ดูต้นฉบับสำหรับ ประเสริฐ รุจิรวงศ์


ผู้เรียบเรียง&nbsp;: ดร.บุญเกียรติ การะเวกพันธุ์

ผู้ทรงคุณวุฒิประจำบทความ&nbsp;:&nbsp; รองศาสตราจารย์ ดร.นิยม รัฐอมฤต

----

'''พลตำรวจเอก ประเสริฐ รุจิรวงศ์'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; พลตำรวจเอก ประเสริฐ รุจิรวงศ์ อดีต[[รัฐมนตรี|รัฐมนตรี]]ว่าการกระทรวงสาธารณสุข อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย อดีตอธิบดีกรมตำรวจ อดีตอธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นผู้ที่บทบาททางการเมืองใน[[กลุ่มสี่เสาเทเวศร์|กลุ่มสี่เสาเทเวศร์]]&nbsp;มีบทบาทในการทำ[[รัฐประหาร|รัฐประหาร]] พ.ศ.2490 การปฏิวัติ พ.ศ.2500 และการปฏิวัติตนเองของ[[ถนอม_กิตติขจร|จอมพลถนอม กิตติขจร]]ใน พ.ศ.2514

'''ประวัติส่วนบุคคล'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ เกิดเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2454 เข้าศึกษาระดับชั้นมัธยมศึกษาที่ โรงเรียนวัดสุทธิวราราม จากนั้นเข้าศึกษาในโรงเรียนนายร้อยทหารบก สำเร็จการศึกษาใน พ.ศ. 2470[[#_ftn1|[1]]]

&nbsp;

'''เหตุการณ์สำคัญ'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; วันที่ [[8_พฤศจิกายน_พ.ศ._2490|8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490]] คณะรัฐประหารนำโดย[[ผิน_ชุณหะวัณ|พลโท ผิน ชุณหะวัณ]]ได้ทำการยึดอำนาจการปกครองแผ่นดิน โดยผู้ก่อการรัฐประหารครั้งนี้ส่วนใหญ่เป็นนายทหารนอกประจำการ[[#_ftn2|[2]]] พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ ขณะนั้นดำรงตำแหน่ง ผู้บังคับกองพันที่ 2 กรมปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานได้เข้าร่วมในการรัฐประหารโดยมี[[พันเอกหลวงสวัสดิสรยุทธ|พันเอกหลวงสวัสดิสรยุทธ]] เป็นเจ้ากรมป้องกันต่อสู้อากาศยานเป็นผู้นำ [[#_ftn3|[3]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ภายหลังการทำรัฐประหารพลตำรวจเอกประเสริฐได้ขึ้นเป็นเจ้ากรมป้องกันต่อสู้อากาศยานเมื่อ พ.ศ.2491 ในช่วงระยะเวลาที่พลตำรวจเอกประเสริฐเป็นเจ้ากรม กองทัพบกไทยเริ่มได้รับโครงการช่วยเหลือทางทหารจากสหรัฐอเมริกา ใน พ.ศ. 2495 กรมป้องกันต่อสู้อากาศยานได้ขยายอัตรากำลังของหน่วยเป็นกองพลน้อยทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน โดยพลตำรวจเอกประเสริฐได้รับแต่งตั้งเป็นผู้บังคับกองพลน้อย ถึง พ.ศ.2498 กองทัพบกได้ยกฐานะกองพลน้อยขึ้นเป็นกองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน และพลตำรวจเอกประเสริฐได้ขึ้นเป็นผู้บัญชาการกองพล โดยดำรงตำแหน่งจนถึง พ.ศ.2500[[#_ftn4|[4]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; พลตำรวจเอกประเสริฐมีบทบาททางการเมืองอยู่ในกลุ่มสี่เสาเทเวศร์ที่มีจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์เป็นผู้นำ ร่วมกับ[[ถนอม_กิตติขจร|จอมพล ถนอม กิตติขจร]]&nbsp;[[ประภาส_จารุเสถียร|จอมพล ประภาส จารุเสถียร]] [[กฤษณ์_สีวะรา|พลเอก กฤษณ์ สีวะรา]] วันที่ 30 พฤศจิกายน พ.ศ. 2494ได้ดำรงตำแหน่ง[[สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร_ประเภท_2|สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ประเภท 2]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; วันที่ 16 กันยายน พ.ศ. 2500 พลตำรวจเอกประเสริฐซึ่งขณะนั้นเป็นผู้บัญชาการกองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานได้ร่วมในการยึดอำนาจการปกครองจาก[[รัฐบาล|รัฐบาล]][[แปลก_พิบูลสงคราม|จอมพล ป.พิบูลสงคราม]]ที่มี[[จอมพล_สฤษดิ์_ธนะรัชต์|จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์]] เป็นหัวหน้า[[#_ftn5|[5]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; ภายหลังการยึดอำนาจจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ได้ใช้อำนาจ[[ผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร|ผู้รักษาพระนครฝ่ายทหาร]]แต่งตั้งให้พลตำรวจเอกประเสริฐดำรงตำแหน่งรองอธิบดีกรมตำรวจเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ. 2500 [[#_ftn6|[6]]] ต่อมาเมื่อจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการทหารบก ได้รับการแต่งตั้งให้ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมตำรวจอีกตำแหน่งหนึ่งใน พ.ศ.2502 พลตำรวจเอกประเสริฐได้รับแต่งตั้งให้รักษาการอธิบดีกรมตำรวจ เมื่อจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ถึงแก่อสัญกรรมในวันที่ [[8_ธันวาคม_พ.ศ._2506|8 ธันวาคม พ.ศ. 2506]] พลตำรวจเอกประเสริฐได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการ[[กระทรวงมหาดไทย|กระทรวงมหาดไทย]]เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2506 ในรัฐบาลใหม่ที่มีจอมพล ถนอม กิตติขจรเป็นนายกรัฐมนตรีและได้รับตำแหน่ง อธิบดีกรมตำรวจ เมื่อวันที่ 17 ธันวาคม พ.ศ. 2506 แทนจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; มีการวิเคราะห์ว่าทายาททางอำนาจ 4 คนของจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ คือ จอมพล ถนอม กิตติขจร &nbsp;จอมพลประภาส จารุเสถียร พลเอก กฤษณ์ สีวะรา และ พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ ได้หลอมรวมเป็น “ศูนย์อำนาจใหม่” &nbsp;โดยจอมพล ถนอม คุมฝ่ายบริหาร จอมพลประภาส-พลเอกกฤษณ์ คุมกองทัพ และพลตำรวจเอกประเสริฐ คุมตำรวจ[[#_ftn7|[7]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; พลตำรวจเอกประเสริฐ ในฐานะอธิบดีกรมตำรวจมีบทบาทในการรักษาความมั่นคงให้กับรัฐบาลของจอมพล ถนอม เช่นใน วันที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2507 เจ้าหน้าที่ตำรวจสันติบาล กอง 2 และกอง 6 จำนวนกว่า 50 นาย ได้กระจายกำลังกันออกกวาดล้างผู้ต้องหาว่าคิดการร้ายอันเป็นภัยต่อประเทศชาติอย่างร้ายแรงทั่วจังหวัดพระนครและธนบุรี ปรากฏว่าในการนี้ ทางการตำรวจสันติบาลได้จับกุมผู้ต้องหาสำคัญพร้อมทั้งเอกสารหลายอย่าง ต่อมาในวันที่ 3 หนังสือพิมพ์สยามนิกรได้ตีพิมพ์ข่าวว่า พลเอกประภาส จารุเสถียร รองนายกรัฐมนตรี &nbsp;รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย และผู้บัญชาการทหารบก ได้แถลงข่าวต่อผู้สื่อข่าวเมื่อเช้าวันที่ 2 ธันวาคม 2507 เกี่ยวกับการกวาดล้างจับกุม “[[กบฏ_3_ธันวา|กบฏ 3 ธันวา]]” ว่า “เรื่องการจับกุมนายทหาร ขณะนี้ยังอยู่ในระหว่างการสอบสวน นายทหารที่ถูกจับกุมครั้งนี้มีทั้งทหารประจำการและนอกราชการ เป็นนายทหารบกยศพันเอก 1 คน พันโท 2 คน ร้อยเอก 1 คน ต่อมาได้มีการเปิดเผยรายชื่อนายทหารที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ พลอากาศเอก นักรบ บิณษรี อดีตรองผู้บัญชาการทหารอากาศ พลอากาศตรีเอกชัย มุสิกะบุตร และพลอากาศตรีละเอิบ ปิ่นสุวรรณ โดยรัฐบาลเปิดเผยว่าจับกุมตัวได้ตั้งแต่วันที่ 13 ธันวาคม 2507 แล้ว นอกจากนี้ยังมีพันโทบุญพฤกษ์ จาฏามระ พันโทสุดใจ อังคณานุรักษ์ และร้อยเอกนรชัย จาฏามระ[[#_ftn8|[8]]]

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; เมื่อมี[[การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไป|การเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไป]] พ.ศ.2512 ผลการเลือกตั้ง [[สหประชาไทย_(พ.ศ._2511)|พรรคสหประชาไทย]] ที่มีจอมพล ถนอม กิตติขจร เป็นหัวหน้าพรรค และ[[ทวี_จุลละทรัพย์|พลอากาศเอก ทวี จุลละทรัพย์ ]]เป็น[[เลขาธิการพรรค|เลขาธิการพรรค]]&nbsp;ได้รับเลือกตั้งมาเป็นอันดับที่หนึ่ง จอมพล ถนอม กิตติขจรได้เป็น[[นายกรัฐมนตรี|นายกรัฐมนตรี]]อีกครั้ง[[#_ftn9|[9]]] พลตำรวจเอกประเสริฐได้รับการแต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; วันที่ [[17_พฤศจิกายน_พ.ศ._2514|17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2514]] จอมพลถนอม กิตติขจรได้ทำ[[การรัฐประหารรัฐบาลตนเอง|การรัฐประหารรัฐบาลตนเอง]] จอมพลถนอมได้จัดตั้ง “สภาบริหารคณะปฏิวัติ” ขึ้นปกครองประเทศ โดยจอมพล ถนอมดำรงตำแหน่งเป็นประธานสภาบริหารคณะปฏิวัติ มีผู้อำนวยการ 4 ฝ่าย คือ 1.พลเอก ประภาส จารุเสถียร เป็นผู้อำนวยการฝ่ายรักษาความสงบเรียบร้อยและความมั่นคงของประเทศ 2.[[นายพจน์_สารสิน|นายพจน์ สารสิน]] เป็นผู้อำนวยการฝ่ายเศรษฐกิจและการคลัง 3.พลอากาศเอก ทวี จุลละทรัพย์ เป็นผู้อำนวยการฝ่ายเกษตรและคมนาคม และ 4.พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ อธิบดีกรมตำรวจเป็นผู้อำนวยการฝ่ายศึกษาและสาธารณสุข[[#_ftn10|[10]]] รัฐบาลของคณะปฏิวัติได้จัดตั้งรัฐบาลโดยมีจอมพล ถนอม กิตติขจรเป็นนายกรัฐมนตรีและพลตำรวจเอกประเสริฐเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; วันที่ 31 กันยายน พ.ศ.2515&nbsp; พลตำรวจเอกประเสริฐเกษียณอายุราชการจากตำแหน่งอธิบดีกรมตำรวจ แต่ยังคงดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุขจนถึงวันที่ 14 ตุลาคม พ.ศ.2516

&nbsp;

'''ผลงานอื่นๆ'''

&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp; พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ ได้รับการแต่งตั้งเป็นอธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นอธิการบดีลำดับที่ 3 โดยดำรงตำแหน่งในปี พ.ศ.2511-2512[[#_ftn11|[11]]]

&nbsp;

'''บรรณานุกรม'''

กองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน,'''ผู้บังคับบัญชากองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานในอดีต, '''เข้าถึงจาก [http://aaad.rta.mi.th/about/directory/directory.htm http://aaad.rta.mi.th/about/directory/directory.htm] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2500/D/079/2.PDF http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2500/D/079/2.PDF] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

ทีมข่าวความมั่นคง คม ชัด ลึก, '''40ปี'กองทัพไทย'ไม่สิ้นกลิ่นปฏิวัติ?''', เข้าถึงจาก[http://www.komchadluek.net/news/politic/170364 http://www.komchadluek.net/news/politic/170364] เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

ธิกานต์ ศรีนารา, '''กบฏ พ.ศ. ''''''2507''', เข้าถึงจาก [http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=กบฏ_พ.ศ._2507 http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=กบฏ_พ.ศ._2507], เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

นรนิติ เศรษฐบุตร, '''วันการเมือง''', (กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า, 2555), หน้า 280.

ราชกิจจานุเบกษา, '''ประกาศตั้งและแต่งตั้งข้าราชการ''', เข้าถึงจาก ห้องสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, '''พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เดินทางมาถึงเพื่อตรวจราชการเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2511''' , เข้าถึงจาก [http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682 http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

ห้องสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, '''พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เดินทางมาถึงเพื่อตรวจราชการ เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2511''' , เข้าถึงจาก [http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682 http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682], เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

สุชิน ตันติกุล,'''รัฐประหาร พ.ศ.2490,''' (กรุงเทพฯ&nbsp;: สำนักพิมพ์มติชน, 2557), หน้า 172.

อนุสรณ์สถาน 14 ตุลา,'''ระบอบเผด็จการทหาร สฤษดิ์ ''''''– ถนอม – ประภาส''' , เข้าถึงจาก [http://www.14tula.com/before/before_sub1.htm http://www.14tula.com/before/before_sub1.htm] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

&nbsp;

อ้างอิง

----

[[#_ftnref1|[1]]] ห้องสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, '''พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์ อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เดินทางมาถึงเพื่อตรวจราชการ เมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2511''' , เข้าถึงจาก [http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682 http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682],เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[#_ftnref2|[2]]] นรนิติ เศรษฐบุตร, '''วันการเมือง''', (กรุงเทพฯ: สถาบันพระปกเกล้า, 2555), หน้า 280.

[[#_ftnref3|[3]]] สุชิน ตันติกุล,'''รัฐประหาร พ.ศ.2490,''' (กรุงเทพฯ&nbsp;: สำนักพิมพ์มติชน, 2557), หน้า 172.

[[#_ftnref4|[4]]] กองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยาน,'''ผู้บังคับบัญชากองพลทหารปืนใหญ่ต่อสู้อากาศยานในอดีต''', เข้าถึงจาก [http://aaad.rta.mi.th/about/directory/directory.htm http://aaad.rta.mi.th/about/directory/directory.htm] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[#_ftnref5|[5]]] สุชิน ตันติกุล, หน้า 175.

[[#_ftnref6|[6]]] ราชกิจจานุเบกษา, '''ประกาศตั้งและแต่งตั้งข้าราชการ''', เข้าถึงจาก [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2500/D/079/2.PDF http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2500/D/079/2.PDF] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[#_ftnref7|[7]]] ทีมข่าวความมั่นคง คม ชัด ลึก, '''40ปี'กองทัพไทย'ไม่สิ้นกลิ่นปฏิวัติ?, '''เข้าถึงจาก[http://www.komchadluek.net/news/politic/170364 http://www.komchadluek.net/news/politic/170364] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[#_ftnref8|[8]]] ธิกานต์ ศรีนารา, '''กบฏ พ.ศ. ''''''2507''', เข้าถึงจาก [http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=กบฏ_พ.ศ._2507 http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title=กบฏ_พ.ศ._2507],เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[#_ftnref9|[9]]] นรนิติ เศรษฐบุตร, หน้า 48-49.

[[#_ftnref10|[10]]] อนุสรณ์สถาน 14 ตุลา, '''ระบอบเผด็จการทหาร สฤษดิ์ ''''''– ถนอม – ประภาส, '''เข้าถึงจาก [http://www.14tula.com/before/before_sub1.htm http://www.14tula.com/before/before_sub1.htm] , เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[#_ftnref11|[11]]] ห้องสมุดมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, '''พลตำรวจเอกประเสริฐ รุจิรวงศ์อธิการบดีมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เดืนทางมาถึงเพื่อตรวจราชการเมื่อวันที่ 1 กรกฎาคม 2511''' เข้าถึงจาก [http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682 http://library.cmu.ac.th/ntic/picturelanna/detail_picturelanna.php?picture_id=1682] เมื่อวันที่ 1 กันยายน 2559.&nbsp;

[[Category:บุคคลสำคัญทางการเมือง]]