เพลงไทยพระราชนิพนธ์ : เขมรลอองค์

หนึ่งปีหลังจากทรงพระราชนิพนธ์เพลงราตรีประดับดาวเถา พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชนิพนธ์เพลงไทย เถา เพลงที่ ๒ ขึ้นในระหว่างเสด็จแปรพระราชฐานฤดูร้อนที่วังไกลกังวล ตำบลหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ เมื่อ พุทธศักราช ๒๔๗๓ โดยทรงเลือกนำ เพลงเขมรเอวบาง ๒ ชั้นของเก่า มาแต่งใหม่ขยายให้เป็นอัตรา ๓ ชั้น จึงมีสำเนียงเขมรปนอยู่ สมดังชื่อเพลงอีกด้วย และเป็นเพลงที่ได้รับความนิยมแพร่หลายมาจนปัจจุบัน

นอกจากนั้นจึงได้ทรงพระราชนิพนธ์ทางร้องขึ้นประกอบทุกๆ อัตรา บทร้องนั้นทรงคัดมาจาก บทละครรำ เรื่อง " พระร่วง " พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว แต่ทรงแก้ไขเพิ่มเติมบางคำแล้วทรงตั้งชื่อเพลงขึ้นใหม่เลียนชื่อเดิม คือ เพลงเขมรเอวบาง มาเป็นเพลง “เขมรลออองค์”

มีเรื่องเล่าว่าหลังเสด็จนิวัตพระนครจากสหรัฐอเมริกา เมื่อ พุทธศักราช ๒๔๗๔ ทรงต่อเพลงนี้พระราชทานแก่ข้าราชการกรมปี่พาทย์หลวง และโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้นำไปฝึกซ้อมให้เรียบร้อยเพื่อบรรเลงถวายทรงตรวจในโอกาสต่อไป

ที่มา

บทสารคดี “ปกเกล้าธรรมราชา” สารคดีเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่ในวโรกาสครบ ๑๒๐ ปี แห่งวันพระบรมราชสมภพและเป็นบุคคลสำคัญของโลก โดยองค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ประจำปี ๒๕๕๖