไกการมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของรัฐ == | ||
การจัดตั้งสภาที่ปรึกษาฯ เป็นกลไกใหม่ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของรัฐ เป็นกระจกที่สะท้อนความคิดเห็นจาก ภาคประชาชนต่อการกำหนดแผน และการนำเสนอปัญหาและแนวทางการแก้ไขปัญหาต่อรัฐบาล ตลอดจนเพื่อประโยชน์ในการดำเนินการตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 หมวด 5 ว่าด้วยแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง ก็คือ เพื่อให้หมวดว่าด้วยแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐมีสภาพการบังคับใช้โดยให้มีการติดตามความคืบหน้าในการดำเนินการ แต่อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีความเห็นว่า ไม่ควรให้มีสภาที่ปรึกษาฯ เนื่องจากจะทำให้เกิดความซ้ำซ้อน กับบทบาทและหน้าที่ขององค์กรพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และอาจจะทำให้เกิดปัญหาสร้างความสับสนต่อการบริหารประเทศของรัฐบาลได้ | |||
ภาคประชาชนต่อการกำหนดแผน และการนำเสนอปัญหาและแนวทางการแก้ไขปัญหาต่อรัฐบาล | |||
ตลอดจนเพื่อประโยชน์ในการดำเนินการตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 หมวด 5 ว่าด้วยแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง ก็คือ เพื่อให้หมวดว่าด้วยแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐมีสภาพการบังคับใช้โดยให้มีการติดตามความคืบหน้าในการดำเนินการ แต่อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีความเห็นว่า ไม่ควรให้มีสภาที่ปรึกษาฯ เนื่องจากจะทำให้เกิดความซ้ำซ้อน กับบทบาทและหน้าที่ขององค์กรพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และอาจจะทำให้เกิดปัญหาสร้างความสับสนต่อการบริหารประเทศของรัฐบาลได้ | |||
== สภาที่ปรึกษาฯ ไม่ควรรวมเรื่องการเมือง == | == สภาที่ปรึกษาฯ ไม่ควรรวมเรื่องการเมือง == | ||
สำหรับหน้าที่ในการให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะของสภาที่ปรึกษาฯ นั้น ไม่ควรรวมเรื่องการเมืองไปด้วย เนื่องจากจะทำให้สภาที่ปรึกษาฯ เข้ามามีหน้าที่กว้างและเข้ามามีบทบาททางการเมืองได้ จึงมีความเห็นให้สภาที่ปรึกษาฯ ให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะในเรื่องที่เป็นปัญหาเศรษฐกิจและสังคมเท่านั้น | |||
<center> [[ภาพ:การประชุมสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ_(ชุดที่_2).jpg]]</center> | |||
<center>'''การประชุมสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (ชุดที่ 2) ณ อาคารพญาไทพลาซ่า ราชเทวี'''</center> | |||
== การทำหน้าที่ของสภาที่ปรึกษาฯ ไม่มีสภาพบังคับให้รัฐบาลดำเนินการ == | == การทำหน้าที่ของสภาที่ปรึกษาฯ ไม่มีสภาพบังคับให้รัฐบาลดำเนินการ == | ||
| บรรทัดที่ 27: | บรรทัดที่ 27: | ||
== การให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการจัดทำแผนอย่างเป็นรูปธรรม == | == การให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการจัดทำแผนอย่างเป็นรูปธรรม == | ||
กรณีการให้ความเห็นเกี่ยวกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและแผนอื่นตามที่กฎหมายกำหนดก่อนการประกาศใช้นั้น เป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการจัดทำแผน ตามทฤษฎีความจำเป็นพื้นฐาน (Basic Needs Theory) ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อตอบสนองต่อความจำเป็นพื้นฐานของประชาชน เนื่องจากในอดีตที่ผ่านมาแผนดังกล่าวดำเนินการโดยกลุ่มเทคโนแครท (Technocrat) ทำให้ไม่สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนโดยรวม แต่อย่างไรก็ตาม ความเห็นของสภาที่ปรึกษาฯ ต้องไม่มีผลผูกพันคณะรัฐมนตรีหรือรัฐสภาแต่อย่างใด แต่ความเห็นนั้นอาจจะมีผลหรือมีน้ำหนักในทางการเมืองหรือจูงใจ ให้คณะรัฐมนตรีหรือรัฐสภานำไปประกอบการพิจารณาตัดสินใจอย่างหนึ่งอย่างใดได้<ref>พรรณราย ขันธกิจ. '''สารานุกรมสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.''' นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า , 2552 หน้า 21.</ref> | |||
จากการที่รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2540 ได้บัญญัติหน้าที่ซึ่งรัฐต้องปฏิบัติต่อประชาชนไว้ในหมวด 5 ของรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว อันเป็นแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ ให้รัฐถือเป็นแนวทางในการตรากฎหมาย กำหนดนโยบาย และการบริหารราชการแผ่นดิน ซึ่งการจัดตั้งสภาที่ปรึกษาฯ ตามที่มาตรา 89 แห่งรัฐธรรมนูญฯ 2540 บัญญัติไว้นั้น เป็นบทบัญญัติหนึ่งของแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐที่มีเจตนารมณ์ให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในกระบวนการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของคณะรัฐมนตรี | |||
== ที่มา == | == ที่มา == | ||
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. การมีส่วนร่วมในทางการเมืองของประชาชนในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่กับความเป็นประชาธิปไตยทางตรง. วารสารกฎหมายปกครอง(สิงหาคม 2541) : 57 – 81. | ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. '''การมีส่วนร่วมในทางการเมืองของประชาชนในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่กับความเป็นประชาธิปไตยทางตรง.''' วารสารกฎหมายปกครอง(สิงหาคม 2541) : 57 – 81. | ||
พรรณราย ขันธกิจ. บทบาทและหน้าที่ขององค์กรสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า , 2548. | พรรณราย ขันธกิจ. '''บทบาทและหน้าที่ขององค์กรสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.''' นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า , 2548. | ||
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540. | รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540. | ||
| บรรทัดที่ 41: | บรรทัดที่ 41: | ||
== ดูเพิ่มเติม == | == ดูเพิ่มเติม == | ||
ทิวา เงินยวง. รูปแบบองค์กรที่ปรึกษาและให้คำแนะนำทางเศรษฐกิจและสังคม. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2538. | ทิวา เงินยวง. '''รูปแบบองค์กรที่ปรึกษาและให้คำแนะนำทางเศรษฐกิจและสังคม.''' กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2538. | ||
พรรณราย ขันธกิจ. สารานุกรมสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. นนทบุรี : สถาบัน พระปกเกล้า , 2552. | พรรณราย ขันธกิจ. '''สารานุกรมสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ.''' นนทบุรี : สถาบัน พระปกเกล้า , 2552. | ||
มนตรี รูปสุวรรณ และคณะ. เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ : บริษัทสำนักพิมพ์วิญญูชน จำกัด,2542. | มนตรี รูปสุวรรณ และคณะ.''' เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ.''' กรุงเทพฯ : บริษัทสำนักพิมพ์วิญญูชน จำกัด,2542. | ||
วัชรา ไชยสาร. การพัฒนาประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมกับสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติรัฐสภาสาร. ปีที่ 56 ฉบับที่ 6 (มิ.ย. 2551) หน้า 64 – 91. | วัชรา ไชยสาร. '''การพัฒนาประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมกับสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติรัฐสภาสาร.''' ปีที่ 56 ฉบับที่ 6 (มิ.ย. 2551) หน้า 64 – 91. | ||
สำนักงานสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. สภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ : องค์กรสะท้อนปัญหา ... จากประชาสู่รัฐ. กรุงเทพฯ : บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่งจำกัด (มหาชน), 2552. | สำนักงานสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. '''สภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ : องค์กรสะท้อนปัญหา ... จากประชาสู่รัฐ.''' กรุงเทพฯ : บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่งจำกัด (มหาชน), 2552. | ||
www.nesac.go.th/ | www.nesac.go.th/ | ||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:44, 1 มีนาคม 2554
ผู้เรียบเรียง วัชรา ไชยสาร
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ พรรณราย ขันธกิจ
ในการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ฉบับปี พ.ศ. 2540 นั้น สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญได้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการจัดตั้งสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สรุปสาระสำคัญซึ่งแสดงถึงเจตนารมณ์ในการก่อตั้งสภาที่ปรึกษาฯ ดังนี้[1]
สภาที่ปรึกษาฯ เป็นกลไกการมีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของรัฐ
การจัดตั้งสภาที่ปรึกษาฯ เป็นกลไกใหม่ที่มีวัตถุประสงค์เพื่อเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของรัฐ เป็นกระจกที่สะท้อนความคิดเห็นจาก ภาคประชาชนต่อการกำหนดแผน และการนำเสนอปัญหาและแนวทางการแก้ไขปัญหาต่อรัฐบาล ตลอดจนเพื่อประโยชน์ในการดำเนินการตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 หมวด 5 ว่าด้วยแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง ก็คือ เพื่อให้หมวดว่าด้วยแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐมีสภาพการบังคับใช้โดยให้มีการติดตามความคืบหน้าในการดำเนินการ แต่อย่างไรก็ตาม ก็ยังมีความเห็นว่า ไม่ควรให้มีสภาที่ปรึกษาฯ เนื่องจากจะทำให้เกิดความซ้ำซ้อน กับบทบาทและหน้าที่ขององค์กรพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และอาจจะทำให้เกิดปัญหาสร้างความสับสนต่อการบริหารประเทศของรัฐบาลได้
สภาที่ปรึกษาฯ ไม่ควรรวมเรื่องการเมือง
สำหรับหน้าที่ในการให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะของสภาที่ปรึกษาฯ นั้น ไม่ควรรวมเรื่องการเมืองไปด้วย เนื่องจากจะทำให้สภาที่ปรึกษาฯ เข้ามามีหน้าที่กว้างและเข้ามามีบทบาททางการเมืองได้ จึงมีความเห็นให้สภาที่ปรึกษาฯ ให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะในเรื่องที่เป็นปัญหาเศรษฐกิจและสังคมเท่านั้น
.jpg)
การทำหน้าที่ของสภาที่ปรึกษาฯ ไม่มีสภาพบังคับให้รัฐบาลดำเนินการ
การให้คำปรึกษาและข้อเสนอแนะของสภาที่ปรึกษาฯ จะไม่มีผลทางกฎหมายที่จะบังคับให้รัฐบาลดำเนินการอย่างใดอย่างหนึ่ง
การให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการจัดทำแผนอย่างเป็นรูปธรรม
กรณีการให้ความเห็นเกี่ยวกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติและแผนอื่นตามที่กฎหมายกำหนดก่อนการประกาศใช้นั้น เป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในการจัดทำแผน ตามทฤษฎีความจำเป็นพื้นฐาน (Basic Needs Theory) ซึ่งมีจุดมุ่งหมายเพื่อตอบสนองต่อความจำเป็นพื้นฐานของประชาชน เนื่องจากในอดีตที่ผ่านมาแผนดังกล่าวดำเนินการโดยกลุ่มเทคโนแครท (Technocrat) ทำให้ไม่สอดคล้องกับความต้องการของประชาชนโดยรวม แต่อย่างไรก็ตาม ความเห็นของสภาที่ปรึกษาฯ ต้องไม่มีผลผูกพันคณะรัฐมนตรีหรือรัฐสภาแต่อย่างใด แต่ความเห็นนั้นอาจจะมีผลหรือมีน้ำหนักในทางการเมืองหรือจูงใจ ให้คณะรัฐมนตรีหรือรัฐสภานำไปประกอบการพิจารณาตัดสินใจอย่างหนึ่งอย่างใดได้[2]
จากการที่รัฐธรรมนูญฯ พุทธศักราช 2540 ได้บัญญัติหน้าที่ซึ่งรัฐต้องปฏิบัติต่อประชาชนไว้ในหมวด 5 ของรัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าว อันเป็นแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ ให้รัฐถือเป็นแนวทางในการตรากฎหมาย กำหนดนโยบาย และการบริหารราชการแผ่นดิน ซึ่งการจัดตั้งสภาที่ปรึกษาฯ ตามที่มาตรา 89 แห่งรัฐธรรมนูญฯ 2540 บัญญัติไว้นั้น เป็นบทบัญญัติหนึ่งของแนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐที่มีเจตนารมณ์ให้ประชาชนได้มีส่วนร่วมในกระบวนการกำหนดนโยบายและการตัดสินใจของคณะรัฐมนตรี
ที่มา
ปริญญา เทวานฤมิตรกุล. การมีส่วนร่วมในทางการเมืองของประชาชนในรัฐธรรมนูญฉบับใหม่กับความเป็นประชาธิปไตยทางตรง. วารสารกฎหมายปกครอง(สิงหาคม 2541) : 57 – 81.
พรรณราย ขันธกิจ. บทบาทและหน้าที่ขององค์กรสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. นนทบุรี : สถาบันพระปกเกล้า , 2548.
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540.
ดูเพิ่มเติม
ทิวา เงินยวง. รูปแบบองค์กรที่ปรึกษาและให้คำแนะนำทางเศรษฐกิจและสังคม. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.), 2538.
พรรณราย ขันธกิจ. สารานุกรมสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. นนทบุรี : สถาบัน พระปกเกล้า , 2552.
มนตรี รูปสุวรรณ และคณะ. เจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ. กรุงเทพฯ : บริษัทสำนักพิมพ์วิญญูชน จำกัด,2542.
วัชรา ไชยสาร. การพัฒนาประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วมกับสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติรัฐสภาสาร. ปีที่ 56 ฉบับที่ 6 (มิ.ย. 2551) หน้า 64 – 91.
สำนักงานสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. สภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ : องค์กรสะท้อนปัญหา ... จากประชาสู่รัฐ. กรุงเทพฯ : บริษัทอมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่งจำกัด (มหาชน), 2552.
www.nesac.go.th/
