สุภาพบุรุษอีตัน
ด้วยพระบรมราโชบายของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่จะส่งพระราชโอรสเสด็จไปศึกษายังทวีปยุโรปเพื่อให้นำความรู้กลับมาพัฒนาสยามให้ก้าวหน้าทัดเทียมนานาประเทศ ในห้วงเวลาที่สยามกำลังเผชิญกับการแผ่อิทธิพลของประเทศมหาอำนาจ เดือนกรกฎาคม พุทธศักราช ๒๔๔๙ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ฯ กรมขุนศุโขไทยธรรมราชา พระราชโอรสองค์เล็กได้เสด็จไปทรงศึกษาต่อ ณ ประเทศอังกฤษ ทรงสอบเข้าศึกษาในวิทยาลัยอีตัน โรงเรียนประจำระดับมัธยมเก่าแก่และมีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของอังกฤษ
วิทยาลัยอีตันก่อตั้งโดยพระเจ้าเฮนรี่ ที่ ๖ แห่งอังกฤษ แม้จะทรงดำรงพระอิสริยายศเจ้าชายจากสยามแต่ที่นี่ ทรงศึกษาและปฏิบัติพระองค์เช่นเดียวกับเด็กชายชาวอังกฤษทั่วไป ทรงศึกษาวิชาการควบคู่ไปกับทำกิจกรรม ทั้งกีฬา ดนตรี เพื่อให้มีพลานามัยสมบูรณ์ มีน้ำใจนักกีฬา มีบุคลิกภาพและมีรสนิยม
Dr. Andrew Gailey, รองผู้อำนวยการวิทยาลัยอีตัน ได้ค้นคว้าและเรียบเรียงบทความกล่าวถึงพระราชจริยวัตรในช่วงเวลาที่ทรงศึกษาอยู่ที่นี่ไว้อย่างน่าสนใจว่า
“ทรงวางพระองค์ให้เป็นที่ยอมรับของผู้คน... ทรงชนะศึกอุปสรรคต่างๆ ได้ก็โดยการชนะใจคนด้วยพระเสน่ห์ และการดำรงพระองค์อยู่ในทำนองคลองธรรมโดยแท้”
ที่มา
บทสารคดี “ปกเกล้าธรรมราชา” สารคดีเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่ในวโรกาสครบ ๑๒๐ ปี แห่งวันพระบรมราชสมภพและเป็นบุคคลสำคัญของโลก โดยองค์การการศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ประจำปี ๒๕๕๖