ดูต้นฉบับสำหรับ การแข่งขันด้านอวกาศ


'''ผู้เรียบเรียง&nbsp;:''' รองศาสตราจารย์ ดร.วิชุดา สาธิตพร และธีทัต จันทราพิชิต

'''ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ''' ''':''' รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต

&nbsp;

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''การแข่งขันด้านอวกาศ''' '''(Space Race)''' หมายถึงช่วงที่เกิดการแข่งขันเพื่อช่วงชิงความเป็นหนึ่งในด้านเทคโนโลยีอวกาศระหว่างสหรัฐอเมริกากับสหภาพโซเวียตในช่วงปลายทศวรรษที่ 1950 ถึงต้นทศวรรษที่ 1970&nbsp;ผลจากการแข่งขันด้านอวกาศระหว่างสองประเทศทำให้เกิดการพัฒนาเทคโนโลยี และส่งผลไปถึงเรื่องความร่วมมือระหว่างประเทศในปัจจุบัน

&nbsp;

<span style="font-size:x-large;">'''ที่มา'''</span>

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ภายหลัง[[สงครามโลกครั้งที่_2|สงครามโลกครั้งที่สอง]] สหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตในฐานะประเทศสัมพันธมิตรผู้ชนะสงครามได้รับเทคโนโลยีจากผู้แพ้สงครามอย่างนาซีเยอรมัน หนึ่งในเทคโนโลยีที่สำคัญที่ทั้งสหภาพโซเวียตและสหรัฐอเมริกาได้มาจากประเทศเยอรมนี นั้นคือเทคโนโลยีด้านจรวด[[#_ftn1|[1]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; เมื่อเริ่มที่จะเกิดความตึงเครียดทางการเมืองระหว่างสองประเทศ จนเกิดมาเป็นสงครามเย็นในภายหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ทั้งสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตก็เริ่มแข่งขันด้านอาวุธยุทโธปกรณ์ (Arms Race) เพื่อให้มีอาวุธที่ดีที่สุดและจำนวนมากที่สุด

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; การแข่งขันดังกล่าวทำให้เกิดการสะสมอาวุธนิวเคลียร์ และการสร้างขีปนาวุธซึ่งรวมไปถึงการสร้างขีปนาวุธข้ามทวีป (intercontinental ballistic missiles หรือ ICBM) เพื่อส่งอาวุธนิวเคลียร์ไปทำลายล้างข้าศึกที่อยู่ห่างจากอีกฟากโลกได้ด้วยเวลาเพียงไม่กี่ชั่วโมง[[#_ftn2|[2]]] ซึ่งการพัฒนาขีปนาวุธข้ามทวีปได้กลายเป็นมูลเหตุสำคัญในการพัฒนาจรวดที่สามารถส่งวัตถุขึ้นไปบนอวกาศได้

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ต่อมาการแข่งขันด้านขีปนาวุธข้ามทวีปได้กลายเป็นการแข่งขันเพื่อที่จะช่วงชิงความเป็นหนึ่งในด้านการสำรวจอวกาศ[[#_ftn3|[3]]] และนำมาสู่การแข่งขันทางด้านอวกาศขึ้น

&nbsp;

<span style="font-size:x-large;">'''ส่งดาวเทียมขึ้นวงโคจร'''</span>

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ในปี ค.ศ.1955 ทางสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต ได้ประกาศจะส่งดาวเทียมขึ้นวงโคจร และในปี ค.ศ. 1957 ทางสหภาพโซเวียตได้ทำการยิงจรวดส่งดาวเทียมดวงแรกของโลกหรือที่รู้จักกันว่า สปุตนิก 1 (Sputnik 1) ขึ้นไปโคจรในอวกาศ[[#_ftn4|[4]]] โดยคำว่าสปุกนิก หมายถึงเพื่อนร่วมทางในภาษารัสเซีย

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; การส่งดาวเทียมขึ้นไปสู่อวกาศของสหภาพโซเวียตสร้างความตื่นตกใจว่าสหภาพโซเวียตนำหน้าสหรัฐอเมริกาด้านเทคโนโลยีอวกาศ [[#_ftn5|[5]]]โดยก่อนี่สหรัฐอเมริกาจะส่งดาวเทียมของตนเองขึ้นสู่วงโคจรได้เป็นครั้งแรก ในวันที่ 31 มกราคม ค.ศ. 1958 สหภาพโซเวียตก็ได้ส่ง 'สปุตนิก 2 (Sputnik 2) พร้อมกับสุนัขชื่อไลก้า (Laika)&nbsp;ขึ้นไปยังวงโคจรได้สำเร็จ ในวันที่ 3 พฤศจิกายน ปี ค.ศ. 1957 แม้ว่าไลก้าจะเสียชีวิตจากความร้อนและความเครียดในการทดลองก็ตาม

&nbsp;

'''<span style="font-size:x-large;">ส่งมนุษย์ขึ้นอวกาศ</span>'''

'''&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''ภายหลังจากมีการส่งดาวเทียมขึ้นไปยังอวกาศ การส่งสิ่งมีชีวิตไปยังอวกาศกลายเป็นการทดลองขั้นต่อไป เมื่อความตึงเครียดระหว่างสหรัฐอเมริกากับสหภาพโซเวียตพุ่งสูงขึ้น ก็ทำให้เกิดการทดลองจำนวนมากกับสิ่งมีชีวิตเพื่อทดสอบว่าสิ่งมีชีวิตจะสามารถอยู่ในอวกาศได้หรือไม่[[#_ftn6|[6]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; โดยทางสหรัฐอเมริกาได้มีโครงการชื่อว่า โครงการเมอร์คิวรี่ (Project Mercury) ซึ่งตั้งตามชื่อของเทพเฮอร์เมสในปกรณัมกรีกหรือเมอร์คิวรี่ในอารยธรรมโรมัน โดยมีวัตถุประสงค์หลัก 3 ประการ ได้แก่

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; ''1. ส่งคนอเมริกันไปโคจรรอบโลก''

''&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 2. ทดสอบสมรรถภาพของมนุษย์ในการเดินทางสู่อวกาศ''

''&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; 3. นำยานอวกาศและนักบินอวกาศกลับสู่พื้นโลกโดยปลอดภัย''

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; โดยที่มีวัตถุประสงค์ที่ไม่ได้กล่าวอีกข้อ คือ ต้องทำทั้งสามข้อนี้ให้แล้วเสร็จก่อนที่โซเวียตจะทำได้[[#_ftn7|[7]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; หากแต่สหภาพโซเวียตสามารถส่งมนุษย์คนแรกเข้าสู่วงโคจรได้สำเร็จก่อนสหรัฐอเมริกาโดย วันที่ 12 เมษายน ค.ศ. 1961 สหภาพโซเวียตสามารถส่ง ยูริ กาการิน ไปยังอวกาศได้สำเร็จ และทำให้ ยูริ กาการิ กลายเป็นมนุษย์อวกาศคนแรกของโลก ในเวลาต่อมาสหรัฐอเมริกาได้ส่งอลัน เชปเพิร์ด ขึ้นอวกาศ ในวันที่ 5 พฤษภาคม ค.ศ. 1961 เป็นอเมริกันคนแรกที่ได้ขึ้นสู่อวกาศและเป็นมนุษย์อวกาศคนที่สองของโลก

&nbsp;

'''<span style="font-size:x-large;">การแข่งขันไปดวงจันทร์และการสิ้นสุดของการแข่งขันด้านอวกาศ</span>'''

'''&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''การที่สหรัฐอเมริกาไม่สามารถส่งมนุษย์ขึ้นอวกาศได้ก่อนสหภาพโซเวียต ทำให้ประธานาธิบดี จอห์น เอฟ. เคนเนดี้ ของสหรัฐอเมริกา แถลงต่อสภาคองเกรสว่าจะให้ความสำคัญกับการแข่งขันทางด้านอวกาศมากกว่านี้ พร้อมกันนั้นยังได้ตั้งเป้าหมายใหม่ที่จะส่งมนุษย์ไปดวงจันทร์ภายในปลายทศวรรษที่ 1960[[#_ftn8|[8]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; เป้าหมายการไปดวงจันทร์กลายเป็นเป้าหมายสำคัญสำหรับสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียตว่าใครจะเหนือกว่ากันในด้านเทคโนโลยีอวกาศ ในวันที่ 20 กรกฎาคม ค.ศ. 1969 สหรัฐอเมริกาส่งนักบินอวกาศไปเหยียบดวงจันทร์ได้เป็นผลสำเร็จ ก็นับว่าสหรัฐอเมริกาชนะการแข่งขันด้านอวกาศเป็นที่เรียบร้อย[[#_ftn9|[9]]]

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; หากแต่ในมุมมองสหภาพโซเวียตก็ยังไม่คิดว่าการแข่งขันสิ้นสุดลง มีความพยายามในการแข่งขันตามมาอีกจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นการสร้างสถานีอวกาศหรือการสำรวจต่าง ๆ หากแต่ว่าการแข่งขันได้ลดความเข้มข้นลงและภายหลังจากที่สหภาพโซเวียตล่มสลาย สหรัฐอเมริกาและประเทศรัสเซียได้มีโครงการความร่วมมือทางด้านอวกาศระหว่างกัน

&nbsp;

'''<span style="font-size:x-large;">ไทมไลน์การแข่งขันด้านอวกาศ</span>'''

'''&nbsp; &nbsp; &nbsp; '''&nbsp; &nbsp; '''2 สิงหาคม ค.ศ. 1955''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตโต้กลับคำประกาศของสหรัฐอเมริกาโดยประกาศว่าสหภาพโซเวียตจะส่งดาวเทียมขึ้นสู่อวกาศ&nbsp;

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''4 ตุลาคม ค.ศ. 1957''' ''':''' สหภาพโซเวียตประสบความสำเร็จในการส่งดาวเทียมสปุตนิก 1 (Sputnik 1) ขึ้นสู่อวกาศ นับเป็นการส่งดาวเทียมดวงแรกขึ้นสู่วงโคจรโลก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''3 พฤศจิกายน ค.ศ. 1957''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตส่งดาวเทียมสปุตนิก 2 พร้อมกับสุนัขชื่อไลก้าขึ้นสู่อวกาศได้สำเร็จ ไลก้าเสียชีวิตในภารกิจจากความร้อนและความเครียด

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''31 มกราคม ค.ศ. 1958''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาส่งดาวเทียมดาวเทียมเอ็กซ์พลอเรอร์ 1 (Explorer 1)

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''1 ตุลาคม ค.ศ. 1958''' ''':'''&nbsp;ก่อตั้งองค์การบริหารการบินและอวกาศแห่งชาติหรือ NASA ขึ้น

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''18 ธันวาคม ค.ศ. 1958''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาส่งดาวเทียมสื่อสารดวงแรกของโลกชื่อสกอร์ (Signal Communications by Orbiting Relay Equipment หรือ SCORE) โดยเสียงของประธานาธิบดี ดไวต์ ดี. ไอเซนฮาวร์ กลายเป็นเสียงของมนุษย์ที่ถูกเผยแพร่จากอวกาศเสียงแรก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''2 มกราคม ค.ศ. 1959''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตส่งอุปกรณ์ลูน่า 1 (Luna 1) ไปยังดวงจันทร์ แต่ไม่สามารถเข้าสู่วงโคจรได้เพราะมีความเร็วมากเกินไป ลูน่า 1 กลายเป็นอุปกรณ์อวกาศชิ้นแรกที่หลุดจากวงโคจรของโลก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''2 สิงหาคม ค.ศ. 1959''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาส่งเอ็กซ์พลอเรอร์ 6 ดาวเทียมพยากรอากาศดวงแรกขึ้นสู่วงโคจรและถ่ายภาพโลกจากอวกาศเป็นครั้งแรก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''12 สิงหาคม ค.ศ. 1959''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตส่งลูน่า (Luna 2) ไปสู่ดวงจันทร์ และประสบความสำเร็จในการส่งอุปกรณ์ลงบนพื้นผิวดวงจันทร์

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''4 ตุลาคม ค.ศ. 1959'''&nbsp;''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตส่งลูน่า 3 (Luna 3) และประสบความสำเร็จในการส่งวัตถุเข้าสู่วงโคจรของดวงจันทร์ พร้อมกับถ่ายภาพด้านหลังของดวงจันทร์ได้สำเร็จ&nbsp;

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''19 สิงหาคม ค.ศ. 1960''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตประสบความสำเร็จในการส่งสุนัขไปยังอวกาศและกลับมาที่โลกโดยยังมีชีวิตอยู่นับเป็นการส่งสัตว์ไปยังอวกาศครั้งแรกที่สัตว์มีชีวิตกลับมายังโลก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''31 มกราคม ค.ศ. 1961''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาประสบความสำเร็จในการส่งชิมแปนซีชื่อแฮมสู่อวกาศ แฮมกลายเป็นวานรตัวแรกที่ขึ้นสู่อวกาศ และประสบความสำเร็จในการมีชีวิตรอดขณะที่ลงจอด

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''12 เมษายน ค.ศ. 1961''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตสามารถส่งยูริ กาการิน ไปยังอวกาศได้สำเร็จ ทำให้ยูริ กาการิมนุษย์อวกาศคนแรก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''5 พฤษภาคม ค.ศ. 1961''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาประสบความสำเร็จในการส่งอลัน เชปเพิร์ดขึ้นสู่อวกาศ โดยเป็นการเดินทางโดยการบังคับของนักบินครั้งแรก

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''16 มิถุนายน ค.ศ. 1963''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตส่งวาเลนตีนา เตเรชโควา ขึ้นสู่อวกาศ วาเลนตีนา เตเรชโควา กลายเป็นพลเรือนคนแรก และผู้หญิงคนแรกในอวกาศ

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''18 มีนาคม ค.ศ. 1965''' ''':'''&nbsp;อเลคเซย์ เลโอนอฟ นักบินอวกาศจากโซเวียตได้ปฏิบัติการออกจากยานอวกาศและทำการเคลื่อนไหวในอวกาศเป็นเวลา 12 นาที นับเป็นการครั้งแรกที่มีการเคลื่อนไหวในอวกาศนอกยานอวกาศ

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''14 กรกฎาคม ค.ศ. 1965''' ''':'''&nbsp;ดาวเทียมมาริเนอร์ 4 ของสหรัฐอเมริกาเดินทางสู่ดาวอังคาร และถ่ายภาพพื้นผิวดาวอังคารระยะใกล้ได้สำเร็จ

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''21 ธันวาคม ค.ศ. 1968''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาประสบความสำเร็จในการทำภารกิจอพอลโล 8 (Apollo 8) ไปยังวงโคจรของดวงจันทร์และกลับมาถึงโลกได้ นับเป็นครั้งแรกที่ยานอวกาศที่มีมนุษย์โดยสารเดินทางถึงดวงจันทร์

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''20-21 กรกฎาคม ค.ศ. 1969''' ''':'''&nbsp;สหรัฐอเมริกาส่งมนุษย์ไปยังพื้นผิวดวงจันทร์ได้เป็นผลสำเร็จ

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''11 เมษายน ค.ศ. 1970''' ''':'''&nbsp;เกิดการระเบิดในภารกิจอพอลโล 13 ของสหรัฐอเมริกาและมีผู้รอดชีวิต นับเป็นครั้งแรกที่เกิดเหตุระเบิดในยานอวกาศแล้วยังมีผู้รอดชีวิตอยู่

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''19 เมษายน ค.ศ. 1971''' ''':'''&nbsp;สหภาพโซเวียตได้ส่งสถานีอวกาศแห่งแรกเข้าสู่วงโคจร

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''1 สิงหาคม ค.ศ. 1971''' ''':'''&nbsp;เดวิด สกอต ชาวอเมริกันกลายเป็นนักบินอวกาศคนแรกที่ได้ขับยานอวกาศไปดวงจันทร์

&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''15 กรกฎาคม ค.ศ. 1975''' ''':'''&nbsp;ความตึงเครียดระหว่างสหรัฐอเมริกากับสหภาพโซเวียตลดลง นำมาสู่ความร่วมมือทางด้านอวกาศครั้งแรกระหว่างสองประเทศ[[#_ftn10|[10]]] นับเป็นสัญลักษณ์ของการสิ้นสุดการแข่งขันด้านอวกาศของสองประเทศมหาอำนาจ

&nbsp;

'''<span style="font-size:x-large;">ผลกระทบ</span>'''

'''&nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; '''การแข่งขันด้านอวกาศทำให้เกิดการพัฒนาทางเทคโนโลยีอย่างขนานใหญ่ เกิดเทคโนโลยี เช่น ดาวเทียมสื่อสาร หรือกระทั่งนวัตกรรมถนอมอาหารเพื่อใช้ในภารกิจอวกาศ[[#_ftn11|[11]]] นอกจากนั้นการแข่งขันด้านอวกาศยังนำไปสู่การออกกฎหมายระหว่างประเทศ เช่น สนธิสัญญาอวกาศ (Outer Space Treaty) ของสหประชาชาติ[[#_ftn12|[12]]]&nbsp;ด้านวัฒนธรรม การแข่งขันด้านอวกาศส่งผลกระทบต่อวัฒนธรรมมวลชน โดยเฉพาะวัฒนธรรมมวลชนในทศวรรษที่ 1960 ที่มีฉากหลังหลาย ๆ ฉากเป็นการสำรวจอวกาศ เช่น การ์ตูน Fantastic Four ของมาร์เวล ในปี ค.ศ. 1961[[#_ftn13|[13]]] ซีรีย์ Lost in Space ในปี ค.ศ. 1965 [[#_ftn14|[14]]] Star Trek ในปี ค.ศ. 1966 หรือ 2001: A Space Odyssey

&nbsp;

'''<span style="font-size:x-large;">บรรณานุกรม</span>'''

Aldo Spadoni. (2020). How Technology From the Space Race Changed the World. Retrieved from [https://now.northropgrumman.com/how-technology-from-the-space-race-changed-the-world https://now.northropgrumman.com/how-technology-from-the-space-race-changed-the-world]

Amy McKeever. (2022). How the space race launched an era of exploration beyond Earth. Retrieved from [https://www.nationalgeographic.com/science/article/space-race-early-human-spaceflight-history-missions https://www.nationalgeographic.com/science/article/space-race-early-human-spaceflight-history-missions]

Hill Aerospace Museum (2023). History of Intercontinental Ballistic Missiles (ICBMS) At Hill.&nbsp; Retrieved. from [https://www.aerospaceutah.org/history-of-intercontinental-ballistic-missiles-icbms-at-hill/ https://www.aerospaceutah.org/history-of-intercontinental-ballistic-missiles-icbms-at-hill/]

Martand Jha. (2017). This is How the Space Race Changed the Great Power Rivalry Forever. Retrieved from [https://nationalinterest.org/feature/how-the-space-race-changed-the-great-power-rivalry-forever-21690 https://nationalinterest.org/feature/how-the-space-race-changed-the-great-power-rivalry-forever-21690]

National Air and Space Museum (2023). The Military Rockets that Launched the Space Age. Retrieved from [https://airandspace.si.edu/stories/editorial/military-rockets-launched-space-age https://airandspace.si.edu/stories/editorial/military-rockets-launched-space-age]

National Air and Space Museum (2023). What Was the Space Race?. Retrieved from [https://airandspace.si.edu/stories/editorial/what-was-space-race https://airandspace.si.edu/stories/editorial/what-was-space-race]

Randy Kennedy. (2007). When the Space Age Blasted Off, Pop Culture Followed. Retrieved from [https://www.nytimes.com/2007/09/25/science/space/25pop.html https://www.nytimes.com/2007/09/25/science/space/25pop.html]

Royal Museums Greenwich (n.d.). Space race timeline. Retrieved from [https://www.rmg.co.uk/stories/topics/space-race-timeline https://www.rmg.co.uk/stories/topics/space-race-timeline]

Space. (2020). Sputnik: The Space Race's Opening Shot. Retrieved from&nbsp; [https://www.space.com/17563-sputnik.html https://www.space.com/17563-sputnik.html]

Taylor Maggiacomo and Alexander Stegmaier. (2021). Retrieved from&nbsp; [https://www.nationalgeographic.com/magazine/graphics/a-visual-timeline-of-every-animal-ever-sent-into-space https://www.nationalgeographic.com/magazine/graphics/a-visual-timeline-of-every-animal-ever-sent-into-space]

Tegan O'Neil. (2016). How the Cold War saved Marvel and birthed a generation of superheroes. Retrieved from [https://www.avclub.com/how-the-cold-war-saved-marvel-and-birthed-a-generation-1798246215 https://www.avclub.com/how-the-cold-war-saved-marvel-and-birthed-a-generation-1798246215]

&nbsp;

'''<span style="font-size:x-large;">อ้างอิง</span>'''
<div><div id="ftn1">
[[#_ftnref1|[1]]] อ่านเพิ่มเติมได้ที่: National Air and Space Museum (2023). What Was the Space Race?. Retrieved from [https://airandspace.si.edu/stories/editorial/what-was-space-race https://airandspace.si.edu/stories/editorial/what-was-space-race]
</div> <div id="ftn2">
[[#_ftnref2|[2]]] อ่านเพิ่มเติมได้ที่: Hill Aerospace Museum (2023). History of Intercontinental Ballistic Missiles (ICBMS) At Hill.&nbsp; Retrieved. from [https://www.aerospaceutah.org/history-of-intercontinental-ballistic-missiles-icbms-at-hill/ https://www.aerospaceutah.org/history-of-intercontinental-ballistic-missiles-icbms-at-hill/]
</div> <div id="ftn3">
[[#_ftnref3|[3]]] National Air and Space Museum (2023). The Military Rockets that Launched the Space Age. Retrieved from [https://airandspace.si.edu/stories/editorial/military-rockets-launched-space-age https://airandspace.si.edu/stories/editorial/military-rockets-launched-space-age]
</div> <div id="ftn4">
[[#_ftnref4|[4]]] Space. (2020). Sputnik: The Space Race's Opening Shot. Retrieved from&nbsp; [https://www.space.com/17563-sputnik.html https://www.space.com/17563-sputnik.html]
</div> <div id="ftn5">
[[#_ftnref5|[5]]] National Air and Space Museum (2023). The Military Rockets that Launched the Space Age. Retrieved from [https://airandspace.si.edu/stories/editorial/military-rockets-launched-space-age https://airandspace.si.edu/stories/editorial/military-rockets-launched-space-age]
</div> <div id="ftn6">
[[#_ftnref6|[6]]] Taylor Maggiacomo and Alexander Stegmaier. (2021). Retrieved from&nbsp; [https://www.nationalgeographic.com/magazine/graphics/a-visual-timeline-of-every-animal-ever-sent-into-space https://www.nationalgeographic.com/magazine/graphics/a-visual-timeline-of-every-animal-ever-sent-into-space]
</div> <div id="ftn7">
[[#_ftnref7|[7]]] Amy McKeever. (2022). How the space race launched an era of exploration beyond Earth. Retrieved from [https://www.nationalgeographic.com/science/article/space-race-early-human-spaceflight-history-missions https://www.nationalgeographic.com/science/article/space-race-early-human-spaceflight-history-missions]
</div> <div id="ftn8">
[[#_ftnref8|[8]]] National Air and Space Museum (2023). What Was the Space Race?. Retrieved from [https://airandspace.si.edu/stories/editorial/what-was-space-race https://airandspace.si.edu/stories/editorial/what-was-space-race]
</div> <div id="ftn9">
[[#_ftnref9|[9]]] Ibid.
</div> <div id="ftn10">
[[#_ftnref10|[10]]] Royal Museums Greenwich (n.d.). Space race timeline. Retrieved from [https://www.rmg.co.uk/stories/topics/space-race-timeline https://www.rmg.co.uk/stories/topics/space-race-timeline]
</div> <div id="ftn11">
[[#_ftnref11|[11]]] Aldo Spadoni. (2020). How Technology From the Space Race Changed the World. Retrieved from [https://now.northropgrumman.com/how-technology-from-the-space-race-changed-the-world https://now.northropgrumman.com/how-technology-from-the-space-race-changed-the-world]
</div> <div id="ftn12">
[[#_ftnref12|[12]]] Martand Jha. (2017). This is How the Space Race Changed the Great Power Rivalry Forever. Retrieved from [https://nationalinterest.org/feature/how-the-space-race-changed-the-great-power-rivalry-forever-21690 https://nationalinterest.org/feature/how-the-space-race-changed-the-great-power-rivalry-forever-21690]
</div> <div id="ftn13">
[[#_ftnref13|[13]]] Tegan O'Neil. (2016). How the Cold War saved Marvel and birthed a generation of superheroes. Retrieved from [https://www.avclub.com/how-the-cold-war-saved-marvel-and-birthed-a-generation-1798246215 https://www.avclub.com/how-the-cold-war-saved-marvel-and-birthed-a-generation-1798246215]
</div> <div id="ftn14">
[[#_ftnref14|[14]]] Randy Kennedy. (2007). When the Space Age Blasted Off, Pop Culture Followed. Retrieved from [https://www.nytimes.com/2007/09/25/science/space/25pop.html https://www.nytimes.com/2007/09/25/science/space/25pop.html]
</div> </div> 
[[Category:สารานุกรม คำศัพท์ต่าง ๆ]]