ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เหรียญที่ระลึกในงานฉลองพระนคร 150 ปี สำหรับข้าราชการ"

จาก ฐานข้อมูลการเมืองการปกครอง สถาบันพระปกเกล้า
Apirom (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Apirom (คุย | ส่วนร่วม)
ไม่มีความย่อการแก้ไข
 
บรรทัดที่ 46: บรรทัดที่ 46:
<references/>
<references/>
[[หมวดหมู่:วัตถุชิ้นเอก|หเหรียญที่ระลึกในงานฉลองพระนคร 150 ปี สำหรับข้าราชการ]]
[[หมวดหมู่:วัตถุชิ้นเอก|หเหรียญที่ระลึกในงานฉลองพระนคร 150 ปี สำหรับข้าราชการ]]
[[หมวดหมู่:พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว|ห]]

รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 16:46, 6 ตุลาคม 2554

ผู้เรียบเรียง พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว


ลักษณะ

กะไหล่ทอง

เส้นผ่าศูนย์กลาง 3.0 เซนติเมตร

เป็นเหรียญกลม แบน มีห่วงสำหรับร้อยแพรแถบสีเขียว กลางเป็นรุ้งสีเหลือง ด้านหน้าแสดงพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวสองรัชกาลเหลื่อมกัน คือ รัชกาลปฐม (รัชกาลที่ 1 และรัชกาลที่ 7) ซ้อนกัน พระบรมรูปรัชกาลที่ 1 อยู่เยื้องด้านในไม่ทรงฉลองพระองค์ รัชกาลที่ 7 ทรงเครื่องแบบจอมพลแบบสนามอยู่ด้านนอก ขอบเหรียญมีอักษรพระปรมาภิไธยรัชกาลปฐมว่า พระพุทธยอดฟ้า และพระปกเกล้า ด้านหลังในวงลายขอบเป็นกลีบบัว มีอักษรบอกงานและศักราชเริ่มสร้างถึงปัจจุบันว่า เฉลิมพระนครร้อยห้าสิบปี พ.ศ. ๒๓๒๕ - ๒๔๗๕


ประวัติความเป็นมา

เมื่อ พ.ศ. 2469 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชดำริว่า พระราชพิธีฉลองพระนครหรือสมโภชพระนครนี้เคยกระทำกันมาแล้ว 2 ครั้ง คือ สมโภชเมื่อแรกสร้างพระนครเสร็จในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกครั้งหนึ่ง สมโภชพระนครครบรอบ 100 ปี พ.ศ. 2425 ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวอีกครั้งหนึ่ง ครั้นถึงรัชกาลของพระองค์จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีฉลองพระนครขึ้นใน พ.ศ. 2475 ซึ่งเป็นวาระที่กรุงเทพมหานครมีอายุครบ 150 ปี ซึ่งถือเป็นประเพณีที่ได้ปฏิบัติกันสืบมา ทรงพระราชดำริเห็นว่าควรสร้างสิ่งหนึ่งสิ่งใดขึ้นเป็นอนุสรณ์ในงานนี้ และเห็นว่าไม่มีสิ่งใดดีกว่าการสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์เป็นที่ระลึกถึงพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ผู้ทรงสร้างกรุงเทพมหานคร ประดิษฐานพระบรมราชวงศ์จักรี ทั้งได้พระราชทานความร่มเย็นเป็นสุขแก่ไพร่ฟ้าโดยทั่วหน้ากัน ถ้ารัฐบาลและประชาชนพร้อมใจกันสร้างอุทิศถวายสนองพระเดชพระคุณดังกล่าวก็จะเป็นสิริมงคลแก่ชนทั้งปวง ในงานเฉลิมฉลองพระนครครบร้อยห้าสิบปีในครั้งนั้น มีการประกาศบอกบุญเรี่ยไรสร้างปฐมบรมราชานุสรณ์ (ซึ่งเป็นพระราชดำริของพระองค์ตั้งแต่ พ.ศ. 2470 อันเป็นปีที่ 2 ของการเสวยราชสมบัติ )

อนึ่ง ในการบอกบุญเรี่ยไรการสร้างปฐมบรมราชานุสรณ์นั้น มีพระราชดำริที่จะจัดทำสิ่งตอบแทนน้ำใจผู้บริจาค จึงโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จ ฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงออกแบบสร้างเหรียญที่ระลึกในพิธีฉลองพระนคร (Commemoration medal) สำหรับพระราชทานแก่ข้าราชการเพื่อประดับอย่างเครื่องราชอิสริยาภรณ์ [1]

การพระราชทาน

เหรียญกะไหล่ทอง

1. พระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายหน้า ฝ่ายใน ตั้งแต่ชั้นหม่อมเจ้าขึ้นไป

2. ข้าราชการฝ่ายหน้าชั้นนายพลและมหาอำมาตย์

3. ข้าราชการฝ่ายในและสตรีบรรดาศักดิ์ตั้งแต่ชั้นที่ได้รับพระราชทานตราทุติย-จุลจอมเกล้า

เหรียญกะไหล่เงิน

1. หม่อมราชตระกูลและหม่อมราชวงศ์เฉพาะที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานเบี้ยหวัด

2. ข้าราชการฝ่ายหน้า ตั้งแต่ชั้นยศอำมาตย์เอกลงไปจนถึงราชบุรุษ และขุนหมื่น

ประทวนกับข้าหลวงน้อยชั้นเจ้ากรมปลัด กรมสมุหบัญชี เฉพาะที่มีบรรดาศักดิ์

3. ข้าราชการฝ่ายในชั้นต่ำกว่าที่ได้รับพระราชทานตราทุติยจุลจอมเกล้าลงไปจนถึงชั้นพนักงานที่ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัด และสตรีบรรดาศักดิ์เพียงชั้นที่ได้รับพระราชทานเหรียญ รัตนาภรณ์

4. นักเรียนนายร้อยทหารบก นักเรียนนายเรือ และนายช่างกล

สำหรับชาวต่างประเทศซึ่งเป็นข้าราชการที่ได้รับพระราชทาน ให้เจ้ากระทรวงเทียบกับตำแหน่งข้าราชการไทย ข้าราชการนอกตำแหน่งที่ได้รับพระราชทานบำนาญอนุโลมอย่างผู้ที่อยู่ในตำแหน่ง[2]

อ้างอิง

  1. กรมศิลปากร , พระราชพิธีสมโภชพระนครครบ 150 ปี ,(กรุงเทพฯ : อมรินทร์การพิมพ์, 2525).
  2. สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ, ร.7 ร.ล. 15.1ฉ. 2, เหรียญที่ระลึกในงานฉลองพระนครครบรอบ 150 ปี พ.ศ. 2475.