พระราชอำนาจในการสถาปนาและถอดถอนฐานันดรศักดิ์

พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษ

การพระราชทานอภัยโทษ หมายถึง การพระราชทานพระมหากรุณาธิคุณของพระมหากษัตริย์แก่ผู้ต้องโทษประเภทต่างๆ ให้ได้รับการปล่อยตัวหรือลดโทษโดยมีทั้งการพระราชทานอภัยโทษเป็นายบุคคลแก่ผู้ต้องโทษซึ่งทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาขอพระราชทานพระมหากรุณาขึ้นมา และในรูปของการพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไป ซึ่งรัฐบาลเป็นผู้ดำเนินการเสนอให้มีการพระราชทานอภัยโทษ

พระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษของพระมหากษัตริย์นี้ ได้มีบัญญัติไว้เป็นลายลักษณ์อักษรเป็นครั้งแรกในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยามพุทธศักราช ๒๔๗๕ มาตรา ๕๐ ว่า “พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจที่จะพระราชทานอภัยโทษ” ซึ่งถือเป็นพระราชอำนาจเฉพาะพระองค์โดยแท้ หลังจากนั้นรัฐธรรมนูญฉบับต่อๆ มา ก็ได้บัญญัติรับรองพระราชอำนาจดังกล่าว จนกระทั่งปัจจุบัน รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันก็ได้มีบัญญัติรับรองไว้เช่นเดียวกันในมาตรา ๒๒๕ ว่า

“มาตรา ๒๒๕ พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจในการพระราชทานอภัยโทษ”

พระราชอำนาจในการสถาปนาและถอดถอนฐานันดรศักดิ์ รวมทั้งพระราชทานและเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์

รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้บัญญัติรองรับพระราชอำนาจเกี่ยวกับการสถาปนาและถอดถอนฐานันดรศักดิ์ รวมทั้งพระราชทานและเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ซึ่งถือเป็นพระราชอำนาจโดยเฉพาะไว้ดังนี้

“มาตรา ๒๒๖ พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจในการถอดถอนฐานันดรศักดิ์และเรียกคืนเครื่องราชอิสริยาภรณ์”

---

หน้าหลัก | พระราชอำนาจ