ผลต่างระหว่างรุ่นของ "How To ม็อบ"

จาก ฐานข้อมูลการเมืองการปกครอง สถาบันพระปกเกล้า
← การแก้ไขก่อนหน้า
เห็นภาพข้อความวิกิ
Trikao (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 1,653 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
Trikao (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 1,653 ครั้ง
ไม่มีความย่อการแก้ไข
 
(ไม่แสดง 4 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้คนเดียวกัน)
บรรทัดที่ 1: บรรทัดที่ 1:


'''เรียบเรียงโดย''' : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิชุดา สาธิตพร และ ธีทัต จันทราพิชิต
'''ผู้เรียบเรียง''' ''':''' ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิชุดา สาธิตพร และ ธีทัต จันทราพิชิต


'''ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ''' : รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
'''ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ''' ''':''' รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต


 
 


          การชุมนุมประท้วงในประเทศไทยในช่วงปี พ.ศ. 2563 นับเป็นการชุมนุมที่นักเรียน นิสิต นักศึกษามีบทบาทนำ ลักษณะเด่นของการเคลื่อนไหวและแสดงออกในช่วงนี้สะท้อนถึงการรับรู้ของเยาวชนต่อสภาพสังคมการเมืองในประเทศไทย ซึ่งคนกลุ่มหนึ่งเรียกปรากฎการณ์นี้ว่า '''“ตาสว่าง”''' ถึงแม้ว่าจะมีคนเรียกปรากฎการณ์ความตื่นตัวหรือตื่นรู้ของผู้คนว่าตาสว่างมาแล้วหลายครั้งในช่วงสิบปีที่ผ่านมา แต่ภาวะตาสว่างในปี 2563 แตกต่างจากครั้งอื่น เพราะเป็นการตาสว่างที่มีกลุ่มนำเป็นนักประวัติศาสตร์เป็นหลัก ซึ่งสร้างงานประวัติศาสตร์เชิงวิพากษ์ออกมา ทำให้กลุ่มการเคลื่อนไหวในช่วงนี้มีความรู้ทางประวัติศาสตร์ที่สูงมาก
          การชุมนุมประท้วงในประเทศไทยในช่วง ปี พ.ศ. 2563 นับเป็นการชุมนุมที่นักเรียน นิสิต นักศึกษามีบทบาทนำ ลักษณะเด่นของการเคลื่อนไหวและแสดงออกในช่วงนี้สะท้อนถึงการรับรู้ของเยาวชนต่อสภาพสังคมการเมืองในประเทศไทย ซึ่งคนกลุ่มหนึ่งเรียกปรากฎการณ์นี้ว่า '''“ตาสว่าง”''' ถึงแม้ว่าจะมีคนเรียกปรากฎการณ์ความตื่นตัวหรือตื่นรู้ของผู้คนว่าตาสว่างมาแล้วหลายครั้งในช่วงสิบปีที่ผ่านมา แต่ภาวะตาสว่างใน ปี 2563 แตกต่างจากครั้งอื่น เพราะเป็นการตาสว่างที่มีกลุ่มนำเป็นนักประวัติศาสตร์เป็นหลัก ซึ่งสร้างงานประวัติศาสตร์เชิงวิพากษ์ออกมา ทำให้กลุ่มการเคลื่อนไหวในช่วงนี้มีความรู้ทางประวัติศาสตร์ที่สูงมาก


          ทว่าขณะเดียวกันเพราะความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ก็ทำให้ช่วงหนึ่งกลุ่มเยาวชนมีความหวาดกลัวการออกไปชุมนุมเพราะมองว่าสุดท้ายก็จะต้องพ่ายแพ้ในที่สุด และเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายถึงชีวิต ทั้งด้วยการที่ประสบการณ์ทางการเมืองที่ค่อนข้างต่ำทำให้กลุ่มเยาวชนนี้ไม่ได้มีความกล้าจะแสดงออกมากนัก และเมื่อกระแสการออกไปชุมนุมเริ่มที่จะเข้มข้นมากขึ้น และเกิดการชุมนุมนอกสถานศึกษาในช่วงหลังของปี 2563 กลุ่มผู้สนับสนุนการชุมนุมก็ได้ใช้วิธีการออก '''infographic''' สร้างความรู้สึกปลอดภัยให้กับผู้ที่มีแนวโน้มจะเข้าร่วมการชุมนุม ซึ่งหลายคนก็ยังรู้สึกว่าเสี่ยงอันตรายอยู่พร้อมกันนั้นในบางทีก็ได้ชี้แจ้งวิธีการไปชุมนุมประท้วงแก่ผู้เข้าร่วม ซึ่งจะเรียกกันในโลกอินเตอร์เน็ตว่า '''“How To ม็อบ”''' ซึ่งสามารถทำความเข้าใจในฐานะตำราไปม็อบได้นั่นเอง
          ทว่าขณะเดียวกันเพราะความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ก็ทำให้ช่วงหนึ่งกลุ่มเยาวชนมีความหวาดกลัวการออกไปชุมนุมเพราะมองว่าสุดท้ายก็จะต้องพ่ายแพ้ในที่สุด และเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายถึงชีวิต ทั้งด้วยการที่ประสบการณ์ทางการเมืองที่ค่อนข้างต่ำทำให้กลุ่มเยาวชนนี้ไม่ได้มีความกล้าจะแสดงออกมากนัก และเมื่อกระแสการออกไปชุมนุมเริ่มที่จะเข้มข้นมากขึ้น และเกิดการชุมนุมนอกสถานศึกษาในช่วงหลังของ ปี 2563 กลุ่มผู้สนับสนุนการชุมนุมก็ได้ใช้วิธีการออก infographic สร้างความรู้สึกปลอดภัยให้กับผู้ที่มีแนวโน้มจะเข้าร่วมการชุมนุม ซึ่งหลายคนก็ยังรู้สึกว่าเสี่ยงอันตรายอยู่พร้อมกันนั้นในบางทีก็ได้ชี้แจ้งวิธีการไปชุมนุมประท้วงแก่ผู้เข้าร่วม ซึ่งจะเรียกกันในโลกอินเตอร์เน็ตว่า '''“How To ม็อบ”''' ซึ่งสามารถทำความเข้าใจในฐานะตำราไปม็อบได้นั่นเอง


          ด้วยการที่กลุ่มเยาวชนมีลักษณะเป็น '''Digital Native''' ทำให้โดยธรรมชาติกลุ่มเยาวชนได้รับสารต่าง ๆ จากอินเตอร์เน็ต ซึ่งก็ทำให้ '''How To ม็อบ''' มีกลุ่มผู้ผลิตหลากหลายและแตกต่างกันไป โดยมีที่ผลิตโดยกลุ่มองค์กร และที่ผลิตโดยปัจเจกบุคคล แต่โดยส่วนมากเนื้อหาจะคล้าย ๆ กันและได้หยิบยืมแนวคิดวิธีการปฏิบัติโดยเฉพาะการแต่งกายจากการชุมนุมในฮ่องกง
          ด้วยการที่กลุ่มเยาวชนมีลักษณะเป็น Digital Native ทำให้โดยธรรมชาติกลุ่มเยาวชนได้รับสารต่าง ๆ จากอินเตอร์เน็ต ซึ่งก็ทำให้ How To ม็อบ มีกลุ่มผู้ผลิตหลากหลายและแตกต่างกันไป โดยมีที่ผลิตโดยกลุ่มองค์กร และที่ผลิตโดยปัจเจกบุคคล แต่โดยส่วนมากเนื้อหาจะคล้าย ๆ กันและได้หยิบยืมแนวคิดวิธีการปฏิบัติโดยเฉพาะการแต่งกายจากการชุมนุมในฮ่องกง


 
 


=== '''How To ม็อบเวอร์ชั่นต่าง ๆ''' ===
<span style="font-size:x-large;">'''How To ม็อบเวอร์ชั่นต่าง ๆ'''</span>


&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; สำหรับการชี้แจงวิธีการปฏิบัติสำหรับกลุ่มเยาวชนนั้นมีหลากหลาย โดยเนื้อหาหลักๆ จะสามารถแบ่งออกไปได้ทั้งหมด 3 ประเภทได้แก่
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; สำหรับการชี้แจงวิธีการปฏิบัติสำหรับกลุ่มเยาวชนนั้นมีหลากหลาย โดยเนื้อหาหลัก ๆ จะสามารถแบ่งออกไปได้ทั้งหมด 3 ประเภท ได้แก่


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1. การชุมนุมให้ไม่ผิดกฎหมาย
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1. การชุมนุมให้ไม่ผิดกฎหมาย
บรรทัดที่ 24: บรรทัดที่ 24:
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 3. การรับมือกรณีที่อาจบาดเจ็บจากการชุมนุม
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 3. การรับมือกรณีที่อาจบาดเจ็บจากการชุมนุม


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; สำหรับ '''How to ม็อบ''' กรณีแรกเป็นส่วนที่น้อยที่สุด โดยรูปแบบการปูเรื่องกฎหมายกับการชุมนุมหรือเรื่องสิทธิเสรีภาพ อาทิ กรณีโดนตรวจบัตรประชาชน สำหรับกรณี '''How to ม็อบ''' ในด้านกฎหมายนี่มักจะไม่มี '''infographic''' และเป็นข้อความเสียเป็นส่วนมาก โดยกรณีที่พบก็ได้แก่บทความเรื่อง '''“ฮาวทูม็อบ&nbsp;: ชุมนุมอย่างไร ไม่ให้ผิดกฎหมาย”''' ซึ่งเผยแพร่ทาง '''The Momentum'''[[#_ftn1|[1]]] How to ม็อบ ประเภทนี้จะเป็น How to ม็อบ ที่ถกเถียงว่าจะจัดการชุมนุมอย่างไร หรือควรจะมีสิทธิเสรีภาพในการชุมนุมขนาดไหน ซึ่งข้อถกเถียงนี้ทางกลุ่ม '''iLaw''' ก็ได้มีความพยายามจะผลักดันตั้งแต่ก่อนเกิดกระแสการชุมนุมจนอาจจะเรียกได้ว่าเป็น How to ม็อบเวอร์ชั่นที่ยังไม่ทันได้ถูกเรียกว่า How to ม็อบ เมื่อมีการชุมนุมเกิดขึ้นทาง iLaw ก็ได้ทำการอธิบายข้อกฎหมายสิทธิต่าง ๆ เพื่อความปลอดภัยของผู้ชุมนุม โดยที่โดดเด่นก็คือ กรณีเรื่องสิทธิที่จะไม่จำเป็นต้องโชว์บัตรประชาชนให้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจในระดับที่ยศต่ำกว่าร้อยตรี[[#_ftn2|[2]]]
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; สำหรับ How to ม็อบ กรณีแรกเป็นส่วนที่น้อยที่สุด โดยรูปแบบการปูเรื่องกฎหมายกับการชุมนุมหรือเรื่องสิทธิเสรีภาพ อาทิ กรณีโดนตรวจบัตรประชาชน สำหรับกรณี How to ม็อบ ในด้านกฎหมายนี่มักจะไม่มี infographic และเป็นข้อความเสียเป็นส่วนมาก โดยกรณีที่พบก็ได้แก่บทความเรื่อง '''“ฮาวทูม็อบ&nbsp;: ชุมนุมอย่างไร ไม่ให้ผิดกฎหมาย”''' ซึ่งเผยแพร่ทาง The Momentum[[#_ftn1|[1]]] How to ม็อบ ประเภทนี้ จะเป็น How to ม็อบ ที่ถกเถียงว่าจะจัดการชุมนุมอย่างไร หรือควรจะมีสิทธิเสรีภาพในการชุมนุมขนาดไหน ซึ่งข้อถกเถียงนี้ทางกลุ่ม iLaw ก็ได้มีความพยายามจะผลักดันตั้งแต่ก่อนเกิดกระแสการชุมนุมจนอาจจะเรียกได้ว่าเป็น How to ม็อบ เวอร์ชั่นที่ยังไม่ทันได้ถูกเรียกว่า How to ม็อบ เมื่อมีการชุมนุมเกิดขึ้นทาง iLaw ก็ได้ทำการอธิบายข้อกฎหมายสิทธิต่าง ๆ เพื่อความปลอดภัยของผู้ชุมนุม โดยที่โดดเด่นก็คือ กรณีเรื่องสิทธิที่จะไม่จำเป็นต้องโชว์บัตรประชาชนให้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจในระดับที่ยศต่ำกว่าร้อยตรี[[#_ftn2|[2]]]


&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ส่วน '''How to ม็อบ''' ประเภทที่สองเป็นประเภทที่แพร่หลายที่สุดคือ ประเภทที่เนื้อหาหลัก ๆ เป็นการกล่าวว่าจะเตรียมตัวเข้าร่วมชุมนุมอย่างปลอดภัยได้อย่างไร โดย '''How to ม็อบ''' ประเภทนี้จะมีอยู่ 2 ช่วงได้แก่&nbsp;ช่วงก่อนเดือนสิงหาคม และช่วงหลังเดือนสิงหาคม ซึ่งแม้ว่า How to ม็อบ ประเภทนี้จะมีผู้ผลิตเป็นจำนวนมาก แต่เนื้อหาหลักๆ จะมีสาระคล้าย ๆ กัน ซึ่งก่อนเดือนกรกฎาคมนั่นได้มีการพยายามพูดถึงการแต่งกายเพื่อไปเข้าร่วมทาง'''ทวิตเตอร์'''เป็นระยะ ๆ แต่ How to ม็อบ ประเภทนี้จะเริ่มแพร่หลายมากขึ้นในช่วงเดือนกรกฎาคม&nbsp;ดังจะเห็นได้จากการที่เฟซบุ๊คแฟนเพจ เยาวชนปลดแอกได้ทำการโพสต์รูปภาพ How To ม็อบ เพื่อชี้แจงว่าต้องทำอย่างไรเมื่อไปม็อบ โดย How to ม็อบ จะมีลักษณะร่วมกัน
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ส่วน How to ม็อบ ประเภทที่สองเป็นประเภทที่แพร่หลายที่สุดคือประเภทที่เนื้อหาหลัก ๆ เป็นการกล่าวว่าจะเตรียมตัวเข้าร่วมชุมนุมอย่างปลอดภัยได้อย่างไร โดย How to ม็อบ ประเภทนี้จะมีอยู่ 2 ช่วง ได้แก่&nbsp;ช่วงก่อนเดือนสิงหาคม และช่วงหลังเดือนสิงหาคม ซึ่งแม้ว่า How to ม็อบ ประเภทนี้จะมีผู้ผลิตเป็นจำนวนมาก แต่เนื้อหาหลัก ๆ จะมีสาระคล้าย ๆ กัน ซึ่งก่อนเดือนกรกฎาคมนั่นได้มีการพยายามพูดถึงการแต่งกายเพื่อไปเข้าร่วมทางทวิตเตอร์เป็นระยะ ๆ แต่ How to ม็อบ ประเภทนี้จะเริ่มแพร่หลายมากขึ้นในช่วงเดือนกรกฎาคม&nbsp;ดังจะเห็นได้จากการที่เฟซบุ๊คแฟนเพจ เยาวชนปลดแอกได้ทำการโพสต์รูปภาพ How To ม็อบ เพื่อชี้แจงว่าต้องทำอย่างไรเมื่อไปม็อบ โดย How to ม็อบ จะมีลักษณะร่วมกัน


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1. ใส่เสื้อผ้ารัดกุม หรืออย่างน้อยคือแต่งตัวสีดำหรือแต่งตัวด้วยเสื้อสีเข้มเพื่อให้ยากต่อการระบุบตัวตน
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 1. ใส่เสื้อผ้ารัดกุม หรืออย่างน้อยคือแต่งตัวสีดำหรือแต่งตัวด้วยเสื้อสีเข้มเพื่อให้ยากต่อการระบุบตัวตน
บรรทัดที่ 38: บรรทัดที่ 38:
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 5. เตรียมร่มกันฝนสำหรับตอนฝนตกหรือการสลายการชุมนุม
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 5. เตรียมร่มกันฝนสำหรับตอนฝนตกหรือการสลายการชุมนุม


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ตัวอย่างที่สำคัญของ '''How to ม็อบ'''ประเภทนี้ได้แก่'''infographic''' ของทางเยาวชนปลดแอกที่ได้โพสต์ลงแฟนเพจเฟซบุ๊คในวันที่ 17 กรกฎาคม 2564 ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ตัวอย่างที่สำคัญของ How to ม็อบ ประเภทนี้ได้แก่&nbsp;infographic ของทางเยาวชนปลดแอกที่ได้โพสต์ลงแฟนเพจเฟซบุ๊คใน วันที่ 17 กรกฎาคม 2564 ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''“แค่ร่างกายต้องการปะทะแก๊สน้ำตาไม่พอ!! ต้องเตรียมพร้อมด้วย DRESS CODE: เสื้อสีดำ เพื่อไว้อาลัยให้กับความอยุติธรรมที่เกิดขึ้นรายวันในประเทศที่อ้างว่าเป็นประชาธิปไตย - เวลานี้เราไม่ทนอีกแล้ว! 17:00 น. เป็นต้นไป 18 กรกฎาคมนี้! มุ่งตรงไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ขจัดต้นตอของปัญหา ถอนโคนเผด็จการที่ฝังรากลึกมายาวนาน *โปรดสวมหน้ากากอนามัยและพกเจลล้างมือ *แจกฟรีพิซซ่า 112 ชิ้นสำหรับผู้ที่มาก่อน *เรามีหน่วยพยาบาล. อย่าให้เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องของลูกหลานเราที่ต้องมาเรียกร้องความยุติธรรมไม่จบสิ้นให้มันจบในรุ่นของเรา”'''[[#_ftn3|[3]]]
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ''“แค่ร่างกายต้องการปะทะแก๊สน้ำตาไม่พอ!! ต้องเตรียมพร้อมด้วย DRESS CODE: เสื้อสีดำ เพื่อไว้อาลัยให้กับความอยุติธรรมที่เกิดขึ้นรายวันในประเทศที่อ้างว่าเป็นประชาธิปไตย - เวลานี้เราไม่ทนอีกแล้ว! 17:00 น. เป็นต้นไป 18 กรกฎาคมนี้! มุ่งตรงไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ขจัดต้นตอของปัญหา ถอนโคนเผด็จการที่ฝังรากลึกมายาวนาน *โปรดสวมหน้ากากอนามัยและพกเจลล้างมือ *แจกฟรีพิซซ่า 112 ชิ้นสำหรับผู้ที่มาก่อน *เรามีหน่วยพยาบาล. อย่าให้เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องของลูกหลานเราที่ต้องมาเรียกร้องความยุติธรรมไม่จบสิ้นให้มันจบในรุ่นของเรา”''[[#_ftn3|[3]]]


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ทั้งนี้ยังมี '''How to ม็อบ'''ที่ได้อิทธิพลจากการชุมนุมที่ฮ่องกงเป็นพิเศษ ดังเช่นในบทความที่เผยแพร่ลง&nbsp;'''The Matter''' ชื่อ '''“How to เตรียมตัวไปม็อบแบบชาวฮ่องกง ต้องพกอะไรไป ปกปิดตัวตนดิจิทัลอย่างไร?”'''&nbsp;ซึ่งพยายามเล่าถึงวิธีการเตรียมตัวสำหรับการเคลื่อนไหวแบบชาวฮ่องกง รวมทั้งหลายชิ้นก็แพร่หลายในทวิตเตอร์ ลักษณะของ How to ม็อบที่ได้อิทธิพลจากการชุมนุมในฮ่องกงจะดูเป็นการเตรียมเครื่องป้องกันซึ่งหลายครั้งอาจจะดูไม่จำเป็นเสียเท่าไหร่ด้วย
&nbsp;
 
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ทั้งนี้ยังมี How to ม็อบ'''&nbsp;'''ที่ได้อิทธิพลจากการชุมนุมที่ฮ่องกงเป็นพิเศษ ดังเช่นในบทความที่เผยแพร่ลง&nbsp;The Matter ชื่อ '''“How to เตรียมตัวไปม็อบแบบชาวฮ่องกง ต้องพกอะไรไป ปกปิดตัวตนดิจิทัลอย่างไร?”'''&nbsp;ซึ่งพยายามเล่าถึงวิธีการเตรียมตัวสำหรับการเคลื่อนไหวแบบชาวฮ่องกง รวมทั้งหลายชิ้นก็แพร่หลายในทวิตเตอร์ ลักษณะของ How to ม็อบ ที่ได้อิทธิพลจากการชุมนุมในฮ่องกงจะดูเป็นการเตรียมเครื่องป้องกันซึ่งหลายครั้งอาจจะดูไม่จำเป็นเสียเท่าไหร่ด้วย
 
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; นอกจากนั้นการชี้แจงเพื่อให้เกิดการปลอดภัยก็นับเป็น How to ม็อบ ประเภทนี้ด้วยเช่นกันโดยกรณี&nbsp;ที่เด่นชัดที่สุดเป็นโพสต์เฟซบุ๊คขององค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ใน วันที่ 18 กรกฎาคม 2563 ซึ่งได้ทำการโพสต์เพื่อบอกวิธีเตรียมตัวให้ปลอดภัยสำหรับการเข้าร่วมการชุมนุมโดยมีเนื้อหาดังต่อไปนี้
 
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;“#เมื่ออยู่MOB
 
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;''วิธีการดูแลตัวเองขณะอยู่ระหว่างการชุมนุม!''


&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; นอกจากนั้นการชี้แจงเพื่อให้เกิดการปลอดภัยก็นับเป็น How to ม็อบ ประเภทนี้ด้วยเช่นกันโดยกรณี&nbsp;ที่เด่นชัดที่สุดเป็นโพสต์เฟซบุ๊คขององค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในวันที่ 18 กรกฎาคม 2563 ซึ่งได้ทำการโพสต์เพื่อบอกวิธีเตรียมตัวให้ปลอดภัยสำหรับการเข้าร่วมการชุมนุมโดยมีเนื้อหาดังต่อไปนี้
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- ใส่ Mask ตลอดการชุมนุม พกน้ำดื่มสะอาดติดตัวไว้เสมอ และโทรศัพท์ต้องพร้อมใช้งาน


'''“#เมื่ออยู่MOB วิธีการดูแลตัวเองขณะอยู่ระหว่างการชุมนุม!'''
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- ปกปิดใบหน้า จุดสังเกตตามร่างกายและสีผม


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - ใส่ Mask ตลอดการชุมนุม พกน้ำดื่มสะอาดติดตัวไว้เสมอ และโทรศัพท์ต้องพร้อมใช้งาน
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- ห้ามใส่คอนแทคเลนส์โดยเด็ดขาด เป็นอันตรายหากโดนแก๊สน้ำตา


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - ปกปิดใบหน้า จุดสังเกตตามร่างกายและสีผม
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- เขียนเบอร์ติดต่อฉุกเฉินไว้บนต้นขา ต้นแขนหรือเขียนลงกระดาษแล้วใส่ในกระเป๋ากางเกง


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - ห้ามใส่คอนแทคเลนส์โดยเด็ดขาด เป็นอันตรายหากโดนแก๊สน้ำตา
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- หลีกเลี่ยงการโพสต์รูปถ่ายที่เห็นใบหน้าของผู้ชุมนุม


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - เขียนเบอร์ติดต่อฉุกเฉินไว้บนต้นขา ต้นแขนหรือเขียนลงกระดาษแล้วใส่ในกระเป๋ากางเกง
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- หลีกเลี่ยงการแลกช่องทางการติดต่อกับคนอื่น


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - หลีกเลี่ยงการโพสต์รูปถ่ายที่เห็นใบหน้าของผู้ชุมนุม
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;- หากโดนตรวจบัตรประชาชน ควรขอดูบัตรประจำตัวตำรวจว่าเป็น 'ตำรวจที่มียศระดับร้อยตรีขึ้นไป'&nbsp;หรือไม่หากมียศต่ำกว่าจะไม่มีสิทธิ์ขอตรวจบัตรประชาชน


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - หลีกเลี่ยงการแลกช่องทางการติดต่อกับคนอื่น
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;#เยาวชนปลดแอก&nbsp;


&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; - หากโดนตรวจบัตรประชาชน ควรขอดูบัตรประจำตัวตำรวจว่าเป็น 'ตำรวจที่มียศระดับร้อยตรีขึ้นไป'&nbsp;หรือไม่หากมียศต่ำกว่าจะไม่มีสิทธิ์ขอตรวจบัตรประชาชน
&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;ขอขอบคุณข้อมูลบ้างส่วนจาก&nbsp;: ilaw”[[#_ftn4|[4]]]


'''#เยาวชนปลดแอก'''&nbsp;ขอขอบคุณข้อมูลบ้างส่วนจาก&nbsp;: ilaw”[[#_ftn4|[4]]]
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ส่วน&nbsp;How to ม็อบ'''&nbsp;'''ประเภทสุดท้ายนั่นเป็น How to ม็อบ ประเภทกรณีที่เกิดการสลายการชุมนุมลักษณะของ How to ม็อบ ประเภทนี้จะเกี่ยวกับการปฐมพยาบาลหรือการรับมือกรณีโดนแก๊สน้ำตาหรือกระสุนยาง ตัวอย่างเช่นข้อมูลจาก Amnesty International Thailand เป็นต้น[[#_ftn5|[5]]]


&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ส่วน'''How to ม็อบ'''ประเภทสุดท้ายนั่นเป็น How to ม็อบ ประเภทกรณีที่เกิดการสลายการชุมนุมลักษณะของ How to ม็อบ ประเภทนี้จะเกี่ยวกับการปฐมพยาบาลหรือการรับมือกรณีโดนแก๊สน้ำตาหรือกระสุนยาง ตัวอย่างเช่นข้อมูลจาก '''Amnesty International Thailand''' เป็นต้น[[#_ftn5|[5]]]
&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ทั้งนี้บางสำนักข่าวได้รวบรวม infographic How to ม็อบ ซึ่งส่วนมากจะเป็นประเภทที่สองอย่างเช่น กรณีของมติชน [[#_ftn6|[6]]]หรือไทยรัฐ [[#_ftn7|[7]]]เป็นต้น


&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ทั้งนี้บางสำนักข่าวได้รวบรวม '''infographic How to ม็อบ''' ซึ่งส่วนมากจะเป็นประเภทที่สองอย่างเช่น กรณีของมติชน [[#_ftn6|[6]]]หรือ ไทยรัฐ [[#_ftn7|[7]]]เป็นต้น
&nbsp;


=== '''อ้างอิง''' ===
<span style="font-size:x-large;">'''อ้างอิง'''</span>
<div><div id="ftn1">
<div><div id="ftn1">
[[#_ftnref1|[1]]] The Momentum, 2563, ฮาวทูม็อบ&nbsp;: ชุมนุมอย่างไร ไม่ให้ผิดกฎหมาย. เข้าถึงจาก&nbsp; [https://themomentum.co/how-to-mob/ https://themomentum.co/how-to-mob/]
[[#_ftnref1|[1]]] The Momentum, 2563, ฮาวทูม็อบ&nbsp;: ชุมนุมอย่างไร ไม่ให้ผิดกฎหมาย. เข้าถึงจาก&nbsp; [https://themomentum.co/how-to-mob/ https://themomentum.co/how-to-mob/]
บรรทัดที่ 84: บรรทัดที่ 92:
[[#_ftnref7|[7]]] ไทยรัฐ, 2563, โซเชียลแชร์วิธี "แต่งตัวไปม็อบ" แนะขั้นตอนรับมือ หากต้องปะทะแก๊สน้ำตา. เข้าถึงจาก [https://www.thairath.co.th/news/politic/1911324 https://www.thairath.co.th/news/politic/1911324]
[[#_ftnref7|[7]]] ไทยรัฐ, 2563, โซเชียลแชร์วิธี "แต่งตัวไปม็อบ" แนะขั้นตอนรับมือ หากต้องปะทะแก๊สน้ำตา. เข้าถึงจาก [https://www.thairath.co.th/news/politic/1911324 https://www.thairath.co.th/news/politic/1911324]
</div> </div>  
</div> </div>  
[[Category:เหตุการณ์สำคัญทางการเมือง]][[Category:เหตุการณ์สำคัญทางการเมืองไทย สมัย พ.ศ. 2520-ปัจจุบัน]][[Category:ว่าด้วยเหตุการณ์สำคัญทางการเมือง]]
&nbsp;
 
[[Category:เหตุการณ์สำคัญทางการเมือง]][[Category:เหตุการณ์สำคัญทางการเมืองไทย สมัย พ.ศ. 2520-ปัจจุบัน]][[Category:ว่าด้วยเหตุการณ์สำคัญทางการเมือง]][[Category:สารานุกรม คำศัพท์ต่าง ๆ]]

รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 13:29, 14 มีนาคม 2566

ผู้เรียบเรียง : ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วิชุดา สาธิตพร และ ธีทัต จันทราพิชิต

ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ : รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต

 

          การชุมนุมประท้วงในประเทศไทยในช่วง ปี พ.ศ. 2563 นับเป็นการชุมนุมที่นักเรียน นิสิต นักศึกษามีบทบาทนำ ลักษณะเด่นของการเคลื่อนไหวและแสดงออกในช่วงนี้สะท้อนถึงการรับรู้ของเยาวชนต่อสภาพสังคมการเมืองในประเทศไทย ซึ่งคนกลุ่มหนึ่งเรียกปรากฎการณ์นี้ว่า “ตาสว่าง” ถึงแม้ว่าจะมีคนเรียกปรากฎการณ์ความตื่นตัวหรือตื่นรู้ของผู้คนว่าตาสว่างมาแล้วหลายครั้งในช่วงสิบปีที่ผ่านมา แต่ภาวะตาสว่างใน ปี 2563 แตกต่างจากครั้งอื่น เพราะเป็นการตาสว่างที่มีกลุ่มนำเป็นนักประวัติศาสตร์เป็นหลัก ซึ่งสร้างงานประวัติศาสตร์เชิงวิพากษ์ออกมา ทำให้กลุ่มการเคลื่อนไหวในช่วงนี้มีความรู้ทางประวัติศาสตร์ที่สูงมาก

          ทว่าขณะเดียวกันเพราะความรู้ทางด้านประวัติศาสตร์ก็ทำให้ช่วงหนึ่งกลุ่มเยาวชนมีความหวาดกลัวการออกไปชุมนุมเพราะมองว่าสุดท้ายก็จะต้องพ่ายแพ้ในที่สุด และเสี่ยงที่จะเกิดอันตรายถึงชีวิต ทั้งด้วยการที่ประสบการณ์ทางการเมืองที่ค่อนข้างต่ำทำให้กลุ่มเยาวชนนี้ไม่ได้มีความกล้าจะแสดงออกมากนัก และเมื่อกระแสการออกไปชุมนุมเริ่มที่จะเข้มข้นมากขึ้น และเกิดการชุมนุมนอกสถานศึกษาในช่วงหลังของ ปี 2563 กลุ่มผู้สนับสนุนการชุมนุมก็ได้ใช้วิธีการออก infographic สร้างความรู้สึกปลอดภัยให้กับผู้ที่มีแนวโน้มจะเข้าร่วมการชุมนุม ซึ่งหลายคนก็ยังรู้สึกว่าเสี่ยงอันตรายอยู่พร้อมกันนั้นในบางทีก็ได้ชี้แจ้งวิธีการไปชุมนุมประท้วงแก่ผู้เข้าร่วม ซึ่งจะเรียกกันในโลกอินเตอร์เน็ตว่า “How To ม็อบ” ซึ่งสามารถทำความเข้าใจในฐานะตำราไปม็อบได้นั่นเอง

          ด้วยการที่กลุ่มเยาวชนมีลักษณะเป็น Digital Native ทำให้โดยธรรมชาติกลุ่มเยาวชนได้รับสารต่าง ๆ จากอินเตอร์เน็ต ซึ่งก็ทำให้ How To ม็อบ มีกลุ่มผู้ผลิตหลากหลายและแตกต่างกันไป โดยมีที่ผลิตโดยกลุ่มองค์กร และที่ผลิตโดยปัจเจกบุคคล แต่โดยส่วนมากเนื้อหาจะคล้าย ๆ กันและได้หยิบยืมแนวคิดวิธีการปฏิบัติโดยเฉพาะการแต่งกายจากการชุมนุมในฮ่องกง

 

How To ม็อบเวอร์ชั่นต่าง ๆ

          สำหรับการชี้แจงวิธีการปฏิบัติสำหรับกลุ่มเยาวชนนั้นมีหลากหลาย โดยเนื้อหาหลัก ๆ จะสามารถแบ่งออกไปได้ทั้งหมด 3 ประเภท ได้แก่

          1. การชุมนุมให้ไม่ผิดกฎหมาย

          2. การเตรียมตัวสำหรับการเข้าร่วมชุมนุม

          3. การรับมือกรณีที่อาจบาดเจ็บจากการชุมนุม

          สำหรับ How to ม็อบ กรณีแรกเป็นส่วนที่น้อยที่สุด โดยรูปแบบการปูเรื่องกฎหมายกับการชุมนุมหรือเรื่องสิทธิเสรีภาพ อาทิ กรณีโดนตรวจบัตรประชาชน สำหรับกรณี How to ม็อบ ในด้านกฎหมายนี่มักจะไม่มี infographic และเป็นข้อความเสียเป็นส่วนมาก โดยกรณีที่พบก็ได้แก่บทความเรื่อง “ฮาวทูม็อบ : ชุมนุมอย่างไร ไม่ให้ผิดกฎหมาย” ซึ่งเผยแพร่ทาง The Momentum[1] How to ม็อบ ประเภทนี้ จะเป็น How to ม็อบ ที่ถกเถียงว่าจะจัดการชุมนุมอย่างไร หรือควรจะมีสิทธิเสรีภาพในการชุมนุมขนาดไหน ซึ่งข้อถกเถียงนี้ทางกลุ่ม iLaw ก็ได้มีความพยายามจะผลักดันตั้งแต่ก่อนเกิดกระแสการชุมนุมจนอาจจะเรียกได้ว่าเป็น How to ม็อบ เวอร์ชั่นที่ยังไม่ทันได้ถูกเรียกว่า How to ม็อบ เมื่อมีการชุมนุมเกิดขึ้นทาง iLaw ก็ได้ทำการอธิบายข้อกฎหมายสิทธิต่าง ๆ เพื่อความปลอดภัยของผู้ชุมนุม โดยที่โดดเด่นก็คือ กรณีเรื่องสิทธิที่จะไม่จำเป็นต้องโชว์บัตรประชาชนให้กับเจ้าหน้าที่ตำรวจในระดับที่ยศต่ำกว่าร้อยตรี[2]

          ส่วน How to ม็อบ ประเภทที่สองเป็นประเภทที่แพร่หลายที่สุดคือประเภทที่เนื้อหาหลัก ๆ เป็นการกล่าวว่าจะเตรียมตัวเข้าร่วมชุมนุมอย่างปลอดภัยได้อย่างไร โดย How to ม็อบ ประเภทนี้จะมีอยู่ 2 ช่วง ได้แก่ ช่วงก่อนเดือนสิงหาคม และช่วงหลังเดือนสิงหาคม ซึ่งแม้ว่า How to ม็อบ ประเภทนี้จะมีผู้ผลิตเป็นจำนวนมาก แต่เนื้อหาหลัก ๆ จะมีสาระคล้าย ๆ กัน ซึ่งก่อนเดือนกรกฎาคมนั่นได้มีการพยายามพูดถึงการแต่งกายเพื่อไปเข้าร่วมทางทวิตเตอร์เป็นระยะ ๆ แต่ How to ม็อบ ประเภทนี้จะเริ่มแพร่หลายมากขึ้นในช่วงเดือนกรกฎาคม ดังจะเห็นได้จากการที่เฟซบุ๊คแฟนเพจ เยาวชนปลดแอกได้ทำการโพสต์รูปภาพ How To ม็อบ เพื่อชี้แจงว่าต้องทำอย่างไรเมื่อไปม็อบ โดย How to ม็อบ จะมีลักษณะร่วมกัน

          1. ใส่เสื้อผ้ารัดกุม หรืออย่างน้อยคือแต่งตัวสีดำหรือแต่งตัวด้วยเสื้อสีเข้มเพื่อให้ยากต่อการระบุบตัวตน

          2. ใส่รองเท้าหุ้มส้นเพื่อความคล่องตัวในการเคลื่อนไหว

          3. เตรียมน้ำให้พร้อม เพื่อดื่มดับกระหาย

          4. ใส่หน้ากากอนามัยและแอลกอฮอลฆ่าเชื้อสำหรับกันการแพร่เชื้อโควิด-19

          5. เตรียมร่มกันฝนสำหรับตอนฝนตกหรือการสลายการชุมนุม

          ตัวอย่างที่สำคัญของ How to ม็อบ ประเภทนี้ได้แก่ infographic ของทางเยาวชนปลดแอกที่ได้โพสต์ลงแฟนเพจเฟซบุ๊คใน วันที่ 17 กรกฎาคม 2564 ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

          “แค่ร่างกายต้องการปะทะแก๊สน้ำตาไม่พอ!! ต้องเตรียมพร้อมด้วย DRESS CODE: เสื้อสีดำ เพื่อไว้อาลัยให้กับความอยุติธรรมที่เกิดขึ้นรายวันในประเทศที่อ้างว่าเป็นประชาธิปไตย - เวลานี้เราไม่ทนอีกแล้ว! 17:00 น. เป็นต้นไป 18 กรกฎาคมนี้! มุ่งตรงไปยังอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย ขจัดต้นตอของปัญหา ถอนโคนเผด็จการที่ฝังรากลึกมายาวนาน *โปรดสวมหน้ากากอนามัยและพกเจลล้างมือ *แจกฟรีพิซซ่า 112 ชิ้นสำหรับผู้ที่มาก่อน *เรามีหน่วยพยาบาล. อย่าให้เรื่องนี้กลายเป็นเรื่องของลูกหลานเราที่ต้องมาเรียกร้องความยุติธรรมไม่จบสิ้นให้มันจบในรุ่นของเรา”[3]

 

          ทั้งนี้ยังมี How to ม็อบ ที่ได้อิทธิพลจากการชุมนุมที่ฮ่องกงเป็นพิเศษ ดังเช่นในบทความที่เผยแพร่ลง The Matter ชื่อ “How to เตรียมตัวไปม็อบแบบชาวฮ่องกง ต้องพกอะไรไป ปกปิดตัวตนดิจิทัลอย่างไร?” ซึ่งพยายามเล่าถึงวิธีการเตรียมตัวสำหรับการเคลื่อนไหวแบบชาวฮ่องกง รวมทั้งหลายชิ้นก็แพร่หลายในทวิตเตอร์ ลักษณะของ How to ม็อบ ที่ได้อิทธิพลจากการชุมนุมในฮ่องกงจะดูเป็นการเตรียมเครื่องป้องกันซึ่งหลายครั้งอาจจะดูไม่จำเป็นเสียเท่าไหร่ด้วย

          นอกจากนั้นการชี้แจงเพื่อให้เกิดการปลอดภัยก็นับเป็น How to ม็อบ ประเภทนี้ด้วยเช่นกันโดยกรณี ที่เด่นชัดที่สุดเป็นโพสต์เฟซบุ๊คขององค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ใน วันที่ 18 กรกฎาคม 2563 ซึ่งได้ทำการโพสต์เพื่อบอกวิธีเตรียมตัวให้ปลอดภัยสำหรับการเข้าร่วมการชุมนุมโดยมีเนื้อหาดังต่อไปนี้

               “#เมื่ออยู่MOB

               วิธีการดูแลตัวเองขณะอยู่ระหว่างการชุมนุม!

               - ใส่ Mask ตลอดการชุมนุม พกน้ำดื่มสะอาดติดตัวไว้เสมอ และโทรศัพท์ต้องพร้อมใช้งาน

               - ปกปิดใบหน้า จุดสังเกตตามร่างกายและสีผม

               - ห้ามใส่คอนแทคเลนส์โดยเด็ดขาด เป็นอันตรายหากโดนแก๊สน้ำตา

               - เขียนเบอร์ติดต่อฉุกเฉินไว้บนต้นขา ต้นแขนหรือเขียนลงกระดาษแล้วใส่ในกระเป๋ากางเกง

               - หลีกเลี่ยงการโพสต์รูปถ่ายที่เห็นใบหน้าของผู้ชุมนุม

               - หลีกเลี่ยงการแลกช่องทางการติดต่อกับคนอื่น

               - หากโดนตรวจบัตรประชาชน ควรขอดูบัตรประจำตัวตำรวจว่าเป็น 'ตำรวจที่มียศระดับร้อยตรีขึ้นไป' หรือไม่หากมียศต่ำกว่าจะไม่มีสิทธิ์ขอตรวจบัตรประชาชน

               #เยาวชนปลดแอก 

               ขอขอบคุณข้อมูลบ้างส่วนจาก : ilaw”[4]

          ส่วน How to ม็อบ ประเภทสุดท้ายนั่นเป็น How to ม็อบ ประเภทกรณีที่เกิดการสลายการชุมนุมลักษณะของ How to ม็อบ ประเภทนี้จะเกี่ยวกับการปฐมพยาบาลหรือการรับมือกรณีโดนแก๊สน้ำตาหรือกระสุนยาง ตัวอย่างเช่นข้อมูลจาก Amnesty International Thailand เป็นต้น[5]

          ทั้งนี้บางสำนักข่าวได้รวบรวม infographic How to ม็อบ ซึ่งส่วนมากจะเป็นประเภทที่สองอย่างเช่น กรณีของมติชน [6]หรือไทยรัฐ [7]เป็นต้น

 

อ้างอิง

[1] The Momentum, 2563, ฮาวทูม็อบ : ชุมนุมอย่างไร ไม่ให้ผิดกฎหมาย. เข้าถึงจาก  https://themomentum.co/how-to-mob/

[2] iLaw, 2563, 🙅🏼‍♀️🙅🏽ห้ามถ่ายรูป ห้ามยึดบัตร ไม่ใช่ตำรวจทุกคนที่จะขอดูบัตรประชาชนได้. เข้าถึงจาก https://www.facebook.com/iLawClub/posts/10164128658840551

[3] เยาวชนปลดแอก, 2563, แค่ร่างกายต้องการปะทะแก๊สน้ำตาไม่พอ!! ต้องเตรียมพร้อมด้วย DRESS CODE . เข้าถึงจาก https://www.facebook.com/FreeYOUTHth/photos/286691736113224

[4] องค์การนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2563, #เมื่ออยู่MOB. เข้าถึงจาก https://www.facebook.com/thammasatsu/posts/3104973656206083

[5] Amnesty, 2563, แก๊ซนํ้าตาและสเปรย์พริกไทย: วิธีรับมือเบื้องต้นในที่ชุมนุม. เข้าถึงจาก https://www.amnesty.or.th/latest/blog/826/?__cf_chl_managed_tk__=pmd_.HehebbVWcyuIwdSqwlLBIWetMSGPjFvsRwOmDcMspU-1631199190-0-gqNtZGzNAtCjcnBszQil

[6] มติชน, 2563, โชเชียลแห่แชร์ ‘How To ไปม็อบ’ แต่งตัวอย่างไรให้ปลอดภัย. เข้าถึงจาก https://www.matichon.co.th/politics/news_2355007

[7] ไทยรัฐ, 2563, โซเชียลแชร์วิธี "แต่งตัวไปม็อบ" แนะขั้นตอนรับมือ หากต้องปะทะแก๊สน้ำตา. เข้าถึงจาก https://www.thairath.co.th/news/politic/1911324

 

เข้าถึงจาก "https://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=How_To_ม็อบ&oldid=15410"