ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ตาลปัตรพัดรัตนาภรณ์รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 5"
สร้างหน้าใหม่: '''ผู้เรียบเรียง''' พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอ... |
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
| บรรทัดที่ 9: | บรรทัดที่ 9: | ||
36.3 X 94.5 เซนติเมตร | 36.3 X 94.5 เซนติเมตร | ||
เป็นพัดหน้านาง ทำด้วยผ้าแพรสีเขียว ตรงกลางพัดปักอักษรพระปรมาภิไธยย่อ ป.ป.ร. ในดวงตราขอบสร่งปักด้วยดิ้นเหลี่ยมเงิน ขอบตัวอักษรพระปรมาภิไธยปักด้วยดิ้นเหลี่ยมเงิน ส่วนภายในตัวอักษรปักด้วยดิ้นเงินสลับกับดิ้นเหลี่ยมเงินเป็นริ้วลาย ขอบปักด้วยดิ้นเงิน ด้านในช่องขอบปักไหมเป็นผ้ารัตนาภรณ์สีเหลืองริมเขียวอยู่บนพื้นสีแดงแก่ ขลิบขอบด้วยลูกไม้เงิน ด้านบนปักหน้าราหู ส่วนด้านข้างทั้งสองปักลายประจำยามรูปหัวพญานาค นมพัดเป็นโลหะรูปกลีบบัวหล่อเลข ๗ ไว้ภายใน ด้ามไม้ ปลอกคอ และส้นพัดทำด้วยโลหะกะไหล่เงิน | เป็นพัดหน้านาง ทำด้วยผ้าแพรสีเขียว ตรงกลางพัดปักอักษรพระปรมาภิไธยย่อ [[ป.ป.ร.]] ในดวงตราขอบสร่งปักด้วยดิ้นเหลี่ยมเงิน ขอบตัวอักษรพระปรมาภิไธยปักด้วยดิ้นเหลี่ยมเงิน ส่วนภายในตัวอักษรปักด้วยดิ้นเงินสลับกับดิ้นเหลี่ยมเงินเป็นริ้วลาย ขอบปักด้วยดิ้นเงิน ด้านในช่องขอบปักไหมเป็นผ้ารัตนาภรณ์สีเหลืองริมเขียวอยู่บนพื้นสีแดงแก่ ขลิบขอบด้วยลูกไม้เงิน ด้านบนปักหน้าราหู ส่วนด้านข้างทั้งสองปักลายประจำยามรูปหัวพญานาค นมพัดเป็นโลหะรูปกลีบบัวหล่อเลข ๗ ไว้ภายใน ด้ามไม้ ปลอกคอ และส้นพัดทำด้วยโลหะกะไหล่เงิน | ||
== ประวัติความเป็นมา == | == ประวัติความเป็นมา == | ||
[[พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว]]โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นใน พ.ศ. 2471 สำหรับถวายแก่พระสงฆ์ที่ทรงคุ้นเคยและนับถือ หรือเป็นพระที่มีผู้คนนับถือมาก เป็นกำลังในทางพระพุทธศาสนา ถือว่าเป็นพัดที่ใช้ได้เฉพาะตัวผู้ได้รับพระราชทาน จะให้ผู้อื่นนำไปใช้ไม่ได้ แม้แต่งานพระราชพิธีของหลวงก็มีระเบียบ โดยกำหนดให้ใช้พัดรัตนาภรณ์อยู่แต่เวลาถวายอนุโมทนาในงานพระราชพิธีฉัตรมงคลงานเดียวเท่านั้น พัดรัตนาภรณ์นี้กำหนดเป็น 5 ชั้น และพัดรัตนาภรณ์องค์นี้จัดเป็นพัดรัตนาภรณ์ชั้นที่ 5 ถวายแก่พระครูฐานะและเปรียญ<ref>สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ, ร. 7 ศ. 15/3 พัดรัตนาภรณ์. </ref> | |||
สมเด็จฯ | [[สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์]]ทรงออกแบบและซ่อนอักษร “น” ไว้ที่ลายประจำยามด้านขวาของพัดรัตนาภรณ์ในรัชกาลที่ 7 ทุกชั้น | ||
ตามหลักฐานพบว่ามีการสร้างพัดรัตนาภรณ์ขึ้นครั้งแรกในรัชกาล[[พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] เนื่องในงานพระราชพิธีฉลองพระชนมพรรษา [[พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] ครบ 100 ปี ใน พ.ศ. 2447 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการบำเพ็ญพระราชอุทิศถวายสมเด็จพระบรมชนกนาถ ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พร้อมทั้งถวายพัดรัตนาภรณ์รัชกาลที่ 4 แก่พระสงฆ์ในงานพระราชพิธีจำนวน 60 รูป <ref>ณัฎฐภัทร จันทวิช, ตาลปัตรพัดยศ ศิลปบนศาสนวัตถุ, หน้า 130.</ref> | |||
==อ้างอิง== | ==อ้างอิง== | ||
<references/> | <references/> | ||
[[หมวดหมู่:วัตถุชิ้นเอก]] | [[หมวดหมู่:วัตถุชิ้นเอก]] | ||
รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 14:06, 13 กันยายน 2553
ผู้เรียบเรียง พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
ลักษณะ
ผ้าปักดิ้นเงินและไหม
36.3 X 94.5 เซนติเมตร
เป็นพัดหน้านาง ทำด้วยผ้าแพรสีเขียว ตรงกลางพัดปักอักษรพระปรมาภิไธยย่อ ป.ป.ร. ในดวงตราขอบสร่งปักด้วยดิ้นเหลี่ยมเงิน ขอบตัวอักษรพระปรมาภิไธยปักด้วยดิ้นเหลี่ยมเงิน ส่วนภายในตัวอักษรปักด้วยดิ้นเงินสลับกับดิ้นเหลี่ยมเงินเป็นริ้วลาย ขอบปักด้วยดิ้นเงิน ด้านในช่องขอบปักไหมเป็นผ้ารัตนาภรณ์สีเหลืองริมเขียวอยู่บนพื้นสีแดงแก่ ขลิบขอบด้วยลูกไม้เงิน ด้านบนปักหน้าราหู ส่วนด้านข้างทั้งสองปักลายประจำยามรูปหัวพญานาค นมพัดเป็นโลหะรูปกลีบบัวหล่อเลข ๗ ไว้ภายใน ด้ามไม้ ปลอกคอ และส้นพัดทำด้วยโลหะกะไหล่เงิน
ประวัติความเป็นมา
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นใน พ.ศ. 2471 สำหรับถวายแก่พระสงฆ์ที่ทรงคุ้นเคยและนับถือ หรือเป็นพระที่มีผู้คนนับถือมาก เป็นกำลังในทางพระพุทธศาสนา ถือว่าเป็นพัดที่ใช้ได้เฉพาะตัวผู้ได้รับพระราชทาน จะให้ผู้อื่นนำไปใช้ไม่ได้ แม้แต่งานพระราชพิธีของหลวงก็มีระเบียบ โดยกำหนดให้ใช้พัดรัตนาภรณ์อยู่แต่เวลาถวายอนุโมทนาในงานพระราชพิธีฉัตรมงคลงานเดียวเท่านั้น พัดรัตนาภรณ์นี้กำหนดเป็น 5 ชั้น และพัดรัตนาภรณ์องค์นี้จัดเป็นพัดรัตนาภรณ์ชั้นที่ 5 ถวายแก่พระครูฐานะและเปรียญ[1]
สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์ทรงออกแบบและซ่อนอักษร “น” ไว้ที่ลายประจำยามด้านขวาของพัดรัตนาภรณ์ในรัชกาลที่ 7 ทุกชั้น
ตามหลักฐานพบว่ามีการสร้างพัดรัตนาภรณ์ขึ้นครั้งแรกในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เนื่องในงานพระราชพิธีฉลองพระชนมพรรษา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ครบ 100 ปี ใน พ.ศ. 2447 จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีการบำเพ็ญพระราชอุทิศถวายสมเด็จพระบรมชนกนาถ ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย พร้อมทั้งถวายพัดรัตนาภรณ์รัชกาลที่ 4 แก่พระสงฆ์ในงานพระราชพิธีจำนวน 60 รูป [2]
