ดูต้นฉบับสำหรับ พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542


'''ผู้เรียบเรียง&nbsp;: '''ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.พนารัตน์ มาศฉมาดล

'''ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ&nbsp;: '''ศาสตราจารย์ ดร.บรรเจิด สิงคะเนติ

&nbsp;

= '''ความเป็นมา''' =

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; สืบเนื่องจาก มาตรา 284 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 กำหนดให้มีกฎหมายกำหนดแผนและขั้นตอน[[การกระจายอำนาจ|การกระจายอำนาจ]]เพื่อพัฒนาการกระจายอำนาจให้แก่ท้องถิ่นเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยกำหนดสาระสำคัญเกี่ยวกับการกำหนดอำนาจหน้าที่ในการจัดระบบการบริการสาธารณะและการจัดสรรสัดส่วนภาษีและอากรขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และให้มีคณะกรรมการซึ่งประกอบด้วยผู้แทนของหน่วยราชการที่เกี่ยวข้อง ผู้แทนขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและผู้ทรงคุณวุฒิจำนวนฝ่ายละเท่ากันเพื่อทำหน้าที่เป็นเหตุให้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ขึ้น และมีผลใช้บังคับ เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552&nbsp;ตามความใน มาตรา 2 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 ประกอบด้วยเนื้อหาของกฎหมาย จำนวน 34 มาตรา มีโครงสร้างของกฎหมาย ดังนี้

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- ส่วนนำของกฎหมายอันประกอบด้วยชื่อกฎหมาย วันประกาศใช้ กรณีที่มีกฎหมายขัดหรือแย้งกับกฎหมายฉบับนี้ให้ใช้กฎหมายฉบับนี้แทน คำนิยาม และรัฐมนตรีผู้รักษาการตามกฎหมาย

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- หมวด 1 คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- หมวด 2 การกำหนดอำนาจและหน้าที่ในการจัดระบบการบริการสาธารณะ

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- หมวด 3 การจัดสรรสัดส่วนภาษีและอากร

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- หมวด 4 แผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- บทเฉพาะกาล

&nbsp;

= '''สาระสำคัญของกฎหมาย''' =

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''1.&nbsp;กำหนดให้มี “คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น”'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; กฎหมายกำหนดให้มีคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประกอบด้วยนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน กรรมการโดยตำแหน่ง จำนวน 12 คน กรรมการผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จำนวน 12 คน และกรรมการผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 12 คน[[#_ftn1|[1]]]&nbsp;ในวาระเริ่มแรกให้นายกรัฐมนตรีจัดให้มีการเลือกผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและสรรหาผู้ทรงคุณวุฒิเป็นกรรมการการกระจายอำนาจฯ&nbsp;ให้แล้วเสร็จภายใน 60 วัน นับแต่วันที่ 18 พฤศจิกายน 2542[[#_ftn2|[2]]] &nbsp;

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจัดทำแผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเกี่ยวกับการจัดระบบการบริการสาธารณะตามอำนาจหน้าที่ระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วยกันเอง ปรับปรุงสัดส่วนภาษีและอากรและรายได้ระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กำหนดหลักเกณฑ์และขั้นตอน[[การถ่ายโอนภารกิจ|การถ่ายโอนภารกิจ]]ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น รวมทั้งทำข้อเสนอแนะ เสนอความเห็น และรายงานการดำเนินการตามแผนกระจายอำนาจ[[#_ftn3|[3]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; นอกจากนี้กฎหมายได้กำหนดให้มี '''“สำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น”''' รับผิดชอบงานธุรการของคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น[[#_ftn4|[4]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''2.&nbsp;กำหนดอำนาจหน้าที่ในการจัดระบบการบริการสาธารณะ'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; กฎหมายกำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้แก่ เทศบาล เมืองพัทยา และองค์การบริหารส่วนตำบล[[#_ftn5|[5]]]&nbsp;องค์การบริหารส่วนจังหวัด[[#_ftn6|[6]]]&nbsp;และกรุงเทพมหานคร[[#_ftn7|[7]]]&nbsp;มีอำนาจและหน้าที่ในการจัดทำระบบการบริการสาธารณะเพื่อประโยชน์ของประชาชนในท้องถิ่นของตน ทั้งนี้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอาจร่วมมือกันดำเนินการหรืออาจร้องขอให้รัฐหรือองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอื่นดำเนินการจัดทำบริการสาธารณะแทนได้[[#_ftn8|[8]]]&nbsp;รวมทั้งอาจมอบให้เอกชนดำเนินการตามอำนาจและหน้าที่ในการจัดทำบริการสาธารณะแทนได้[[#_ftn9|[9]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''3.&nbsp;การจัดสรรสัดส่วนภาษีและอากร'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; กฎหมายกำหนดให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้แก่ เทศบาล เมืองพัทยา และองค์การบริหารส่วนตำบล[[#_ftn10|[10]]]&nbsp;องค์การบริหารส่วนจังหวัด[[#_ftn11|[11]]]&nbsp;และ กรุงเทพมหานคร[[#_ftn12|[12]]]&nbsp;อาจมีรายได้จากภาษีอากร ค่าธรรมเนียม และเงินรายได้ต่าง ๆ เช่น ภาษีโรงเรือนและที่ดิน ภาษีบำรุงท้องที่ ภาษีป้าย ภาษีธุรกิจเฉพาะ ภาษีบำรุงองค์การบริหารส่วนจังหวัด ค่าธรรมเนียม ค่าใบอนุญาต ค่าปรับในกิจการที่อยู่ในเขตอำนาจขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น ๆ เป็นต้น นอกจากนี้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอาจมีรายรับจากทรัพย์สินจากสาธารณูปโภค จากการพาณิชย์และการทำกิจการ ค่าบริการ เงินอุดหนุนจากรัฐบาล เป็นต้น[[#_ftn13|[13]]]&nbsp;ทั้งนี้&nbsp;ให้คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นประกาศกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการ เงื่อนไข อัตราการจัดสรร การนำส่งรายได้และการได้รับเงินรายได้สำหรับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในราชกิจจานุเบกษา[[#_ftn14|[14]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''4.&nbsp;แผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ในการจัดทำแผนการกระจายอำนาจให้ดำเนินการที่จำเป็นและต้องทบทวนการดำเนินการตามแผนการกระจายอำนาจทุก 5 ปี[[#_ftn15|[15]]]&nbsp;ภายใต้สาระสำคัญดังนี้[[#_ftn16|[16]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;1. กำหนดให้ดำเนินการถ่ายโอนภารกิจการให้บริการสาธารณะที่รัฐดำเนินการอยู่ให้เสร็จสิ้น&nbsp;ภายใน 4 ปี&nbsp;

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;2. กำหนดขอบเขตความรับผิดชอบในการให้บริการสาธารณะภายในระยะเวลา 10 ปี

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;3. กำหนดแนวทางและหลักเกณฑให้รัฐทำหน้าที่ประสานความร่วมมือและช่วยเหลือการดำเนินงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้มีประสิทธิภาพ

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;4. กำหนดการจัดสรรภาษีและอากร เงินอุดหนุน และรายได้อื่นให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้สอดคล้องกับการดำเนินการตามอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2550 เป็นต้นไปให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีรายได้ไม่น้อยกว่า ร้อยละ 15 ของรายได้รัฐบาล

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;5. กำหนดให้รัฐจัดสรรเงินอุดหนุนตามความจำเป็นและความต้องการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''5.&nbsp;แผนปฏิบัติการเพื่อกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจตามแผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; กฎหมายกำหนดให้คณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องจัดทำ '''“แผนปฏิบัติการ”''' เสนอคณะรัฐมนตรีแล้วรายงานต่อรัฐสภาเพื่อประกาศในราชกิจจานุเบกษา[[#_ftn17|[17]]]&nbsp;อย่างน้อยต้องมีสาระสำคัญ ดังต่อไปนี้[[#_ftn18|[18]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;1. กำหนดรายละเอียดของอำนาจหน้าที่ในการให้บริการสาธารณะที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แต่ละรูปแบบจะต้องกระทำ

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;2. กำหนดหลักเกณฑ์ และวิธีดำเนินการในการจัดสรรสัดส่วนภาษีและอากรให้เพียงพอแก่การดำเนินการตามอำนาจและหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;3. เสนอให้แก้ไข หรือจัดให้มีกฎหมายที่จำเป็นเพื่อให้ดำเนินการได้ตามแผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;4. จัดระบบการบริหาร และการบริหารงานบุคคลขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''6. บทเฉพาะกาล'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; กฎหมายกำหนดให้คณะกรรมการจัดทำแผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์การปกครองส่วนท้องถิ่น และคณะกรรมการจัดทำแผนปฏิบัติการเพื่อกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจตามแผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้แล้วเสร็จภายในหนึ่งปีนับแต่วันที่กรรมการเริ่มปฏิบัติหน้าที่[[#_ftn19|[19]]]&nbsp;และเพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติตามอำนาจและหน้าที่ของคณะกรรมการชุดต่าง ๆ ตามกฎหมายนี้ นายกรัฐมนตรีอาจมีคำสั่งให้หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องดำเนินการเพื่อช่วยเหลือการปฏิบัติงานของคณะกรรมการได้ตามที่เห็นสมควร[[#_ftn20|[20]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ในวาระเริ่มแรกให้นายกรัฐมนตรีจัดให้มีการเลือกผู้แทนองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและสรรหาผู้ทรงคุณวุฒิตาม มาตรา 6 ที่เป็นคณะกรรมการการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้แล้วเสร็จภายใน 60 วัน นับแต่วันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2552 อันเป็นวันที่กฎหมายฉบับนี้ใช้บังคับ[[#_ftn21|[21]]]

&nbsp;

= '''บทส่งท้าย''' =

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; แม้กฎหมายดังกล่าวจะก่อให้เกิดการถ่ายโอนภารกิจ จำนวน 245 ภารกิจ ไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แต่ก็ยังคงมีอุปสรรคในการจัดทำบริการสาธารณะของท้องถิ่นให้มีประสิทธิภาพ สามารถตอบสนองความต้องการของประชาชน เช่น[[#_ftn22|[22]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- ปัญหาด้านบุคลากร ที่ยังขาดทักษะในการบริหารเพื่อตอบสนองต่อประชาชนและการให้ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมในการบริหารจัดการท้องถิ่น นอกจากนี้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นยังขาดบุคลากรที่เพียงพอต่อภารกิจ เนื่องจากการจำกัดงบประมาณในการบริหารงานบุคคลไม่ให้เกินร้อยละสี่สิบทำให้ไม่สอดคล้องกับภารกิจที่เพิ่มขึ้นแต่กรอบอัตรากำลังมีน้อย[[#_ftn23|[23]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- ปัญหาการถ่ายโอนภารกิจ พบว่าการถ่ายโอนภารกิจเป็นไปตามความประสงค์ของส่วนราชการเป็นสำคัญ มิได้เป็นไปตามแผนปฏิบัติการฯ ที่กำหนดไว้ โดยไม่ได้คำนึงถึงเรื่องปริมาณงานที่ต้องถ่ายโอนควบคู่ไปด้วย เช่น กรมทางหลวงชนบท ถ่ายโอนถนนให้องค์การบริหารส่วนจังหวัด ซึ่งในแต่ละจังหวัดมีสัดส่วนไม่เหมือนกัน การถ่ายอาภารกิจในลักษณะนี้ส่งผลต่อการจัดสรรรายได้ให้กับองค์การบริหารส่วนจังหวัด อันจะทำให้องค์การบริหารส่วนจังหวัดไม่สามารถที่จะไปดูแลภารกิจเกี่ยวกับถนนได้ เป็นต้น

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; &nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;- ปัญหางบประมาณ จากกรณีที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีขนาดที่แตกต่างกัน โดยเฉพาะในเรื่องของพื้นที่และรายได้ ทำให้ศักยภาพไม่เท่ากัน จึงจำเป็นต้องพึ่งพาราชการส่วนกลางหรือส่วนราชการอื่นในด้านงบประมาณ

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; อย่างไรก็ดี ผลจากการกระจายอำนาจมีแนวโน้มเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ดีและเป็นเครื่องกระตุ้นผลักดันให้มีเร่มการถ่ายโอนภารกิจได้เป็นอย่างดี โดยเฉพาะเมื่อรัฐบาลมีความชัดเจนในเรื่องการจัดสรรรายได้ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ร้อยละ 35 ทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีความเชื่อมั่นต่อการกระจายอำนาจมากขึ้น การกระจายอำนาจจึงช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการจัดทำบริการสาธารณะและการดำเนินกิจการภายในขอบอำนาจหน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้กับประชาชนในท้องถิ่นได้ดีขึ้น ประชาชนในท้องถิ่นมีความตื่นตัวทางการเมืองมากขึ้น โดยเฉพาะช่วงที่มีการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งจะพบอัตราการเดินทางกลับภูมิลำเนาเพื่อใช้สิทธิเลือกตั้งเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ อันส่งผลต่อพัฒนาการมีส่วนร่วมทางการเมืองในระดับประเทศของพลเมืองไทยมากขึ้น

&nbsp;

= '''บรรณานุกรม''' =

ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116/ตอนที่ 114 ก/17 พฤศจิกายน 2542. พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.

ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 114/ตอนที่ 55 ก/11 ตุลาคม 2540. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540.

สถาบันพระปกเกล้า. สารานุกรมการปกครองท้องถิ่นไทย หมวด 2 โครงสร้างภายนอก ลำดับที่ 2 เรื่อง พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พุทธศักราช 2542. กรุงเทพ&nbsp;: ธรรมดาเพรส. 2547.

&nbsp;

= '''อ้างอิง''' =
<div><div id="ftn1">
[[#_ftnref1|[1]]] มาตรา 6 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn2">
[[#_ftnref2|[2]]] มาตรา 36 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn3">
[[#_ftnref3|[3]]] มาตรา 12 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn4">
[[#_ftnref4|[4]]] มาตรา 15 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn5">
[[#_ftnref5|[5]]] มาตรา 16 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn6">
[[#_ftnref6|[6]]] มาตรา 17 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn7">
[[#_ftnref7|[7]]] มาตรา 18 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn8">
[[#_ftnref8|[8]]] มาตรา 21 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn9">
[[#_ftnref9|[9]]] มาตรา 22 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn10">
[[#_ftnref10|[10]]] มาตรา 23 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn11">
[[#_ftnref11|[11]]] มาตรา 24 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn12">
[[#_ftnref12|[12]]] มาตรา 25 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn13">
[[#_ftnref13|[13]]] มาตรา 28 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn14">
[[#_ftnref14|[14]]] มาตรา 29 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn15">
[[#_ftnref15|[15]]] มาตรา 34 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn16">
[[#_ftnref16|[16]]] มาตรา 30 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn17">
[[#_ftnref17|[17]]] มาตรา 33 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn18">
[[#_ftnref18|[18]]] มาตรา 32 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn19">
[[#_ftnref19|[19]]] มาตรา 35 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn20">
[[#_ftnref20|[20]]] มาตรา 37 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn21">
[[#_ftnref21|[21]]] มาตรา 36 แห่งพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542.
</div> <div id="ftn22">
[[#_ftnref22|[22]]] สถาบันพระปกเกล้า, สารานุกรมการปกครองท้องถิ่นไทย หมวด 2 โครงสร้างภายนอก ลำดับที่ 2 เรื่อง พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พุทธศักราช 2542, กรุงเทพ&nbsp;: ธรรมดาเพรส. 2547, หน้า 71-77.
</div> <div id="ftn23">
[[#_ftnref23|[23]]] ชำนาญ จันทร์เรือง.

&nbsp;
</div> </div> 
&nbsp;

[[Category:การปกครองท้องถิ่น]] [[Category:ความรู้เบื้องต้นเกี่ยวกับการปกครองท้องถิ่น]] [[Category:ว่าด้วยการปกครองท้องถิ่น]] [[Category:กฎหมายที่เกี่ยวกับการปกครองท้องถิ่น]] [[Category:กฎหมายเกี่ยวกับอำนาจหน้าที่]]