แนวความคิดว่าด้วยพระราชกรณียกิจ

แนวความคิดว่าด้วยพระราชกรณียกิจ

ในระบบการปกครองประชาธิปไตย โดยมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (Constitution Monarchy) ในขณะที่หน้าที่และความรับผิดชอบในการกำหนดและบริหารนโยบายบริหารราชการแผ่นดิน ตกเป็นของคณะรัฐบาลที่ก่อตั้งและทำหน้าที่ตามครรลองของระบอบประชาธิปไตย พระมหากษัตริย์ก็ทรงปฏิบัติพระราชภารกิจในฐานะองค์พระประมุขของประเทศ ในที่นี้อาจจะจำแนกกรอบความคิด (Conceptual Scheme) โดยสังเขปได้ว่า

๑.บทบาทของประมุขของประเทศที่กำหนดไว้อย่างเจาะจง

๒.ส่วนของกรณียกิจที่องค์พระประมุข ทรงมีพระราชดำริให้ดำเนินการบนพื้นฐานของพระราชวินิจฉัย (Discretion) และสมัครพระราชหฤทัย (Voluntary) มิใช่เพราะมีบทกฎหมายกำหนดไว้เป็นหน้าที่ (Compulsory)

สำหรับบทบาทของพระมหากษัตริย์ในส่วนที่สอง ซึ่งอาจจะเป็นกิจกรรมตามพระราชดำริใด ๆ เพื่อประโยชน์ของราษฎรในประเทศ เพื่อมนุษยธรรม หรือเพื่อมนุษยชาติทั้งมวลก็ตาม ก็อาจจะใช้กรอบความคิดในแง่ของระดับการจัดตั้งองค์กรแล้วใช้จำแนกความแตกต่างย่อยลงไปได้อีกเป็น

ก.กิจกรรมที่ริเริ่มขึ้นและดำเนินการโดยมีการจัดตั้งองค์กรและจัดหาทรัพยากรสนับสนุนอย่างเป็นสถาบัน (Institutionalized) ข.กิจกรรมที่ทรงพระราชดำริริเริ่มขึ้น หรือลงมือดำเนินการชั่วคราวในรูปโครงการ อาจมีการกำหนดอายุโครงการไว้ แล้วส่งมอบให้หน่วยงาน สถาบัน หรือชุมชนที่เกี่ยวข้องรับไปดำเนินการต่อไป