การซื้อสิทธิ์ขายเสียง

---

ผู้เรียบเรียง โอฬาร ถิ่นบางเตียว และ รศ.ดร.นครินทร์ เมฆไตรรัตน์

---

ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ รองศาสตราจารย์นรนิติ เศรษฐบุตร และ รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต

---

การซื้อสิทธิขายเสียง หมายถึง พฤติกรรมการทุจริตเลือกตั้งโดยใช้เงินแลกเปลี่ยนกับการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งซื้อเสียง หรือการเสนอสิ่งตอบแทนในรูปผลประโยชน์หรือทรัพย์สินต่างๆ หรืออาจเป็นการสัญญาว่าจะให้ทรัพย์สินสิ่งตอบแทนแก่ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง เพื่อให้ลงคะแนนหรืองดเว้นการลงคะแนนแแก่ผู้สมัครรับเลือกตั้งคนใดหรือพรรคการเมืองใดในเขตเลือกตั้งนั้น

การซื้อเสียงมีหลายวิธีแตกต่างกันไปตามภูมิภาคและท้องถิ่น ซึ่งมีทั้งการซื้อผู้สมัครรับเลือกตั้งหรือซื้อคู่แข่ง โดยการที่ผู้สมัครเสนอเงื่อนไขต่าง ๆ แก่คู่แข่งขันเพื่อไม่ให้ลงสมัครแข่งขันกับตน การซื้อบุคคลที่มีอิทธิพลหรือมีความนิยมในหมู่ชาวบ้านรวมทั้งครู กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน พระ หรือผู้นำชุมชน เพื่อดำเนินการช่วยเหลือให้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งในท้องถิ่นนั้น ๆ ลงคะแนนเสียงให้แก่ตน

การซื้อด้วยการสัญญาว่าจะให้ทรัพย์สินหรือสิ่งตอบแทน เป็นการซื้อสิทธิขายเสียงโดยฝ่ายผู้ซื้อสิทธิมีเงื่อนไขว่าจะมอบสิ่งตอบแทนนั้นให้แก่ผู้ขายสิทธิภายหลังที่ทราบผลการเลือกตั้งแล้ว โดยจะมีการยึดบัตรประชาชนไว้เป็นหลักฐาน หรือนำไปใช้ในการลงคะแนนเสียงเลือกตั้ง

นอกจากนี้ ยังมีการซื้อเสียงด้วยวิธีการพนันกันว่าหมายเลขใดจะชนะการเลือกตั้ง โดยถ้าผู้ใดทายว่าหมายเลขของตนเองถูก จะได้รับเงินรางวัลมากมายกว่าหมายเลขอื่น ทำให้ผู้ที่เล่นพนันต้องไปลงคะแนนเพื่อให้ชนะจะได้รับเงินรางวัล รวมถึงการซื้อเสียงด้วยการนำสิ่งของที่จำเป็นแก่การดำรงชีวิต เช่น ข้าวสาร กะปิ น้ำปลา เป็นต้น ไปแจกหรือไม่เช่นนั้นก็ให้เป็นเงินสดด้วยกรรมวิธีต่าง ๆ

การซื้อสิทธิขายเสียงถือว่าเป็นสิ่งที่กีดขวางความสำเร็จ เหนี่ยวรั้ง และบ่อนทำลายการพัฒนาระบบการปกครองระบอบประชาธิปไตยอย่างใหญ่หลวง เพราะเมื่อมีการลงทุนซื้อเสียงของผู้สมัครรับการเลือกตั้ง เพื่อเข้าสู่การดำรงตำแหน่งที่มีอำนาจทางการเมือง ด้วยแนวคิดเดียวกับการลงทุนในลักษณะเดียวกับการค้าขาย ซึ่งผู้ลงทุนย่อมมุ่งหวังผลตอบแทนหรือกำไรที่จะได้รับการการลงทุนนั้น ผู้ลงทุนซื้อเสียงย่อมต้องหวังผลกำไรเช่นกัน ดังนั้น เมื่อซื้อเสียงได้สำเร็จจนได้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ก็ย่อมจะแสวงหาผลประโยชน์จากตำแหน่งหน้าที่ทางการเมืองนั้น เพื่อให้ได้เงินลงทุนที่ซื้อเสียงคืนกลับมาพร้อมด้วยกำไร รวมไปถึงการมุ่งแสวงหาผลประโยชน์ในรูปตัวเงิน เพื่อจะสะสมไว้สำหรับการซื้อเสียงในการเลือกตั้งครั้งต่อๆ ไป