ทวี จุลละทรัพย์
ผู้เขียน : ศาสตราจารย์พิเศษ นรนิติ เศรษฐบุตร
ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ : รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต
ทวี จุลละทรัพย์ : ดิคกี้ สโตน
คนหลายคนอาจทราบว่านายทหารใหญ่อย่างพล.อ.อ.ทวี จุลละทรัพย์ นั้นเคยเป็นพระเอกหนังไทยชื่อ “บ้านไร่นาเรา” มาแล้ว เมื่อครั้งที่ท่านยังอยู่ในวัยหนุ่ม สิ่งนี้ย่อมบ่งบอกว่านายทหารผู้นี้มีรูปเป็นทรัพย์ คือหน้าตาดีระดับพระเอกหนังเลยทีเดียว แต่น้อยคนนักที่จะทราบว่าฉายา “ดิกกี้ สโตน” (Dickie Stone) ของท่าน เพราะชื่อฝรั่งนี้เป็นชื่อรหัส “นามสงคราม” ใช้ตอนที่ท่านร่วมงานเสรีไทย เมื่อ 70 กว่าปีมาแล้วนั่นเอง ชีวิตนายทหารอากาศ ที่ลุ่มบ้างดอนบ้าง เข้าไปเกี่ยวข้องบ้างกับการเมืองอยู่ด้วย และตำแหน่งสูงสุดทางทหารของท่าน คือ ผู้บัญชาการทหารสูงสุด นายทหารผู้มากประสบการณ์ท่านนี้มีหลายคนเรียกท่านว่า “เสธ.ทวี”ชีวิตของท่านยังมีเรื่องราวที่น่ารู้อีกมาก โดยเฉพาะตอนชื่อ ดิกกี้ สโตน ที่ทำงานให้ขบวนการเสรีไทย
ทวี จุลละทรัพย์ เป็นคนเมืองธนบุรี มีบิดา คือ รองอำมาตย์โท หรุ่น มารดา ได้แก่ นางจ่าง ท่านเกิดที่บ้านริมคลองบางกอกน้อย จังหวัดธนบุรี การศึกษาเบื้องต้นก็เรียนที่โรงเรียนใกล้บ้านและไปเรียนต่อที่โรงเรียนบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ก่อนที่จะเข้าเรียนที่โรงเรียนนายร้อยทหารบก เข้าโรงเรียนฝึกการบิน เป็นคนเรียนดีได้รับการเลือกส่งไปเรียนวิชาการบินกับเสนาธิการทั้งที่ประเทศอังกฤษและสหรัฐอเมริกา ดังนั้นจึงเป็นผู้ที่ใช้ภาษาอังกฤษได้ดี ชีวิตสมรสนั้นท่านได้แต่งงานกับรองนางสาวไทย คือคุณอารี ปิ่นแสง
หลังไปศึกษาต่อที่ต่างประเทศ ท่านได้เดินทางกลับไทยในปี 2484 ที่ปลายปีนั้นไทยได้ยอมให้ญี่ปุ่นเดินทัพผ่านไทย และนำไปสู่การต่อต้านญี่ปุ่น ที่มีการตั้งขบวนการเสรีไทยขึ้น เสธ.ทวี ได้เข้าร่วมงานเสรีไทยด้วย โดยในปี 2487 นั้นท่านได้ถูกกำหนดให้เดินทางไปอินเดียเพื่อเป็นตัวแทนเสรีไทยประสานงานกับฝ่ายสัมพันธมิตร และทำให้ท่านได้พบหลอดหลุยส์ เมานท์แบ็ทเท็น ที่เมืองโคลัมโบ ประเทศศรีลังกาในปัจจุบัน และในครั้งนี้นั่นเองที่ทางนายทหารฝรั่งได้ตั้งชื่อในการปฏิบัติการของท่านว่า “ดิกกี้ สโตน” การเดินทางออกจากไทยซึ่งต้องทำกันอย่างลับๆ นั้นคือต้องไปขึ้นเครื่องบินน้ำในอ่าวไทย ใครที่เคยอ่านเรื่องการออกไปขึ้นเครื่องบินนี้จะทราบว่าบางครั้งจะเดินทางจากแม่น้ำเจ้าพระยาเลี้ยวเข้าทางฝั่งตะวันออกไปออกแม่น้ำบางประกงออกสู่อ่าวไทย แต่ของ เสธ.ทวี นี้เรือเล็กของกรมศุลกากร ได้เลี้ยวเข้าทางฝั่งตะวันตกเข้าคลองดาวคะนองไปออกที่สมุทรสาครเข้าไปอ่าวไทย ดังที่คุณทวีเล่าไว้ในหนังสือ “ชาติอยู่เหนือสิ่งใด” มีความตอนหนึ่งว่า
“...เจ้าหน้าที่ของเราก็บอกระหัสซึ่งได้มีการนัดหมายไว้ก่อนแล้ว เมื่อถูกต้องจึงได้ขนอาวุธและของขึ้นเรือศุลกากร 1 ต่อจากนั้นทางเราก็เอา John Webster ซึ่งยังสลึมสลืออยู่ลงเรือยางโดยมีการป้องกันไม่ให้ John กระโดดน้ำอีก....ข้าพเจ้าได้ร่ำลาเพื่อนฝูงแล้วก็ลงเรือยางไปขึ้นเครื่องบินทะเลเครื่องนั้น”
เสธ.ทวี เคยทำงานทั้งกับนายกฯ จอมพล ป.พิบูลสงคราม ทำงานกับหัวหน้าขบวนการเสรีไทย นายปรีดี พนมยงค์ แต่หลังสงครามแล้วท่านก็เป็นทหารอาชีพ เมื่อมีการรัฐประหาร ปี 2490 ท่านก็ไม่ได้อยู่ในคณะรัฐประหาร ครั้นจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ และคณะทหารยึดอำนาจปี 2500 และปี 2501 ทวี จุลละทรัพย์ ก็ยังไม่ได้อยู่ในวงในของผู้มีอำนาจ และมีเรื่องเล่ากันว่าท่านถูกกันออกมาจากกองทัพอากาศด้วย ถึงขนาดว่าผู้มีอำนาจสงสัยว่าท่านจะคิดการยึดอำนาจ เรื่องจริงยังไม่มีหลักฐานอะไร แต่ที่ถูกสงสัยนั้นน่าจะมีความจริงอยู่มาก ดังที่ท่านเขียนระบุไว้สั้นๆ แต่ชัดเจนว่า
“...จนบางคราวทำให้เกิดการกระเหม่นกันขึ้น ถึงกับจะเอาตัวข้าพเจ้าไปยิงเป้าก็มี”
พล.อ.อ.ทวี มาได้รับตำแหน่งใกล้การเมืองหน่อย ในวันที่ 27 สิงหาคม ปี 2505 เพราะได้รับแต่งตั้งเป็นสมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญซึ่งทำหน้าที่นิติบัญญัติด้วย เข้าแทนตำแหน่งที่ว่างลง แสดงว่าท่านคงได้รับความไว้วางใจจากจอมพล สฤษดิ์แล้ว ครั้นถึงปลายปี 2506 จอมพล สฤษดิ์เสียชีวิตลง จอมพล ถนอม กิตติขจร เข้ามาเป็นนายกฯ คุณทวีได้เข้ารับตำแหน่งทางการเมืองครั้งแรกเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม ในวันที่ 11 ธันวาคม ปี 2506 ต่อมาเมื่อมีรัฐธรรมนูญใหม่ และจะมีการเลือกตั้งทั่วไป จอมพล ถนอมและคณะได้จัดตั้งพรรคการเมืองที่จอมพล ถนอมเองเป็นหัวหน้าชื่อพรรคสหประชาไทย คุณทวีก็เข้าทำงานการเมืองสำคัญคือเป็นเลขาธิการพรรค ดังนั้นหลังเลือกตั้งพรรคได้เสียงข้างมากและจอมพลถนอมกลับมาเป็นนายกฯ คุณทวีจึงได้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ต่อมาได้ย้ายไปเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ จนจอมพล ถนอมและคณะยึดอำนาจยกเลิกรัฐธรรมนูญ ซึ่งคุณทวีก็ร่วมอยู่ด้วยและเป็นรองผู้อำนวยการฝ่ายทหารที่มีจอมพล ประภาส จารุเสถียร เป็นผู้อำนวยการ จนมีธรรมนูญการปกครองและจอมพล ถนอมตั้งรัฐบาลเป็นนายกฯ คุณทวีก็กลับมาเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรฯอีก และมีเหตุระทึกใจเกิดขึ้นในไทย กลุ่ม “แบลค เซปเทมเบอร์” ซึ่งเป็นพวกหัวรุนแรงปาเลสไตน์ยึดสถานทูตอิสลาเอลที่กรุงเทพฯ และพร้อมที่จะระเบิดพลีชีพสังหารตัวประกันด้วย การเจรจาเบื้องต้นไม่เป็นผลจนคุณทวีอาสาเป็นหัวหน้าของทางการไทยเข้าเจรจาได้สำเร็จ ผู้ก่อเหตุยอมให้ส่งพวกตนไปอียิปต์ โดยมีคุณทวีร่วมเดินทางเป็นตัวประกันจนถึงที่หมาย ครั้งนั้นคนชมฝีมือการเจรจาจัดการของคุณทวีกันมาก
คุณทวีนั้นดูจะเล่นการเมืองได้แทบทุกสถานการณ์ หลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 นายกฯสัญญา ธรรมศักดิ์ ก็ได้ตั้งคุณทวีเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ครั้นมีเลือกตั้ง คุณทวีก็ลงเลือกตั้งและชนะเลือกตั้งด้วย จึงได้เป็นรองนายกฯและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขในรัฐบาลของ ม.ร.ว.เสนีย์ ปราโมช อยู่มาได้จนถูกยึดอำนาจในวันที่ 6 ตุลาคม ปี 2519 ครั้นมีการเลือกตั้งและมีรัฐบาลใหม่ปี 2522 นายกฯพลเอก เกรียงศักดิ์ก็ได้เอาคุณทวีมาเป็นรองนายกฯ ซึ่งเป็นการเข้าร่วมรัฐบาลเป็นครั้งสุดท้าย พล.อ.อ.ทวี จุลละทรัพย์ ได้อยู่ดูบ้านเมืองจนมาถึงแก่อนิจกรรมในวันที่ 4 กุมภาพันธ์ ปี 2539
