พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

ผู้เรียบเรียง : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พนารัตน์ มาศฉมาดล

ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ : ศาสตราจารย์ ดร.บรรเจิด สิงคะเนติ

 

ความเป็นมา

          เมื่อพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร_พ.ศ._2518 บังคับใช้มาเป็นระยะเวลาเกือบจะครบ 10 ปีแล้ว และได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายดังกล่าวถึง 5 ครั้ง แต่ก็ยังมีบทบัญญัติที่ไม่เหมาะสมกับกาลสมัยที่เปลี่ยนแปลง ดังนั้น เพื่อให้การบริหารราชการกรุงเทพมหานครมีความเหมาะสมและคล่องตัวสามารถตอบสนองความต้องการของประชาชนได้โดยสะดวกรวดเร็วและมีประสิทธิภาพ และเพื่อให้สอดคล้องตามหลักการปกครองส่วนท้องถิ่นที่กำหนดไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย_พุทธศักราช_2517 โดยการจัดแบ่งหมวดหมู่ของกฎหมายเสียใหม่ และได้ปรับปรุงรายละเอียดในการปฏิบัติราชการส่วนท้องถิ่นให้มีระเบียบที่ชัดเจนเพิ่มมากขึ้น อนึ่ง พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 ที่ประกาศใช้แทนกฎหมายฉบับเดิม ได้กำหนดโครงสร้างของกฎหมาย จำนวน 132 มาตรา จัดแบ่งออก

               - คำปรารถและส่วนนำของกฎหมายอันประกอบด้วยชื่อกฎหมาย วันที่มีผลใช้บังคับข้อกำหนดให้ยกเลิกกฎหมายเดิม รวมถึงการกำหนดให้กฎหมายอื่นที่มีเนื้อหาขัดหรือแย้งกับกฎหมายนี้ให้ใช้กฎหมายนี้ และรัฐมนตรีผู้รักษาการตามกฎหมาย

               - หมวด 1 การจัดระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร

               - หมวด 2 การบริหารกรุงเทพมหานคร

                    ส่วนที่ 1 สภากรุงเทพมหานคร

                    ส่วนที่ 2 ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร

               - หมวด 3 การจัดระเบียบราชการของกรุงเทพมหานคร

                    ส่วนที่ 1 ส่วนราชการของกรุงเทพมหานคร

                    ส่วนที่ 2 เขตและสภาเขต

               - หมวด 4 การรักษาราชการแทน และปฏิบัติราชการแทน

               - หมวด 5 อำนาจหน้าที่ของกรุงเทพมหานคร

               - หมวด 6 ข้อบัญญัติ

               - หมวด 7 การคลังและทรัพย์สินของกรุงเทพมหานคร

               - หมวด 8 ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลกับกรุงเทพมหานคร

               - บทเฉพาะกาล

 

สาระสำคัญของพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

          1. การจัดระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร

          กฎหมายได้ปรับเปลี่ยนสถานะของกรุงเทพมหานครจากทบวงการเมือง ปรับเปลี่ยนให้กรุงเทพมหานครมีฐานะเป็น “นิติบุคคล” และเป็น “ราชการบริหารส่วนท้องถิ่น”[1] โดยยังคงแบ่งพื้นที่การบริหารกรุงเทพมหานครเป็นเขตและแขวงอยู่เช่นเดิม[2] ทั้งนี้ ให้กรุงเทพมหานครมีความหมายถึงเขตท้องที่จังหวัด เขตหมายถึงเขตท้องที่อำเภอ และแขวงหมายถึงเขตท้องถิ่นตำบลตามกฎหมายอื่นใดที่ใช้บังคับ[3]

          2. การบริหารกรุงเทพมหานคร

          การบริหารกรุงเทพมหานครจัดแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ สภากรุงเทพมหานคร และ ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ดังนี้

               ส่วนที่ 1 สภากรุงเทพมหานคร

               สภากรุงเทพมหานครมาจากการเลือกตั้งแบ่งแบบเขต มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 4 ปี[4] สำหรับจำนวนสมาชิกสภากรุงเทพมหานครคำนวณตามเกณฑ์ราษฎรที่มีชื่อในทะเบียนบ้านในกรุงเทพมหานคร[5] ให้สภากรุงเทพมหานครเลือกสมาชิกสภากรุงเทพมหานครเป็นประธานสภากรุงเทพมหานคร จำนวน 1 คน และ รองประธานสภากรุงเทพมหานครไม่เกิน 2 คน มีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 2 ปี[6] ปฏิบัติหน้าที่ในกิจการของสภากรุงเทพมหานครให้เป็นไปตามข้อบังคับของสภากรุงเทพมหานคร[7]

                การคานและตรวจสอบอำนาจระหว่างสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ในกรณีที่เกิดความขัดแย้งกันขึ้นของทั้งสององค์กร ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครสามารถร้องขอให้มีการ “ยุบสภากรุงเทพมหานคร” มาใช้เพื่อให้มีการเลือกตั้งใหม่[8] ในขณะที่สมาชิกสภากรุงเทพมหานครย่อมมีสิทธิ “ตั้งกระทู้ถามการทำงาน” ของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร[9] มีสิทธิเข้าชื่อเสนอญัตติ “ขอเปิดอภิปรายทั่วไป” เพื่อให้ผู้ว่าราชการแถลงตอบ[10] และมีอำนาจเลือก “คณะกรรมการสามัญ” และ “คณะกรรมการวิสามัญ” จากสมาชิกสภากรุงเทพมหานครหรือบุคคลภายนอกทำหน้าที่สอบสวนหรือศึกษาเรื่องในอำนาจหน้าที่[11] พิจารณาร่างข้อบัญญัติงบประมาณ[12]

                การประชุมสภากรุงเทพมหานคร ต้องมีการประชุมสามัญไม่น้อยกว่าสองสมัยแต่ไม่เกินสี่สมัยในหนึ่งปี[13] หากมีกรณีจำเป็นสามารถขอเปิดประชุมสมัยวิสามัญได้[14] การประชุมเป็นไปโดยเปิดเผย[15] และใช้เสียงข้างมากเป็นเกณฑ์ในการลงมติต่าง ๆ[16]

                กฎหมายกำหนดควบคุมสมาชิกสภากรุงเทพมหานครต้องไม่ดำรงตำแหน่งซ้ำซ้อนหรือสวมหมวกหลายใบเพื่อไม่ให้เอื้อประโยชน์ในการปฏิบัติหน้าที่[17]

               ส่วนที่ 2 ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร

               ให้กรุงเทพมหานครมีผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครเป็นผู้บังคับบัญชาข้าราชการกรุงเทพมหานครและลูกจ้างกรุงเทพมหานคร และรับผิดชอบในการปฏิบัติราชการของกรุงเทพมหานคร[18] โดยผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครต้องมาจากการเลือกตั้งโดยตรงและลับตามกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร[19] มีวาะดำรงตำแหน่งคราวละ 4 ปี นับแต่วันเลือกตั้ง[20] ทั้งนี้ กฎหมายกำหนดคุณลักษณะและลักษณะต้องห้ามโดยนำหลักการขัดกันระหว่างผลประโยชน์ เช่น การห้ามดำรงตำแหน่งซ้ำซ้อนในหน่วยงานรัฐหรือเอกชนอื่นใด ห้ามไม่ให้เป็นคู่สัญญากับกรุงเทพมหานคร เป็นต้น[21]

               กฎหมายกำหนดให้มีบุคคลเข้ามาช่วยผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครในการบริหารราชการของกรุงเทพมหานคร และถือเป็นข้าราชการการเมืองตามกฎหมายว่าด้วยระเบียบข้าราชการการเมือง[22] ดังนี้

                    1. รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครได้ไม่เกิน 4 คน[23]

                    2. เลขานุการผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร 1 คน และ ผู้ช่วยเลขานุการผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครจำนวนไม่เกินรองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร[24]

                    3. ประธานที่ปรึกษา ที่ปรึกษา และคณะที่ปรึกษาของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร[25]

          3. การจัดระเบียบราชการของกรุงเทพมหานคร

          การจัดระเบียบราชการของกรุงเทพมหานครแบ่งออกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนที่ 1 ส่วนราชการของกรุงเทพมหานคร และ ส่วนที่ 2 เขตและสภาเขต

               ส่วนที่ 1 ส่วนราชการของกรุงเทพมหานคร ให้กรุงเทพมหานครจัดมีส่วนราชการภายใน 90 วัน[26] จัดแบ่งออกเป็น สำนักงานเลขานุการสภากรุงเทพมหานคร สำนักงานเลขานารผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการกรุงเทพมหานคร สำนักปลัดกรุงเทพมหานคร สำนักหรือส่วนราชการที่เรียกชื่ออย่างอื่นซึ่งมีฐานเป็นสำนัก และสำนักงานเขต การตั้ง ยุบ เปลี่ยนแปลง แบ่งส่วนราชการภายในให้จัดทำเป็นประกาศของกรุงเทพมหานครและประกาศในราชกิจจานุเบกษา[27]

               ส่วนที่ 2 เขตและสภาเขต ให้มีผู้อำนวยการเขตเป็นผู้บังคับบัญชาสำนักงาน[28] โดยในเขตหนึ่ง ๆ ให้มี “สภาเขต” ทำหน้าที่ให้ข้อคิดเห็นต่อผู้อำนวยการเขตและสภากรุงเทพมหานคร ให้คำแนะนำ คำปรึกษาตามที่ผู้อำนวยการเขตร้องขอ[29] สภาเขตประกอบด้วยสมาชิกซึ่งมาจากการเลือกตั้งจำนวนอย่างน้อย เขตละ 7 คน ถ้าเขตใดมีราษฎรเกินหนึ่งแสนคน ให้มีสมาชิกสภาเขตเพิ่มขึ้นหนึ่งคนต่อจำนวนราษฎรทุกหนึ่งแสนคน[30] โดยสภาเขตมีวาระคราวละ 4 ปี[31] ให้สภาเขตเลือกสมาชิกสภาเขตเป็นประธานสภาเขตและรองประธานสภาเขต มีวาระคราวละ 1 ปี[32] ให้สภาเขตประชุมอย่างน้อยเดือนละหนึ่งครั้ง[33]

          4. การรักษาราชการแทนและการปฏิบัติราชการแทน

          กฎหมายกำหนดให้มีการมอบอำนาจเพื่อให้ปฏิบัติราชการแทน โดยจัดทำเป็นหนังสือ ส่วนการรักษาราชการแทนในกรณีที่ไม่อาจปฏิบัติหน้าที่ได้ชั่วคราวไว้ ดังนี้

               1. ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร มอบให้รองผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร แต่ถ้าจะมอบให้ปลัดกรุงเทพมหานคร รองปลัดกรุงเทพมหานคร ผู้อำนวยการสำนัก หรือผู้อำนวยการเขตปฏิบัติราชการแทนก็ได้แต่ต้องทำเป็นคำสั่งและประกาศในราชกิจจานุเบกษา[34]

               2. ปลัดกรุงเทพมหานคร มอบให้รองปลัดกรุงเทพมหานคร[35]

               3. ผู้อำนวยการสำนักกรุงเทพมหานคร มอบให้รองผู้อำนวยการสำนัก[36]

               4. ผู้อำนวยการเขต มอบให้ผู้ช่วยผู้อำนวยการเขต[37]

          5. อำนาจหน้าที่ของกรุงเทพมหานคร

          กรุงเทพมหานครมีอำนาจดำเนินกิจการในเขตกรุงเทพมหานครครอบคลุมทุกด้าน อนึ่ง กฎหมายฉบับนี้ได้เพิ่มอำนาจหน้าที่ในด้านการทะเบียน การผังเมือง การขนส่ง การดูแลรักษาที่สาธารณะ และการควบคุมอาคารเพิ่มเติมขึ้นจากพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2518[38] โดยกรุงเทพมหานครสามารถจัดหารายได้จากการเรียกค่าบริการจากเอกชนและส่วนราชการต่าง ๆ ได้[39] พร้อมอาจร่วมกับบุคคลอื่นก่อตั้งบริษัทหรือถือหุ้นในบริษัทได้[40] ทั้งนี้ กรุงเทพมหานครอาจมอบให้เอกชนกระทำกิจการในอำนาจหน้าที่ของกรุงเทพมหานครและเรียกเก็บค่าธรรมเนียม ค่าบริการ หรือค่าตอบแทนได้โดยความเห็นชอบจากสภากรุงเทพมหานครและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยก่อน[41]

          กรุงเทพมหานครอาจดำเนินกิจการนอกเขตกรุงเทพมหานครได้หากมีความจำเป็นต้องกระทำเพื่อประโยชน์แก่ชาชนในกรุงเทพมหานครและต้องได้รับความเห็นชอบจากสภากรุงเทพมหานคร พร้อมกับความยินยอมจากผู้ว่าราชการจังหวัด ราชการส่งท้องถิ่นหรือส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง[42]

          6. ข้อบัญญัติ

          ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครจะตราขึ้นได้ต่อเมื่อได้รับความเห็นชอบจากสภากรุงเทพมหานคร เพื่อการปฏิบัติตามอำนาจหน้าที่ของกรุงเทพมหานคร การดำเนินการด้านพาณิชย์ของกรุงเทพมหานคร การเงิน การคลัง งบประมาณ หรือเมื่อกฎหมายกำหนดให้ตราเป็นข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร[43] การเสนอร่างข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครยังคงเสนอได้โดย[44]

               1. ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร หรือ

               2. สมาชิกสภากรุงเทพมหานครจำนวนไม่น้อยกว่าหนึ่งในห้าของจำนวนสมาชิกสภากรุงเทพมหานครทั้งหมด

          การถ่วงดุลและคานอำนาจระหว่างสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการในด้านการออกข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร กำหนดไว้ว่าเมื่อสภากรุงเทพมหานครเห็นชอบร่างข้อบัญญัติจะส่งให้ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครลงนามประกาศใช้เป็นกฎหมายต่อไป[45] แต่หากสภากรุงเทพมหานครไม่เห็นชอบร่างข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครจะตกไป[46] ในกรณีที่ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครไม่เห็นชอบกับสภากรุงเทพมหานครมีสิทธิส่งร่างข้อบัญญัติกรุงเทพมหานครคืนให้สภากรุงเทพมหานครพิจารณาทบทวนอีกครั้ง และหากสภากรุงเทพมหานครยืนยันตามเดิมต้องได้คะแนนเสียงยืนยันไม่น้อยกว่าสามในสี่ของจำนวนสมาชิกสภากรุงเทพมหานครทั้งหมด[47]

          7. การคลังและทรัพย์สินของกรุงเทพมหานคร

          กฎหมายให้กรุงเทพมหานครสามารถจัดเก็บภาษีประเภทต่าง ๆ เพื่อหารายได้ให้แก่กรุงเทพมหานคร ได้แก่ ภาษีบำรุงท้องที่ ภาษีโรงเรือนและที่ดิน ภาษีป้าย อากรการฆ่าสัตว์[48] ภาษีและค่าธรรมเนียมรถหรือรถยนต์หรือล้อเลื่อน[49] ภาษีบำรุงสำหรับน้ำมันเบนซิน ดีเซล และก๊าซปิโตรเลียม[50] นอกจากนี้ยังสามารถเรียกเก็บภาษีและค่าธรรมเนียมเพิ่มขึ้นได้ไม่เกิน ร้อยละ 10 ของภาษีประเภทภาษีการค้าตามประมวลรัษฎากร ค่าธรรมเนียมใบอนุญาตขายสุราตามกฎหมายว่าด้วยสุรา ค่าธรรมเนียมใบอนุญาตในการเล่นพนันตามกฎหมายว่าด้วยพนันได้อีก[51] โดยมอบให้เจ้าหน้าที่กรุงเทพมหานครมีอำนาจในการจัดเก็บภาษี ในกรณีที่ค้างชำระให้มีอำนาจยึดหรือสั่งขายทอดตลาดทรัพย์สินโดยไม่ต้องขอศาลออกหมายยึดหรือสั่ง[52]

          8. ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลกับกรุงเทพมหานคร

          ถึงแม้ว่ากรุงเทพมหานครจะมีอำนาจหน้าที่ในการจัดหารายได้จากหลายช่องทางก็ตาม กฎหมายก็ยังคงกำหนดให้รัฐบาลต้องตั้งงบประมาณเป็นเงินอุดหนุนให้แก่กรุงเทพมหานคร[53] และกำหนดให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยมีอำนาจหน้าที่ในการควบคุมแบบกำกับดูแลการปฏิบัติราชการของกรุงเทพมหานคร[54]

 

บทส่งท้าย

          กฎหมายกำหนดให้ต้องมีการเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครให้เสร็จสิ้นภายใน 90 วัน นับแต่วันที่ 1 กันยายน 2528[55] ส่งผลให้มีการจัดการเลือกตั้งผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครขึ้นใน วันที่ 14 พฤศจิกายน พ.ศ. 2528 ผลการเลือกตั้งมีพลตรีจำลอง_ศรีเมือง ชนะการเลือกตั้งถือเป็นผู้ว่าราชการกกรุงเทพมหานครที่มาจากการเลือกตั้ง คนที่ 2 แต่เป็นผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร คนที่ 10[56] ทั้งนี้ ต้องจัดให้มีกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครภายใน 2 ปี นับแต่วันที่ 1 กันยายน 2528[57] ทั้งนี้ ในระหว่างที่ยังไม่มีกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ให้นำบทบัญญัติแห่งกฎหมายเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมาใช้บังคับโดยอนุโลม[58]

          การบังคับใช้พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528 มีการปรับปรุงแก้ไขถึง 6 ครั้ง และมีผลบังคับใช้จนถึงปัจจุบัน ดังนี้

               - พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2534

               - พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2539

               - พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2542

               - พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2550

               - พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร (ฉบับที่ 6) พ.ศ. 2562

          ทั้งนี้ สาระสำคัญในการแก้ไข ฉบับที่ 6 เพื่อแก้ไขเพิ่มเติมจำนวนสมาชิกสภากรุงเทพมหานคร คุณสมบัติและลักษณะต้องห้ามของผู้มีสิทธิเลือกตั้งสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และผู้มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และดำเนินการเลือกตั้งให้สอดคล้องกับกฎหมายว่าด้วยการเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น รวมถึงการแก้ไขเพิ่มเติมการสิ้นสุดสมาชิกภาพของสมาชิกสภากรุงเทพมหานคร การพ้นจากตำแหน่งของผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร และการกระทำอันต้องห้ามของสมาชิกสภากรุงเทพมหานครและผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร ตลอดจนอำนาจหน้าที่ของกรุงเทพมหานคร เพื่อให้เหมาะสมกับการปฏิบัติหน้าที่ตามหลักธรรมาภิบาล

 

บรรณานุกรม

ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 102/ตอนที่ 115/31 สิงหาคม 2528. พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528.

ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 136/ตอนที่ 50ก/หน้า 142/16 เมษายน 2562. พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528.

วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี. ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร. จาก https://th.wikipedia.org/wiki/ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร.

 

อ้างอิง

[1] มาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[2] มาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[3] มาตรา 8 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[4] มาตรา 17 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[5] มาตรา 11 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[6] มาตรา 25 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[7] มาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[8] มาตรา 18 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[9] มาตรา 36 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[10] มาตรา 37 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[11] มาตรา 38 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[12] มาตรา 39 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[13] มาตรา 30 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[14] มาตรา 31 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[15] มาตรา 35 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[16] มาตรา 33 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[17] มาตรา 22 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[18] มาตรา 50 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[19] มาตรา 44 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[20] มาตรา 47 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[21] มาตรา 51 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[22] มาตรา 58 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[23] มาตรา 55 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[24] มาตรา 56 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[25] มาตรา 57 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[26] มาตรา 126 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[27] มาตรา 60 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[28] มาตรา 68 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[29] มาตรา 98 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[30] มาตรา 71 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[31] มาตรา 72 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[32] มาตรา 74 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[33] มาตรา 75 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[34] มาตรา 81 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[35] มาตรา 82 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[36] มาตรา 83 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[37] มาตรา 84 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[38] มาตรา 89 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[39] มาตรา 92 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[40] มาตรา 94 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[41] มาตรา 96 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[42] มาตรา 93 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[43] มาตรา 97 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[44] มาตรา 98 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[45] มาตรา 100 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[46] มาตรา 102 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[47] มาตรา 101 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[48] มาตรา 109 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[49] มาตรา 110 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[50] มาตรา 111 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[51] มาตรา 112 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[52] มาตรา 115 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[53] มาตรา 122 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[54] มาตรา 123 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[55] มาตรา 127 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[56] วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี, ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร, ข้อมูลจาก https://th.wikipedia.org/wiki/ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร, เข้าถึงเมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม 2565.

[57] มาตรา 125 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528

[58] มาตรา 128 แห่งพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2528